Een goede filosofische vraag kan overal vandaan komen. Heb je ooit gedacht dat bijvoorbeeld gaan zitten voor een etentje of een wandeling door de supermarkt een goede introductie zou kunnen zijn voor filosofisch denken? Dat is de belangrijkste filosoof van voedsel credo.
Voedselfilosofie vindt zijn basis in het idee dat voedsel een spiegel is. Je hebt misschien het gezegde gehoord 'we zijn wat we eten'. Welnu, er is meer te zeggen over deze relatie. Eten weerspiegelt het maken van een zelf, dat wil zeggen de reeks beslissingen en omstandigheden die ons ertoe brengen om te eten zoals we doen. Daarin zien we een gedetailleerd en uitgebreid beeld van onszelf weerspiegeld. Voedselfilosofie reflecteert op de ethische, politieke, sociale, artistieke, identiteitsbepalende aspecten van voedsel. Het spoort de uitdaging aan om actiever na te denken over onze voeding en eetgewoonten om op een diepere, meer authentieke manier te begrijpen wie we zijn.
Eten is een relatie. Iets is voedsel alleen met betrekking tot een organisme, in een reeks omstandigheden. Deze zullen allereerst van moment tot moment variëren. Koffie en gebak zijn bijvoorbeeld een prima ontbijt of middagsnack; toch zijn ze voor de meesten van ons onverteerbaar voor het diner. Ten tweede zijn omstandigheden gebonden aan principes die, althans uiterlijk, tegenstrijdig zijn. Stel dat u thuis geen frisdrank eet, maar aan de bowlingbaan geniet u ervan. In de supermarkt koop je alleen niet-biologisch vlees, maar op vakantie verlang je naar een McBurger met friet. Als zodanig is elke gegeven 'voedselrelatie' in de eerste plaats de spiegel van een eter: afhankelijk van de omstandigheden vertegenwoordigt het de behoeften, gewoonten, overtuigingen, overwegingen en compromissen van de eter..
Waarschijnlijk zijn de meest voor de hand liggende filosofische aspecten van ons dieet de ethische overtuigingen die er vorm aan geven. Zou je een kat eten? Een konijn? Waarom of waarom niet? Het is waarschijnlijk dat de redenen die je voor je houding geeft, geworteld zijn in ethische principes, zoals: "Ik hou van teveel katten om ze op te eten!" Of zelfs "Hoe zou je zoiets kunnen doen!" Of overweeg vegetarisme: een groot aantal van degenen die zich aan dit dieet houden, doen dit om te voorkomen dat ongerechtvaardigd geweld wordt aangedaan aan andere dieren dan mensen. In Dierenbevrijding, Peter Singer bestempelde 'speciesisme' als de houding van degenen die ongerechtvaardigd onderscheid maken tussen Homo sapiens en andere diersoorten (zoals racisme maakt een ongerechtvaardigd onderscheid tussen het ene ras en alle andere). Het is duidelijk dat sommige van die regels vermengd zijn met religieuze principes: gerechtigheid en hemel kunnen samen op tafel komen, net als bij andere gelegenheden.
Kan eten kunst zijn? Kan een kok er ooit naar streven een kunstenaar te zijn die op gelijke voet staat met Michelangelo, Leonardo en Van Gogh? Deze vraag heeft de afgelopen jaren tot heftige debatten geleid. Sommigen beweerden dat voedsel (op zijn best) een kleine kunst is. Om drie belangrijke redenen. Ten eerste omdat voedingsmiddelen van korte duur zijn in vergelijking met bijvoorbeeld brokken marmer. Ten tweede is voedsel intrinsiek verbonden met een praktisch doel - voeding. Ten derde hangt voedsel af van zijn materiële samenstelling op een manier waarop muziek, schilderen of zelfs sculptuur dat niet zijn. Een nummer als "Yesterday" is uitgebracht op vinyl, cassette, CD en als mp3; voedsel kan niet op dezelfde manier worden overgedragen. De beste koks zouden daarom zeer goede ambachtslieden zijn; ze kunnen worden gecombineerd met chique kappers of ervaren tuiniers. Aan de andere kant denken sommigen dat dit perspectief oneerlijk is. Koks zijn onlangs begonnen met het vertonen in kunsttentoonstellingen en dit lijkt de eerdere opmerkingen concreet te weerleggen. Waarschijnlijk is het bekendste voorbeeld Ferran Adrià, de Catalaanse chef-kok die de afgelopen drie decennia een revolutie teweeg heeft gebracht in de wereld van koken.
Amerikanen houden de rol van voedselexperts hoog in het vaandel; Fransen en Italianen doen het notoir niet. Waarschijnlijk komt dit door verschillende manieren om de evaluatie van een voedingsmiddel te beschouwen. Is die Franse uiensoep authentiek? De beoordeling zegt dat de wijn elegant is: is dat het geval? Eten of wijnproeven is aantoonbaar een vermakelijke activiteit, en het is een gespreksaanzet. Maar is er een waarheid als het gaat om oordelen over voedsel? Dit is een van de moeilijkste filosofische vragen. In zijn beroemde essay 'Of the Standard of Taste' laat David Hume zien hoe iemand geneigd kan zijn om zowel 'Ja' als 'Nee' op die vraag te beantwoorden. Enerzijds is mijn smaakervaring niet van jou, dus het is volkomen subjectief; anderzijds is er, mits voldoende deskundigheid, niets vreemds om de mening van een recensent over een wijn of een restaurant te betwisten.
Het meeste voedsel dat we in de supermarkt kopen, draagt het etiket 'voedingswaarde'. We gebruiken ze om ons te leiden in onze voeding, om gezond te blijven. Maar wat hebben die cijfers echt te maken met de dingen die we voor ons hebben en met onze maag? Welke 'feiten' helpen ze ons echt vast te stellen? Kan nutritionisme worden beschouwd als een natuurwetenschap die vergelijkbaar is met bijvoorbeeld celbiologie? Voor historici en wetenschapsfilosofen is voedsel een vruchtbaar terrein van onderzoek omdat het fundamentele vragen oproept met betrekking tot de geldigheid van natuurwetten (kennen we echt een wet betreffende metabolisme?) En de structuur van wetenschappelijk onderzoek (wie financiert de studies over de voedingsfeiten die u op de etiketten vindt?)
Voedsel staat ook centraal in een aantal financieringsvragen voor politieke filosofie. Hier zijn een paar. Een. De uitdagingen die voedselconsumptie vormt voor het milieu. Wist u bijvoorbeeld dat bio-industrie verantwoordelijk is voor meer vervuiling dan vliegreizen? Twee. Voedseltransacties roepen kwesties van rechtvaardigheid en billijkheid op de wereldmarkt op. Exotische goederen zoals koffie, thee en chocolade zijn belangrijke voorbeelden: door de geschiedenis van hun handel kunnen we de complexe relaties tussen continenten, staten en mensen in de afgelopen drie tot vier eeuwen reconstrueren. Drie. Voedselproductie, distributie en detailhandel is een gelegenheid om te praten over de toestand van werknemers over de hele wereld.
Uiteindelijk, omdat de gemiddelde persoon ten minste een paar 'voedselrelaties' per dag binnenkomt, kan een weigering om op een zinvolle manier over eetgewoonten na te denken, worden vergeleken met een gebrek aan zelfbegrip of gebrek aan authenticiteit. Omdat zelfkennis en authenticiteit tot de hoofddoelen van filosofisch onderzoek behoren, wordt voedsel een echte sleutel tot filosofisch inzicht. De kern van de filosofie van voedsel is daarom de zoektocht naar een authentiek dieet, een zoektocht die gemakkelijk kan worden bevorderd door andere aspecten van 'voedselrelaties' te analyseren.