Waarom Argentinië Nazi-oorlogsmisdadigers na de Tweede Wereldoorlog accepteerde

Na de Tweede Wereldoorlog zochten duizenden nazi's en oorlogsmedewerkers uit Frankrijk, Kroatië, België en andere delen van Europa naar een nieuw thuis: bij voorkeur zo ver mogelijk weg van de Processen van Neurenberg. Argentinië verwelkomde honderden, zo niet duizenden: het regime van Juan Domingo Perón deed er alles aan om hen daar te krijgen, agenten naar Europa te sturen om hun passage te vergemakkelijken, reisdocumenten te verstrekken en in veel gevallen kosten te dekken.

Zelfs degenen die beschuldigd worden van de meest gruwelijke misdaden, zoals Ante Pavelic (wiens Kroatische regime honderdduizenden Serviërs, Joden en zigeuners heeft vermoord), Dr. Josef Mengele (wiens wrede experimenten het spul zijn van nachtmerries) en Adolf Eichmann (architect van Adolf Hitler van de Holocaust) werden verwelkomd met open armen. Het roept de vraag op: waarom zou Argentinië deze mannen in vredesnaam willen? De antwoorden zullen je misschien verbazen.

Belangrijke Argentijnen waren sympathiek

Argentijnse president Juan Peron. Hulton Deutsch / Getty Images 

Tijdens de Tweede Wereldoorlog gaf Argentinië duidelijk de voorkeur aan de As vanwege de nauwe culturele banden met Duitsland, Spanje en Italië. Dit is niet verwonderlijk, omdat de meeste Argentijnen van Spaanse, Italiaanse of Duitse afkomst waren.

Nazi-Duitsland koesterde deze sympathie en beloofde belangrijke handelsconcessies na de oorlog. Argentinië zat vol met nazi-spionnen en Argentijnse officieren en diplomaten hadden belangrijke functies in Axis Europe. De regering van Perón was een groot fan van de fascistische attributen van nazi-Duitsland: spiffy uniformen, parades, rally's en vicieus antisemitisme.

Veel invloedrijke Argentijnen, waaronder rijke zakenlieden en regeringsleden, waren openlijk voorstander van de oorzaak van de As, net zo min als Perón zelf, die in de late jaren dertig als adjunct-officier in het Italiaanse leger van Benito Mussolini had gediend. Hoewel Argentinië uiteindelijk de oorlog aan de Asmogendheden zou verklaren (een maand voordat de oorlog eindigde), was het deels een truc om Argentijnse agenten op hun plaats te krijgen om verslagen nazi's te helpen ontsnappen na de oorlog.

Verbinding met Europa

Het is niet zoals de Tweede Wereldoorlog op een dag in 1945 eindigde en plotseling besefte iedereen hoe verschrikkelijk de nazi's waren geweest. Zelfs nadat Duitsland was verslagen, waren er veel machtige mannen in Europa die de zaak van de nazi's hadden begunstigd en dat bleven doen.

Spanje werd nog steeds geregeerd door de fascistische Francisco Franco en was een de facto lid van de Axis-alliantie; veel nazi's zouden het veilig vinden als ze daar tijdelijk verblijven. Zwitserland was tijdens de oorlog neutraal gebleven, maar veel belangrijke leiders waren uitgesproken in hun steun aan Duitsland. Deze mannen behielden hun posities na de oorlog en waren in staat om te helpen. Zwitserse bankiers hielpen de voormalige nazi's uit hebzucht of medeleven met het verplaatsen en witwassen van geld. De katholieke kerk was buitengewoon behulpzaam omdat verschillende hooggeplaatste kerkfunctionarissen (waaronder paus Pius XII) actief hielpen bij de ontsnapping van de nazi's.

Financiële stimulans

Er was een financiële stimulans voor Argentinië om deze mannen te accepteren. Rijke Duitsers en Argentijnse zakenmensen van Duitse afkomst waren bereid de weg te betalen voor ontsnappende nazi's. Nazi leiders plunderden onnoemelijk miljoenen van de Joden die ze hebben vermoord en een deel van dat geld vergezelde hen naar Argentinië. Sommige slimmere nazi-officieren en medewerkers zagen het geschrift al in 1943 aan de muur en begonnen goud, geld, kostbaarheden, schilderijen en meer weg te spuiten, vaak in Zwitserland. Ante Pavelic en zijn kliek van goede adviseurs waren in het bezit van verschillende kisten vol goud, sieraden en kunst die ze van hun Joodse en Servische slachtoffers hadden gestolen: dit vergemakkelijkte hun doorgang naar Argentinië aanzienlijk. Ze hebben zelfs Britse officieren afbetaald om hen door geallieerde linies te laten gaan.

De nazi-rol in de 'derde weg' van Perón

In 1945, toen de geallieerden de laatste overblijfselen van de as aan het opruimen waren, was het duidelijk dat het volgende grote conflict zou komen tussen de kapitalistische VS en de communistische USSR. Sommige mensen, waaronder Perón en enkele van zijn adviseurs, voorspelden dat de Tweede Wereldoorlog uit zou breken zodra 1948.

In dit komende "onvermijdelijke" conflict kunnen derden zoals Argentinië de balans op de een of andere manier bepalen. Perón overwoog niets minder dan dat Argentinië zijn plaats zou innemen als een cruciale belangrijke diplomatieke derde partij in de oorlog, opkomend als een supermacht en leider van een nieuwe wereldorde. De nazi-oorlogsmisdadigers en collaborateurs zijn misschien slagers geweest, maar er bestaat geen twijfel over dat ze rabiate anti-communisten waren. Perón dacht dat deze mannen van pas zouden komen in het "komende" conflict tussen de VS en de USSR. Naarmate de tijd verstreek en de Koude Oorlog voortduurde, zouden deze nazi's uiteindelijk worden gezien als de bloeddorstige dinosaurussen die ze waren.

Amerikanen en Britten wilden ze niet aan communistische landen geven

Na de oorlog werden communistische regimes gecreëerd in Polen, Joegoslavië en andere delen van Oost-Europa. Deze nieuwe landen vroegen om uitlevering van veel oorlogsmisdadigers in geallieerde gevangenissen. Een handvol van hen, zoals de Ustashi-generaal Vladimir Kren, werd uiteindelijk teruggestuurd, berecht en geëxecuteerd. Veel meer mensen mochten in plaats daarvan naar Argentinië gaan omdat de geallieerden terughoudend waren om ze over te dragen aan hun nieuwe communistische rivalen waar de uitkomst van hun oorlogsprocessen onvermijdelijk zou leiden tot hun executies.

De katholieke kerk lobbyde ook zwaar ten gunste van deze personen die niet werden gerepatrieerd. De geallieerden wilden deze mannen niet zelf proberen (slechts 23 mannen werden berecht tijdens de beroemde Processen van Neurenberg), noch wilden ze ze sturen naar de communistische naties die hen vroegen, dus keken ze de ogen van de ratten af door de bootlading naar Argentinië.

Erfenis van de nazi's van Argentinië

Uiteindelijk hadden deze nazi's weinig blijvende gevolgen voor Argentinië. Argentinië was niet de enige plaats in Zuid-Amerika die nazi's en medewerkers accepteerde, omdat velen uiteindelijk hun weg vonden naar Brazilië, Chili, Paraguay en andere delen van het continent. Veel nazi's verspreidden zich nadat de regering van Peron in 1955 was gevallen, uit angst dat de nieuwe regering, vijandig als het was tegen Peron en al zijn beleid, hen zou kunnen terugsturen naar Europa.