Groenlandse haaienfeiten (Somniosus microcephalus)

De koude wateren van de Noord-Atlantische Oceaan en de Noordelijke IJszee herbergen de langstlevende gewervelde ter wereld: de Groenlandse haai (Somniosus microcephalus). De grote haai heeft verschillende andere namen, waaronder haaienhaaien, grijze haaien en eqalussuaq, de naam Kalaallisut. De Groenlandse haai is het best bekend om zijn indrukwekkende levensduur van 300 tot 500 jaar, evenals het gebruik ervan voor het gebruik in het IJslandse nationale gerecht: kæstur hákarl.

Snelle feiten: Groenlandse haai

• Wetenschappelijke naam: Somniosus microcephalus
• Andere namen: Haai haai, grijze haai, eqalussuaq
• Onderscheidende kenmerken: Grote grijze of bruine haai met kleine ogen, afgeronde snuit en kleine rug- en borstvinnen
• Gemiddelde grootte: 6,4 m (21 ft)
• Eetpatroon: Vleesetende
• Levensduur: 300 tot 500 jaar
• Habitat: Noord-Atlantische en Noordelijke IJszee
• Beschermingsstatus: Bijna bedreigd
• Koninkrijk: Animalia
• stam: Chordata
• Klasse: Chondrichthyes
• Bestellen: Squaliformes
• Familie: Somniosidae
• Leuk weetje: Chef Anthony Bourdain zei dat kæstur hákarl "het ergste, meest walgelijke en vreselijke smakende" was dat hij ooit at.

Beschrijving

Groenlandse haaien zijn grote vissen, vergelijkbaar in grootte met grote witten en qua uiterlijk aan slaperige haaien. Gemiddeld zijn volwassen Groenlandse haaien 6,4 m (21 ft) lang en wegen ze 1000 kg (2200 lb), maar sommige exemplaren bereiken 7,3 m (24 ft) en 1400 kg (3100 lb). De vissen zijn grijs tot bruin van kleur, soms met donkere strepen of witte vlekken. Mannetjes zijn kleiner dan vrouwtjes.

De haai heeft een dik lichaam, met een korte, ronde snuit, kleine kieuwopeningen en vinnen en kleine ogen. De boventanden zijn dun en puntig, terwijl de ondertanden breed zijn met knobbels. De haai rolt zijn kaak om stukken van zijn prooi weg te snijden.

Groenlandse haai (Somniosus microcephalus). NOAA Okeanos Explorer-programma

Distributie en Habitat

De Groenlandse haai wordt meestal gevonden in de Noord-Atlantische Oceaan en de Noordelijke IJszee tussen zeeniveau en een diepte van 1200 m (3900 ft). In de zomer trekken de vissen echter naar dieper water verder naar het zuiden. Eén exemplaar werd waargenomen voor de kust van Cape Hatteras, North Carolina op 2200 m (7200 ft), terwijl een ander werd gedocumenteerd op 1749 m (5738 ft) in de Golf van Mexico.

Groenlandse haaiendistributie. Chris_huh

Eetpatroon

De Groenlandse haai is een toproofdier dat zich hoofdzakelijk met vissen voedt. Het is echter nooit echt waargenomen als jacht. Meldingen van opruiming komen vaak voor. De haai vult zijn dieet aan met rendieren, elanden, paarden, ijsberen en zeehonden.

aanpassingen

Terwijl de haai zich voedt met zeehonden, weten onderzoekers niet hoe hij op hen jaagt. Omdat het in frigide water leeft, heeft een Groenlandse haai een extreem lage stofwisseling. In feite is zijn metabolische snelheid zo laag dat de soort de laagste zwemsnelheid heeft voor zijn grootte als welke vis dan ook, dus hij kan niet snel genoeg zwemmen om zeehonden te vangen. Wetenschappers veronderstellen dat haaien zeehonden kunnen vangen terwijl ze slapen.

De lage stofwisseling leidt ook tot de langzame groeisnelheid en de ongelooflijke levensduur van het dier. Omdat haaien kraakbeenachtige skeletten hebben in plaats van botten, vereist het dateren van hun leeftijd een speciale techniek. In een onderzoek uit 2016 voerden wetenschappers radiokoolstofdatering uit op de kristallen in de lenzen van ogen van haaien die als bijvangst waren gevangen. Het oudste dier in dat onderzoek werd geschat op 392 jaar oud, plus of min 120 jaar. Uit deze gegevens blijkt dat Groenlandse haaien minstens 300 tot 500 jaar leven, waardoor ze de langstlevende gewervelde ter wereld zijn.

De biochemie van de Groenlandse haai is aangepast om de vissen in staat te stellen extreem koude temperaturen en hoge drukken te overleven. Het bloed van de haai bevat drie soorten hemoglobine, waardoor de vis zuurstof kan verkrijgen over verschillende drukken. De haai ruikt naar urine, vanwege de hoge niveaus van ureum en trimethylamine N-oxide (TMAO) in hun weefsel. Deze stikstofverbindingen zijn afvalproducten, maar de haai gebruikt ze om het drijfvermogen te vergroten en de homeostase te behouden.

De meeste Groenlandse haaien zijn blind, maar niet omdat hun ogen klein zijn. Integendeel, de ogen worden gekoloniseerd door copepoden, waardoor het visioen wordt afgesloten. Het is mogelijk dat de haai en de copepoden een mutualistische relatie hebben, waarbij de schaaldieren bioluminescentie vertonen die prooi aantrekt voor de haai om te eten.

Reproductie

Er is zeer weinig bekend over de reproductie van Groenlandse haaien. Het vrouwtje is ovoviviparous en bevalt ongeveer 10 pups per nest. De pasgeboren pups zijn 38 tot 42 cm lang (15 tot 17 inch). Op basis van de trage groeisnelheid van het dier schatten wetenschappers dat het ongeveer 150 jaar duurt voordat een haai seksuele volwassenheid bereikt.

Groenlandse haaien en mensen

De hoge concentratie TMAO in Groenlands haaienvlees maakt het vlees giftig. De TMAO wordt gemetaboliseerd tot trimethylamine, wat potentieel gevaarlijke intoxicatie veroorzaakt. Het vlees van de haai wordt in IJsland echter als een delicatesse beschouwd. Het vlees wordt ontgift door drogen, herhaald koken of gisten.

Hákarl hangt te drogen in IJsland. Chris 73

Hoewel een Groenlandse haai gemakkelijk een mens kan doden en opeten, zijn er geen geverifieerde gevallen van predatie. Vermoedelijk komt dit omdat de haai in extreem koud water leeft, dus de kans op interactie met mensen is zeer klein.

Beschermingsstatus

De Groenlandse haai staat op de Rode Lijst van IUCN als 'bijna bedreigd'. De bevolkingsontwikkeling en het aantal overlevende volwassenen is onbekend. Momenteel wordt de soort gevangen als bijvangst en opzettelijk voor speciaal voedsel voor de Noordpool. In het verleden werden Groenlandse haaien zwaar gevist op hun leverolie en werden gedood omdat de visserij dacht dat ze een bedreiging vormden voor andere vissen. Omdat de dieren zo langzaam groeien en zich voortplanten, hebben ze geen tijd gehad om te herstellen. De haai wordt ook bedreigd door overbevissing en klimaatverandering.

bronnen

• Anthoni, Uffe; Christophersen, Carsten; Gram, Lone; Nielsen, Niels H .; Nielsen, Per (1991). "Vergiftigingen van het vlees van de Groenlandse haai Somniosus microcephalus kan te wijten zijn aan trimethylamine ". Toxicon. 29 (10): 1205-12. doi: 10.1016 / 0041-0101 (91) 90193-U
• Durst, Sidra (2012). "Hákarl". In Deutsch, Jonathan; Murakhver, Natalya. Eten ze dat? Een culturele encyclopedie van vreemde en exotische voedingsmiddelen uit de hele wereld. pp.91-2. ISBN 978-0-313-38059-4.
• Kyne, P.M .; Sherrill-Mix, S.A. & Burgess, G.H. (2006). "Somniosus microcephalus". De IUCN Rode lijst met bedreigde soorten. IUCN. 2006: e.T60213A12321694. doi: 10,2305 / IUCN.UK.2006.RLTS.T60213A12321694.en
• MacNeil, M. A .; McMeans, B. C .; Hussey, N. E .; Vecsei, P .; Svavarsson, J .; Kovacs, K. M .; Lydersen, C .; Treble, M. A .; et al. (2012). "Biologie van de Groenlandse haai Somniosus microcephalus". Journal of Fish Biology. 80 (5): 991-1018. doi: 10.1111 / j.1095-8649.2012.03257.x
• Watanabe, Yuuki Y .; Lydersen, Christian; Fisk, Aaron T .; Kovacs, Kit M. (2012). "De langzaamste vis: zwemsnelheid en staartslagfrequentie van Groenlandse haaien". Journal of Experimental Marine Biology and Ecology. 426-427: 5-11. doi: 10.1016 / j.jembe.2012.04.021