Slag om Alam Halfa uit de Tweede Wereldoorlog

De Slag om Alam Halfa werd uitgevochten van 30 augustus tot 5 september 1942, tijdens de Western Desert Campaign van de Tweede Wereldoorlog.

Legers en commandanten

Allies

• Luitenant-generaal Bernard Montgomery
• 4 divisies, XIII Corps, Achtste leger

As

• Veldmaarschalk Erwin Rommel
• 6 divisies, Panzer Armee Afrika

Achtergrond die leidt tot de strijd

Met de afsluiting van de Eerste Slag om El Alamein in juli 1942, stopten zowel de Britse als de Axis-strijdkrachten in Noord-Afrika om te rusten en te herstellen. Aan Britse zijde reisde premier Winston Churchill naar Caïro en verloste hij de opperbevelhebber van het Midden-Oosten, generaal Claude Auchinleck en verving hem door generaal Sir Harold Alexander. Het bevel over het Britse Acht Leger in El Alamein werd uiteindelijk gegeven aan luitenant-generaal Bernard Montgomery. Bij het beoordelen van de situatie in El Alamein ontdekte Montgomery dat het front vernauwd was tot een smalle lijn die van de kust naar de onbegaanbare Qattara-depressie liep.

Montgomery's Plan

Om deze lijn te verdedigen, werden drie infanteriedivisies van XXX Corps gepositioneerd op ruggen die van de kust naar het zuiden naar Ruweisat Ridge liepen. Ten zuiden van de bergrug werd de 2e Nieuw-Zeelandse divisie op dezelfde manier versterkt langs een lijn die eindigde bij Alam Nayil. In beide gevallen werd de infanterie beschermd door uitgebreide mijnenvelden en artilleriesteun. De laatste twaalf mijl van Alam Nayil naar de depressie was karakterloos en moeilijk te verdedigen. Voor dit gebied gaf Montgomery opdracht om mijnenvelden en draad te leggen, met de 7e Motor Brigade Group en de 4e Light Armored Brigade van de 7e Armored Division in positie achter.

Toen ze werden aangevallen, moesten deze twee brigades maximale slachtoffers maken voordat ze terugvielen. Montgomery legde zijn belangrijkste verdedigingslinie langs de richels die oostwaarts liepen vanaf Alam Nayil, met name Alam Halfa Ridge. Hier plaatste hij het grootste deel van zijn middelzware en zware pantser samen met antitankkanonnen en artillerie. Het was de bedoeling van Montgomery om veldmaarschalk Erwin Rommel te verleiden om door deze zuidelijke gang aan te vallen en hem vervolgens in een defensieve strijd te verslaan. Toen Britse troepen hun posities innamen, werden ze versterkt door de komst van versterkingen en nieuwe uitrusting toen konvooien Egypte bereikten.

Rommel's Vooruit

Tegenover het zand werd de situatie van Rommel wanhopig naarmate zijn bevoorradingssituatie verslechterde. Terwijl hij door de woestijn was opgekomen, had hij verbluffende overwinningen op de Britten behaald, maar het had zijn bevoorradingslijnen ernstig uitgebreid. Verzoekende 6.000 ton brandstof en 2.500 ton munitie uit Italië voor zijn geplande offensief, slaagden de geallieerde troepen erin om meer dan de helft van de schepen die over de Middellandse Zee werden verzonden te zinken. Daardoor bereikte eind augustus slechts 1500 ton brandstof Rommel. Zich bewust van de groeiende kracht van Montgomery, voelde Rommel zich gedwongen aan te vallen met de hoop een snelle overwinning te behalen.

Rommel was beperkt door het terrein en was van plan de 15e en 21e Panzer Divisies, samen met de 90e Lichte Infanterie door de zuidelijke sector te duwen, terwijl het grootste deel van zijn andere troepen demonstreerde tegen het Britse front naar het noorden. Eenmaal door de mijnenvelden duwden zijn mannen naar het oosten voordat ze naar het noorden gingen om de aanvoerlijnen van Montgomery af te breken. In de nacht van 30 augustus verliep de aanval van Rommel al snel op moeilijkheden. Britse vliegtuigen, gespot door de Royal Air Force, begonnen de oprukkende Duitsers aan te vallen en artillerievuur op hun voorhoede te richten.

De Duitsers hielden

Toen ze de mijnenvelden bereikten, vonden de Duitsers dat ze veel uitgebreider waren dan verwacht. Langzaam werkend kwamen ze onder intens vuur van de 7th Armored Division en Britse vliegtuigen die een hoge tol eisten, inclusief generaal Walther Nehring, commandant van het Afrika Korps. Ondanks deze moeilijkheden waren de Duitsers in staat de mijnenvelden de volgende dag om 12.00 uur te ruimen en begonnen ze naar het oosten te drukken. Bereid om verloren tijd in te halen en onder constante intimiderende aanvallen van 7th Armored, beval Rommel zijn troepen eerder naar het noorden te keren dan gepland.

Deze manoeuvre leidde de aanval op de posities van de 22e gepantserde brigade op Alam Halfa Ridge. Toen ze naar het noorden trokken, werden de Duitsers geconfronteerd met intens vuur van de Britten en werden ze gestopt. Een flankaanval op links van Groot-Brittannië werd gestopt door zwaar vuur van anti-tankkanonnen. Gestemd en brandstofgebrek trok generaal Gustav von Vaerst, nu leider van het Afrika Korps, zich terug voor de nacht. Door de nacht aangevallen door Britse vliegtuigen, waren Duitse operaties op 1 september beperkt omdat 15e Panzer een ochtendaanval had die werd gecontroleerd door de 8e gepantserde brigade en Rommel begon Italiaanse troepen naar het zuidelijke front te verplaatsen.

Onder constante luchtaanval tijdens de nacht en in de ochtenduren van 2 september besefte Rommel dat het offensief had gefaald en besloot zich terug te trekken naar het westen. Zijn situatie werd nog wanhopiger toen een kolom Britse gepantserde auto's een van zijn bevoorradingskonvooien in de buurt van Qaret el Himeimat slecht haalde. Montgomery realiseerde de bedoelingen van zijn tegenstander en begon plannen te formuleren voor tegenaanvallen met het 7th Armored en 2nd New Zealand. In beide gevallen benadrukte hij dat geen van beide divisies verliezen zou moeten lijden die hen beletten deel te nemen aan een toekomstig offensief.

Hoewel een grote duw van 7th Armored zich nooit ontwikkelde, vielen de Nieuw-Zeelanders op 3 september om 22.30 uur op het zuiden aan. Terwijl de veteraan 5e Nieuw-Zeelandse brigade succes had tegen de verdedigende Italianen, stortte een aanval door de groene 132e brigade in door verwarring en fel vijandelijk verzet. Niet gelovend dat een verdere aanval zou slagen, annuleerde Montgomery de volgende dag verdere aanvalsacties. Als gevolg hiervan konden de Duitse en Italiaanse troepen zich terugtrekken in hun linies, zij het onder frequente luchtaanvallen.