Mariner 4 America's eerste close-up Kijk naar Mars

Mars is tegenwoordig veel in het nieuws. Films over de verkenning van de planeet zijn populair en verschillende ruimtevaartorganisaties over de hele wereld plannen menselijke missies in de komende decennia. Toch was er een tijd niet zo lang geleden in de menselijke geschiedenis waarin GEEN missie naar de Rode Planeet was geweest. Dat was in het begin van de jaren zestig, toen het ruimtetijdperk momentujm oppakte.

Sindsdien hebben wetenschappers de planeet Mars verkend met robotachtige ruimtevaartuigen: mappers, landers, rovers en orbiters zoals Mars Curiousity, evenals de Hubble-ruimtetelescoop, die Mars vanuit een baan om de aarde waarneemt. Maar er moest een eerste succesvolle missie zijn om dit allemaal op gang te brengen.

Mars opwinding begon wanneer Zeeman 4 aangekomen op de Rode Planeet op 15 juli 1965. Het kwam zo dicht bij 9.846 km (6.118 mijl) van het oppervlak en keerde de eerste goede beelden van het kraterachtige, stoffige terrein terug. Het was niet de eerste missie naar Mars, maar het was de eerste succesvolle. 

Wat deed Zeeman 4 Laat ons zien?

De Zeeman 4 missie, die de vierde was in een reeks planetaire verkenningsmissies, onthulde het kraterachtige, roestkleurige oppervlak van de planeet. Astronomen wisten dat Mars rood was door jarenlange observaties op de grond. Ze waren echter verbaasd over de kleur die te zien was in de afbeeldingen van het ruimtevaartuig. Nog verrassender waren foto's die gebieden vertoonden waaruit bleek dat er ooit vloeibaar water over het oppervlak was geëtst. Toch was er Nergens bewijs dat er vloeibaar water te vinden was. 

Naast verschillende veld- en deeltjessensoren en detectoren, biedt de Zeeman 4 ruimtevaartuigen hadden een televisiecamera, die 22 televisiebeelden maakte over ongeveer 1% van de planeet. Aanvankelijk opgeslagen op een 4-sporen cassetterecorder, duurden deze foto's vier dagen voordat ze naar de aarde werden verzonden.

Eens voorbij Mars, Zeeman 4 cirkelde rond de zon voordat hij terugkeerde naar de omgeving van de aarde in 1967. Ingenieurs besloten toen om het verouderende vaartuig te gebruiken voor een reeks operationele en telemetrietests om hun kennis te verbeteren van de technologieën die nodig zouden zijn voor toekomstige interplanetaire ruimtevaartuigen.

Al met al was de missie een groot succes. Het diende niet alleen als een proof of concept voor succesvolle planetaire verkenningsmissies, maar de 22 afbeeldingen onthulden Mars ook voor wat het werkelijk is: een droge, koude, stoffige en schijnbaar levenloze wereld. 

Zeeman 4 Werd ontworpen voor planetaire verkenning

NASA bouwde het Zeeman 4 missie naar Mars om sterk genoeg te zijn om op de planeet te komen en deze vervolgens met een reeks instrumenten te bestuderen tijdens zijn snelle vlucht. Vervolgens moest het de reis terug rond de zon overleven en meer gegevens leveren terwijl het vloog. Mariner 4's instrumenten en camera's hadden de volgende taken:

• bestudeer interplanetaire velden en deeltjes, inclusief het magnetische veld van Mars, kosmisch stof, kosmische stralen en de zonnewind;
• neem close-upbeelden van Mars in de hoop de geologische en atmosferische processen te ontdekken die op de planeet over de aionen aan het werk zijn;
• ervaring bieden met het uitvoeren van interplanetaire missies op lange termijn. 

Het ruimtevaartuig werd aangedreven door zonnecellen die ongeveer 300 watt vermogen leverden voor de instrumenten en de televisiecamera van het schip. Stikstofgastanks leverden brandstof voor houdingscontrole tijdens de vlucht en manoeuvres. Zon- en sterrenvolgers hielpen de navigatiesystemen van ruimtevaartuigen. Omdat de meeste sterren te zwak waren, concentreerden de trackers zich op de ster Canopus. 

Start en verder

Zeeman 4 reed naar de ruimte aan boord van een Agena D-raket, gelanceerd vanaf Cape Canaveral Air Force Station lanceercomplex in Florida. De lancering verliep vlekkeloos en een paar minuten later schoten de boegschroeven om het ruimtevaartuig in een parkeerbaan hoog boven de aarde te plaatsen. Toen, ongeveer een uur later, stuurde een tweede brandwond de missie op weg naar Mars. 

Na Zeeman 4 was goed op weg naar Mars, een experiment werd goedgekeurd om het effect van het verzenden van het radiosignaal van het ruimtevaartuig door de atmosfeer van Mars te bestuderen, net voordat het ruimtevaartuig achter de planeet verdween. Dit experiment is ontworpen om de dunne luchtlaag rond Mars te onderzoeken. Die taak gooide missieplanners een echte uitdaging: ze moesten de computer van het ruimteschip opnieuw programmeren vanaf de aarde. Dat was nog nooit eerder gedaan, maar het werkte perfect. Het werkte zelfs zo goed dat missieregelaars het sindsdien vele malen met andere ruimtevaartuigen hebben gebruikt. 

Zeeman 4 Stats

De missie werd gelanceerd op 28 november 1964. Hij arriveerde op Mars op 15 juli 1965 en voerde al zijn missieactiviteiten goed uit. Controllers verloren de communicatie met de missie van 1 oktober 1965 tot 1967. Vervolgens werd het contact enkele maanden hersteld voordat het voorgoed werd verloren. Gedurende zijn hele missie, Zeeman 4 heeft meer dan 5,2 miljoen bits aan gegevens geretourneerd, inclusief imaging, engineering en andere gegevens. 

Wil je meer weten over de verkenning van Mars? Bekijk "Eight Great Mars Books" en houd ook de tv-specials over de Red Planet in de gaten. Het is zeker dat er een toenemende hoeveelheid pers zal zijn als de mensheid zich klaarmaakt om mensen naar Mars te sturen.