Hoe de Cygnus-constellatie te vinden

De sterrenpatroon-astronomen weten dat Cygnus begin juli hoog aan de hemel verschijnt en nog laat in het jaar zichtbaar is. Het centrale gebied is kruisvormig en dat asterisme in het sterrenbeeld wordt het noordelijke kruis genoemd. Het is een van de drie sterrenbeelden die een ster geven aan het asterisme dat de zomerdriehoek wordt genoemd, een andere sterrenkijkende functie die hoog in de lucht staat tijdens de zomer op het noordelijk halfrond. Voor staren op het zuidelijk halfrond die dit deel van de hemel kunnen spotten, is het een winterconstellatie. Het is zichtbaar voor veel (maar niet alle) van het zuidelijk halfrond.

De zomerdriehoek en de sterrenbeelden die er hun sterren aan lenen. Carolyn Collins Petersen

Hoe Cygnus te vinden

Het vinden van Cygnus, soms "The Swan" genoemd, is vrij eenvoudig dankzij de vorm van het noordelijke kruis in het midden. Als je je op het noordelijk halfrond bevindt, zoek dan naar het sterrenbeeld eind juli, wanneer het bijna direct boven je hoofd zou moeten zijn. Zodra u de kruisvorm ziet, zoekt u naar de resterende elementen van het sterrenbeeld, die lijken op de vleugels, de bek en de staart van de zwaan.

Het sterrenbeeld Cygnus met Deneb aan de staart van de zwaan (boven) en Albireo (de dubbele ster) aan de neus van de zwaan (onder). Carolyn Collins Petersen

De geschiedenis van Cygnus

De sterrenvorm van Cygnus de zwaan is al lang bekend bij sterrenkijkers. Dit sterrenbeeld is een van de oorspronkelijke 48 sterrenbeelden uit de oudheid. De oude Grieken speelden het in veel van hun legendes. Zeus, koning van de goden, veranderde zichzelf in een zwaan om de aandacht te trekken van een meisje genaamd Leda. In een ander verhaal werden een muzikant en een profeet genaamd Orpheus vermoord, en zijn herinnering werd geëerd door hem en zijn lier in de lucht te plaatsen in de buurt van Cygnus. 

Dit sterrenpatroon was ook bekend bij sterrenkijkers in China, India en de Polynesische eilanden. De heldere sterren werden gebruikt als wegwijzers voor reizigers.

De sterren van de Cygnus-constellatie

De helderste sterren in Cygnus zijn Deneb (ook bekend als alpha Cygni) en Albireo (ook wel beta Cygni genoemd), die respectievelijk op de staart en de snavel van de zwaan lijken. Albireo is een beroemde dubbele ster die kan worden gezien met een verrekijker of een kleine telescoop. De sterren hebben verschillende kleuren: de ene heeft een heldere gouden kleur, terwijl de andere een blauwachtige tint heeft.

Albireo, de dubbele ster in de neus van Cygnus de zwaan, is gemakkelijk te zien door een verrekijker of een kleine telescoop. Courtesy N.B., via Wikimedia Commons, Attribution-Share Alike 4.0-licentie.

Cygnus heeft een groot aantal variabele- en meervoudige sterrensystemen binnen zijn grenzen. Dat komt omdat het in het vlak van de Melkweg ligt. Sterrenkijkers met toegang tot een donkere hemel zien vaak een gloed die lijkt op wolken in de regio rond Cygnus. De gloed komt van de miljoenen sterren die in de Melkweg liggen en wordt vaak een sterrenwolk genoemd. 

Astronomen bestudeerden de Cygnus-regio met behulp van de Kepler-ruimtetelescoop bij het zoeken naar planeten rond andere sterren. Ze ontdekten dat het Cygnus-sterrenbeeld meer dan honderd sterren heeft die planeten herbergen, allemaal binnen ongeveer drieduizend lichtjaar van de zon. Sommige van die sterren hebben meerdere planetaire systemen.  

De officiële IAU-sterrenbeeldgrafiek voor Cygnus de zwaan. IAU / Sky Publishing.  

Deep Sky-objecten in sterrenbeeld Cygnus

De locaties van verschillende deep-sky-objecten in Cygnus. Carolyn Collins Petersen 

Cygnus heeft verschillende fascinerende deep-sky-objecten binnen zijn grenzen. De eerste, Cygnus X-1, is een binair systeem, met een zwart gat dat materiaal van een begeleidende ster opslurpt. Het systeem geeft enorme hoeveelheden röntgenstralen af ​​terwijl het materiaal rond het zwarte gat draait. Hoewel het niet mogelijk is om het systeem zonder een telescoop te zien, is het toch fascinerend om te weten dat het er is.

Het sterrenbeeld bevat ook vele clusters en prachtige nevels, waarvan de beroemdste de Noord-Amerikaanse nevel is (ook bekend als NGC 7000). Door een verrekijker verschijnt het als een vage gloed. Toegewijde sterrenkijkers kunnen ook de Veilnevel zoeken, een enorm overblijfsel van een supernova-explosie die meer dan vijfduizend jaar geleden plaatsvond. 

De Noord-Amerikaanse nevel is een favoriet doelwit voor astrofotografen. Het heeft de vorm van het Noord-Amerikaanse continent. Door een telescoop ziet het er niet zo kleurrijk uit, maar foto's met een lange belichting brengen details en kleuren van de verschillende gassen naar voren. Luc Viatour / https: //lucniz.be. Gebruikt met toestemming onder een Creative Commons Attributi