Ingewikkeld in het humoristische stuk van George Bernard Shaw Man en Superman is een verwarrende maar fascinerende filosofie over de potentiële toekomst van de mensheid. Veel sociologische kwesties worden onderzocht, niet in het minst het concept van de Superman.
Zorg eerst en vooral niet voor het filosofische idee van de 'Superman' vermengd met de stripheld die rondvliegt in blauwe panty's en rode korte broeken - en die verdacht veel op Clark Kent lijkt! Die Superman is erop gericht waarheid, gerechtigheid en de Amerikaanse manier te bewaren. Het spel van Superman uit Shaw bezit de volgende kwaliteiten:
Shaw selecteert een paar figuren uit de geschiedenis die enkele kenmerken van de Superman weergeven:
Elke persoon is een zeer invloedrijke leider, elk met zijn eigen geweldige capaciteiten. Natuurlijk hadden beide belangrijke tekortkomingen. Shaw beweert dat het lot van elk van deze 'casual supermannen' werd veroorzaakt door de middelmatigheid van de mensheid. Omdat de meeste mensen in de samenleving ongebruikelijk zijn, staan de weinige Supermen die nu en dan op de planeet verschijnen voor een bijna onmogelijke uitdaging. Ze moeten proberen de middelmatigheid te onderwerpen of de middelmatigheid te verhogen tot het niveau van Supermen.
Daarom wil Shaw niet alleen een paar Julius Caesars in de samenleving zien opduiken. Hij wil dat de mensheid evolueert naar een heel ras van gezonde, moreel onafhankelijke genieën.
Shaw stelt dat het idee van de Superman al millennia bestaat, sinds de mythe van Prometheus. Herinner je hem uit de Griekse mythologie? Hij was de titaan die Zeus en de andere Olympische goden tartte door de mensheid in brand te steken, waardoor de mens een gave kreeg die alleen bedoeld was voor goden. Elk personage of historische figuur die, net als Prometheus, probeert zijn eigen bestemming te creëren en naar grootheid streeft (en misschien anderen naar diezelfde goddelijke eigenschappen leidt) kan worden beschouwd als een soort 'superman'.
Wanneer de Superman echter wordt besproken in filosofieklassen, wordt het concept meestal toegeschreven aan Friedrich Nietzsche. In zijn boek uit 1883 Aldus Spake Zarathustra, Nietzsche geeft een vage beschrijving van een "Ubermensch" -loos vertaald in Overman of Superman. Hij stelt: "de mens is iets dat moet worden overwonnen", en hiermee lijkt hij te bedoelen dat de mensheid zal evolueren naar iets dat veel beter is dan de hedendaagse mens.
Omdat de definitie tamelijk niet gespecificeerd is, hebben sommigen een "superman" geïnterpreteerd als iemand die eenvoudigweg superieur is in kracht en mentaal vermogen. Maar wat de Ubermensch echt bijzonder maakt, is zijn unieke morele code.
Nietzsche verklaarde dat 'God dood is'. Hij geloofde dat alle religies vals waren en dat door te erkennen dat de samenleving was gebouwd op drogredenen en mythen, de mensheid zichzelf vervolgens opnieuw kon uitvinden met nieuwe moraal gebaseerd op een goddeloze realiteit.
Sommigen geloven dat de theorieën van Nietzsche bedoeld waren om een nieuwe gouden eeuw voor de mensheid te inspireren, zoals de geniale gemeenschap in Ayn Rand's Atlas haalde zijn schouders op. In de praktijk is de filosofie van Nietzsche echter de schuld (zij het onterecht) als een van de oorzaken van het fascisme van de 20e eeuw. Het is gemakkelijk om Nietzsche's Ubermensch te verbinden met de krankzinnige zoektocht van de Nazi's naar een 'meesterras', een doel dat resulteerde in breedschalige genocide. Immers, is een groep zogenaamde Supermen gewillig en in staat om hun eigen morele code uit te vinden, wat hen ervan weerhoudt om talloze wreedheden te begaan bij het nastreven van hun versie van sociale perfectie?
In tegenstelling tot sommige van Nietzsche's ideeën vertoont Shaw's Superman socialistische neigingen waarvan de toneelschrijver dacht dat die de beschaving ten goede zou komen.
Shaw's Man en Superman kan worden aangevuld met 'The Revolutionist's Handbook', een politiek manuscript geschreven door de hoofdrolspeler van het stuk, John (AKA Jack) Tanner. Natuurlijk schreef Shaw eigenlijk het schrijven, maar bij het schrijven van een karakteranalyse van Tanner moeten studenten het handboek zien als een uitbreiding van de persoonlijkheid van Tanner.
In Act One van het stuk veracht het verstopte, ouderwetse personage Roebuck Ramsden de onconventionele opvattingen in Tanner's verhandeling. Hij gooit 'The Revolutionist's Handbook' in de prullenbak zonder het zelfs maar te lezen. Ramsdens actie vertegenwoordigt de algemene weerzin van de samenleving tegenover onorthodoxy. De meeste burgers vinden troost in alles "Normaal", in lang bestaande tradities, gewoonten en manieren. Wanneer Tanner die eeuwenoude instellingen zoals huwelijk en eigendom van onroerend goed uitdaagt, merken reguliere denkers (zoals ol 'Ramsden) Tanner op als immoreel.