Taalkundige prestaties

Taalprestaties zijn de mogelijkheid om zinnen in een taal te produceren en te begrijpen.

Sinds de publicatie van Noam Chomsky's Aspecten van de syntaxentheorie in 1965 hebben de meeste taalkundigen een onderscheid gemaakt tussen Taalkundige competentie, de stilzwijgende kennis van een spreker van de structuur van een taal, en taalprestaties, wat een spreker eigenlijk doet met deze kennis.

Zie ook:

• Chomskyan Linguïstiek
• Communicatieve competentie
• Lexicale competentie
• Pragmatische competentie
• Psycholinguïstiek

Factoren die de taalprestaties beïnvloeden

" Taalkundige uitvoering en zijn producten zijn in feite complexe fenomenen. De aard en kenmerken van een bepaalde instantie van taalprestaties en de producten ervan, worden in werkelijkheid bepaald door een combinatie van factoren:

(6) Enkele factoren die de taalprestaties beïnvloeden zijn:
(a) de taalvaardigheid of onbewuste taalkennis van de spreker-luisteraar,
(b) de aard en beperkingen van de spraakproductie en mechanismen voor spraakperceptie van de spreker-hoorder,
(c) de aard en beperkingen van het geheugen van de spreker-luisteraar, concentratie, aandacht en andere mentale capaciteiten,
(d) de sociale omgeving en de status van de spreker-luisteraar,
(e) de dialectale omgeving van de spreker-luisteraar,
(f) de idiolect en individuele manier van spreken van de spreker-luisteraar,
(g) de feitelijke kennis en visie van de spreker-luisteraar op de wereld waarin hij leeft,
(h) de gezondheidstoestand van de spreker, zijn emotionele toestand en andere soortgelijke incidentele omstandigheden.

Elk van de in (6) genoemde factoren is een variabele in taalprestaties en kan als zodanig de aard en kenmerken van een bepaalde instantie van taalprestaties en het product (en) ervan beïnvloeden. "
Rudolf P. Botha, Het gedrag van taalkundig onderzoek: een systematische inleiding tot de methodologie van generatieve grammatica. Mouton, 1981

Chomsky over taalvaardigheid en taalprestaties

• "In de theorie van [Noam] Chomsky is onze taalvaardigheid onze onbewuste kennis van talen en is in sommige opzichten vergelijkbaar met [Ferdinand de] Saussures concept van langue, de organiserende principes van een taal. Wat we eigenlijk produceren als uitingen zijn vergelijkbaar met die van Saussure erewoord, en wordt genoemd taalprestaties."
  Kristin Denham en Anne Lobeck, Taalkunde voor iedereen. Wadsworth, 2010
• "Chomsky verdeelt de taaltheorie in twee delen: taalvaardigheid en taalprestaties. De eerste betreft de stilzwijgende kennis van grammatica, de tweede de realisatie van deze kennis in daadwerkelijke uitvoering. Chomsky degradeert duidelijk taalprestaties naar de randapparatuur van taalkundig onderzoek. Taalprestaties als het feitelijke taalgebruik in concrete situaties worden gezien als 'redelijk gedegenereerd in kwaliteit' (Chomsky 1965, 31) omdat de uitvoering vol fouten zit.
• "... Chomsky's taalvaardigheid komt overeen met la langue, en de taalprestaties van Chomsky komen overeen la parole. De taalcompetentie van Chomsky wordt echter beschouwd als superieur aan die van De Saussure, omdat het voornamelijk om de onderliggende competentie gaat la langue."
  Marysia Johnson, Een filosofie van tweede taalverwerving. Yale University Press, 2004
• "Competentie betreft onze abstracte kennis van onze taal. Het gaat om de oordelen die we over taal zouden maken als we voldoende tijd en geheugencapaciteit hadden. In de praktijk natuurlijk onze taalprestaties-de zinnen die we eigenlijk produceren - worden beperkt door deze factoren. Bovendien gebruiken de zinnen die we eigenlijk maken vaak de eenvoudigere grammaticale constructies. Onze spraak zit vol met valse starts, aarzelingen, spraakfouten en correcties. De feitelijke manieren waarop we zinnen produceren en begrijpen, liggen ook op het gebied van prestaties.
• "In zijn recentere werk maakte Chomsky (1986) onderscheid tussen veruittaalde taal (E-taal) en geïnternaliseerde taal (I-taal). Voor Chomsky gaat de e-taallinguïstiek over het verzamelen van taalmonsters en het begrijpen van hun eigenschappen; in het bijzonder gaat het om het beschrijven van de regelmatigheden van een taal in de vorm van een grammatica. I-taaltaal gaat over wat sprekers weten over hun taal. Voor Chomsky zou het primaire doel van de moderne taalkunde moeten zijn om de I-taal te specificeren: het is een grammatica produceren die onze kennis van de taal beschrijft, niet de zinnen die we eigenlijk produceren. "
  Trevor A. Harley, De psychologie van taal: van data naar theorie, 2e ed. Psychology Press, 2001