'Ziek', 'verdraaid', 'gestoord', 'psychotisch', 'geestelijk ziek', 'psychopaat', 'alleen gehandeld'. Deze woorden zijn bekend voor iedereen die aandacht besteedt aan nieuwsverslagen van massale schietpartijen door blanke mannen in de afgelopen drie decennia. Het probleem is dat geen van deze jongens - Eliot Rodger, Adam Lanza, James Holmes, Jared Loughner, Anders Breivik in Noorwegen - echt alleen handelden. Terwijl nieuwsverslagen doorgaans massale schietpartijen door blanke mannen kaderen als het werk van gestoorde individuen, zijn de acties van deze mannen en jongens een uitdrukking van wijdverbreide patriarchale en blanke supremacistische overtuigingen. Ze zijn de manifestatie van een zieke samenleving.
De fotografen die digitale sporen hebben achtergelaten, hebben duidelijk gemaakt dat hun acties waren ingegeven door hun vermeende verlies van macht en status in de samenleving. Ze voelden zich bekritiseerd door vrouwen die hen en hun verlangens niet gehoorzamen, door mensen van kleur en homo mensen die voor hun burgerrechten hebben gevochten, verdiend en verdedigd, en door een samenleving die hen niet het respect en de plaats biedt die ze geloven ze verdienen per ongeluk hun ras en geslacht. Ze zijn het product van een veranderde en steeds veranderende sociale context waarin historische vormen van macht en overheersing langzaam maar hard worden gedestabiliseerd, en van een samenleving die hen socialiseert om te geloven dat dit verkeerd is, en dat ze het verdienen om in posities te zijn van kracht.
Socioloog Émile Durkheim schreef in 1897 een theoretisch concept dat nuttig kan worden toegepast om te begrijpen hoe dit waargenomen probleem van individuen eigenlijk een sociaal probleem is. Anomie, legt Durkheim uit, is een aandoening die ontstaat wanneer de waarden en verwachtingen van een individu niet overeenkomen met die in de samenleving. Wanneer een persoon anomie ervaart, voelt hij zich losgekoppeld van zijn samenleving; ze voelen zich gedestabiliseerd. Anomie is per Durkheim een toestand van sociale ontregeling.
Het toepassen van de theorie van anomie op het fenomeen van blanke mannelijke schutters werpt in reliëf de omstandigheden op van sociale verwarring die wordt ervaren door jongens en mannen die dergelijke actie ondernemen. Blanke mannen, vooral degenen met economisch voorrecht ten opzichte van anderen, hebben historisch gezien aan de top van de machtshiërarchie in de Verenigde Staten geleefd. Ze bezitten macht in termen van hun geslacht, hun ras, soms hun klasse, en vaak hun seksualiteit. Maar in de huidige sociale context waarin patriarchaat, heteronormativiteit, witte suprematie en economische macht zijn gedestabiliseerd door verschillende sociale bewegingen, wetgeving en paradigmaverschuivingen in het populaire bewustzijn, neemt hun macht over anderen af. En daarmee ook hun historisch onterechte opgeblazen sociale status.
Dit wil niet zeggen dat patriarchaat, heteronormativiteit, witte suprematie en economische controle door blanke mannen tot het verleden behoren. Deze vormen van overheersing leven tegenwoordig in een grote verscheidenheid aan houdingen, waarden, overtuigingen en praktijken. De acties van blanke mannelijke shooters maken fataal duidelijk dat de ideologieën die ten grondslag liggen aan deze vormen van onderdrukking niet alleen leven, maar ook vandaag bloeien. Ze komen tot uitdrukking in hun meest openlijke en angstaanjagende vormen in onder andere de YouTube-video's, chatlogs, gesprekken en manifestaties van Anders Breivik, Elliot Rodger en Jared Loughner. Ze werden uitgedrukt met geweld en haat in een uitslag van haatmisdaden tegen vrouwen, gekleurde mensen, LGBT-mensen en immigranten na de presidentsverkiezingen van 2016.
In deze sociale context van anomie is het neerschieten van anderen een wanhopige poging om verloren normen terug te vorderen. Het is een bewering van macht die is gedestabiliseerd door de veranderende aard van de samenleving, haar normen en waarden. Toch zijn de acties van blanke mannelijke shooters ingebed in het grotere sociale probleem van een onrustige mannelijkheid die het ras overstijgt. Door een bredere lens bekeken, worden de verbanden tussen schietpartijen door blanke mannen en andere vormen van gewelddadige mannelijke expressie, zoals straatpest, seksueel en seksueel geweld, haatmisdrijven, bendegeweld en blanke separatistische en nationalistische bewegingen duidelijk.
Een sociaal probleem als dit vereist een sociale oplossing. Achtergrondcontroles en hervormingen van wapenwetten kunnen wapengeweld verminderen, maar ze zullen andere vormen van geweld die voortvloeien uit een sociale ziekte niet stoppen. Het verlichten van de sociale ziekte van racisme en de gender- en heteroseksistische normen van het patriarchaat is werk dat wij allemaal gezamenlijk moeten doen. Wij, als samenleving, moeten opnieuw configureren wat mannelijkheid betekent en de gevaarlijke waarden en verwachtingen afwijzen die we jongens socialiseren om vast te houden en uit te drukken in hun gedrag. Het genezen van deze sociale ziekte vereist een nieuwe mannelijkheid los van noties van superioriteit, dominantie, controle en naleving van anderen. Het vereist waar de schrijvers op staan Rad pap pleiten voor in hun oproep voor een Feministische Vaderdag: een mannelijkheid gebaseerd op respect en zorg voor anderen.