Saparmurat Niyazov

Banners en billboards trompetterden, Halk, Watan, Turkmenbashi wat betekent "Mensen, Natie, Turkmenbashi." President Saparmurat Niyazov gaf zichzelf de naam 'Turkmenbashi', wat 'vader van de Turkmenen' betekent, als onderdeel van zijn uitgebreide persoonlijkheidscultus in de voormalige Sovjetrepubliek Turkmenistan. Hij verwachtte alleen naast het Turkmeense volk en de nieuwe natie in het hart van zijn onderdanen te komen.

Vroege leven

Saparmurat Atayevich Niyazov werd geboren op 19 februari 1940, in het dorp Gypjak, in de buurt van Ashgabat, de hoofdstad van de Socialistische Sovjetrepubliek Turkmen. De officiële biografie van Niyazov stelt dat zijn vader stierf terwijl hij in de Tweede Wereldoorlog tegen de nazi's vocht, maar er blijven geruchten dat hij in de steek gelaten is en ter dood is veroordeeld door een Sovjet militaire rechtbank.

Toen Saparmurat acht jaar oud was, werd zijn moeder gedood door een aardbeving met een kracht van 7.3 die Ashgabat trof op 5 oktober 1948. De aardbeving doodde naar schatting 110.000 mensen in en rond de Turkmeense hoofdstad. De jonge Niyazov bleef als wees achter.

We hebben geen gegevens over zijn jeugd vanaf dat moment en weten alleen dat hij in een Sovjet-weeshuis woonde. Niyazov studeerde in 1959 af van de middelbare school, werkte enkele jaren en ging vervolgens naar Leningrad (Sint-Petersburg) om elektrotechniek te studeren. Hij studeerde in 1967 af aan het Leningrad Polytechnic Institute met een ingenieursdiploma.

Binnenkomst in de politiek

Saparmurat Niyazov werd begin jaren zestig lid van de communistische partij. Hij ging snel vooruit en in 1985 benoemde Sovjet-premier Mikhail Gorbachev hem tot eerste secretaris van de Communistische Partij van de Turkmeense SSR. Hoewel Gorbatsjov beroemd is als hervormer, bewees Niyazov zichzelf al snel als een ouderwetse communistische harde voering.

Niyazov verwierf nog meer macht in de Turkmeense Socialistische Sovjetrepubliek op 13 januari 1990, toen hij voorzitter werd van de Opperste Sovjet. De Opperste Sovjet was de wetgevende macht, wat betekent dat Niyazov in wezen de premier van de Turkmeense SSR was.

President van Turkmenistan

Op 27 oktober 1991 verklaarden Niyazov en de Opperste Sovjet de Republiek Turkmenistan onafhankelijk van de uiteenvallende Sovjetunie. De Opperste Sovjet benoemde Niyazov als interim-president en organiseerde verkiezingen voor het volgende jaar.

Niyazov won de presidentsverkiezingen van 21 juni 1992 op overweldigende wijze - dit was geen verrassing, omdat hij zonder tegenstand liep. In 1993 gaf hij zichzelf de titel 'Turkmenbashi', wat 'vader van alle Turkmenen' betekent. Dit was een omstreden beweging met enkele van de naburige staten met grote etnische Turkmeense bevolkingsgroepen, waaronder Iran en Irak.

Een volksreferendum uit 1994 verlengde het presidentschap van Turkmenbashi tot 2002; een verbazingwekkende 99,9% van de stemmen was voor verlenging van zijn termijn. Tegen die tijd had Niyazov een stevige greep op het land en gebruikte het de opvolger van de KGB uit het Sovjettijdperk om afwijkende meningen te onderdrukken en gewone Turkmenen aan te moedigen hun buren te informeren. Onder dit regime van angst durven slechts weinigen zich tegen zijn heerschappij uit te spreken.

Toenemend autoritarisme

In 1999 selecteerde president Niyazov elk van de kandidaten voor de parlementsverkiezingen van de natie. In ruil daarvoor verklaarden de nieuw verkozen parlementsleden Niyazov als "President for Life" van Turkmenistan.

De persoonlijkheidscultus van Turkmenbashi ontwikkelde zich snel. Bijna elk gebouw in Ashgabat had een groot portret van de president, met zijn haar geverfd een interessante reeks verschillende kleuren van foto tot foto. Hij hernoemde de havenstad Krasnovodsk "Turkmenbashi" naar zichzelf en noemde de meeste luchthavens van het land ter ere van hem.

Een van de meest zichtbare tekenen van de megalomanie van Niyazov was de Neutrality Arch van $ 12 miljoen, een 75 meter lang monument met daarop een roterend, verguld standbeeld van de president. Het 12 meter hoge standbeeld stond met uitgestrekte armen en gedraaid zodat het altijd naar de zon was gericht.

Naast zijn andere excentrieke decreten heeft Niyazov in 2002 officieel de maanden van het jaar omgedoopt ter ere van zichzelf en zijn familie. De maand januari werd 'Turkmenbashi', terwijl april 'Gurbansultan' werd, naar de overleden moeder van Niyazov. Een ander teken van de blijvende littekens van de president omdat hij wees was, was het vreemde standbeeld van het aardbevingsmonument dat Niyazov in het centrum van Ashgabat had geïnstalleerd, met de aarde op de rug van een stier, en een vrouw die een gouden baby (symboliseert Niyazov) uit de kraakgrond tilde.

Ruhnama

Turkmenbashi's trotsste prestatie lijkt zijn autobiografische werk van poëzie, advies en filosofie te zijn geweest, getiteld Ruhnama, of "Het boek van de ziel." Deel 1 werd uitgebracht in 2001, en deel 2 volgde in 2004. Een kruipend dek inclusief zijn observaties van het dagelijks leven, en aansporingen aan zijn onderwerpen op hun persoonlijke gewoonten en gedrag, na verloop van tijd werd dit boek verplichte lectuur voor alle burgers van Turkmenistan.