Veroorzaakt klimaatverandering extreem weer?

Klimaatwetenschappers hebben mensen al lang gewaarschuwd om individuele weersgebeurtenissen te koppelen aan een grootschalig klimaatfenomeen zoals wereldwijde klimaatverandering. Hierdoor worden ontkenners van klimaatverandering vaak geconfronteerd met een rollende blik wanneer ze een bijzonder ontwrichtende sneeuwstorm gebruiken als bewijs tegen de wereldwijde klimaatverandering.

Verhoogde atmosferische temperaturen, warmere oceanen en smeltend poolijs hebben echter ongetwijfeld effecten op weersverschijnselen. Het verband tussen weer en klimaat is moeilijk te leggen, maar wetenschappers zijn in toenemende mate in staat die verbindingen te leggen. Een recente studie door leden van het Zwitserse Instituut voor Atmosferische en Klimaatwetenschap schatte de huidige bijdrage van de opwarming van de aarde aan de snelheid van hoge neerslag en hoge temperatuurgebeurtenissen. Ze ontdekten dat momenteel 18% van de hevige regengebeurtenissen kan worden toegeschreven aan de opwarming van de aarde en dat het percentage stijgt tot 75% voor hittegolfafleveringen. Misschien nog belangrijker is dat ze ontdekten dat de frequentie van deze extreme gebeurtenissen waarschijnlijk aanzienlijk zal toenemen als de uitstoot van broeikasgassen met de huidige hoge snelheid blijft.

Kortom, mensen hebben altijd zware regenval en hittegolven meegemaakt, maar nu ervaren we ze vaker dan eeuwen geleden en we zullen ze de komende decennia steeds vaker zien. Opmerkelijk is dat, hoewel er sinds ongeveer 1999 een pauze in de atmosferische opwarming is waargenomen, het aantal extreme temperaturen extreem is blijven stijgen. 

Extreme weersomstandigheden zijn belangrijk, omdat ze eerder negatieve gevolgen hebben dan een eenvoudige toename van de gemiddelde regenval of de gemiddelde temperatuur. Hittegolven zijn bijvoorbeeld routinematig verantwoordelijk voor dodelijke slachtoffers onder ouderen en zijn een van de belangrijkste kwetsbaarheden in de stad voor klimaatverandering. Hittegolven verergeren ook droogtes door het verhogen van verdampingssnelheden en het verder benadrukken van planten, zoals het geval was begin 2015 tijdens het vierde jaar van droogte in Californië.

Het Amazonegebied heeft in slechts vijf jaar tweehonderd jaar droogte gekend (één in 2005 en een andere in 2010), die samen voldoende broeikasgasemissies van stervende bomen hebben gegenereerd om de koolstof te absorberen die door het regenwoud wordt opgenomen in het eerste decennium van de 21e eeuw (ongeveer 1,5 miljard ton koolstofdioxide per jaar, of 15 miljard ton gedurende die 10 jaar). Wetenschappers schatten dat de Amazone de komende jaren nog eens 5 miljard ton koolstofdioxide zal vrijgeven als de bomen worden gedood door het droogtebed in 2010. Erger nog, het Amazone-regenwoud absorbeert niet langer koolstof en compenseert de uitstoot zoals vroeger, wat naar verwachting de klimaatverandering zal versnellen en de planeet nog kwetsbaarder zal maken voor de gevolgen ervan.

Hoe klimaatverandering het weer verandert

Er zijn altijd extreme weersomstandigheden geweest. Wat nu anders is, is de toenemende frequentie van zoveel verschillende soorten extreem weer.

Wat we zien is niet het eindresultaat van de klimaatverandering, maar de voorhoede van een trend voor extreem weer die zal blijven verslechteren als we niet handelen.

Hoewel het contra-intuïtief kan lijken dat klimaatverandering verantwoordelijk kan zijn voor tegenpolen in extreem weer, zoals droogte en overstromingen, creëert klimaatverstoring een verscheidenheid aan extreme weersomstandigheden, vaak in de directe nabijheid.

Dus hoewel individuele weersgebeurtenissen misschien te geïsoleerd zijn om rechtstreeks verband te houden met klimaatverandering, is één ding zeker: als we blijven bijdragen aan het probleem en weigeren het op te lossen, dan zijn de brede effecten van klimaatverandering niet alleen voorspelbaar maar onvermijdelijk.

Uitgegeven door Frederic Beaudry.