Lexicale dubbelzinnigheid Definitie en voorbeelden
Share
Lexicale dubbelzinnigheid is de aanwezigheid van twee of meer mogelijke betekenissen voor een enkel woord. Het wordt ook wel genoemd semantische dubbelzinnigheid of homonymie. Het verschilt van syntactische dubbelzinnigheid, wat de aanwezigheid is van twee of meer mogelijke betekenissen binnen een zin of een reeks woorden.
Lexicale ambiguïteit wordt soms opzettelijk gebruikt om woordspelingen en andere soorten woordspelletjes te maken.
Volgens de redactie van de MIT Encyclopedia of the Cognitive Sciences, "Ware lexicale ambiguïteit wordt meestal onderscheiden van polysemie (bijvoorbeeld 'de NY Times' zoals in de kranteditie van vanmorgen versus het bedrijf dat de krant publiceert) of van vaagheid (bijvoorbeeld 'knippen' zoals in 'het gras maaien' of 'snijd het doek'), hoewel de grenzen wazig kunnen zijn. "
Voorbeelden en observaties
- "Weet je, iemand heeft me eigenlijk een compliment gegeven tijdens het rijden vandaag. Ze hebben een briefje achtergelaten op de voorruit; er stond: 'Parkeren prima.' Dus dat was leuk. "
(Engelse cabaretier Tim Vine) - "'Geloof je in clubs voor jongeren?' vroeg iemand aan W.C. Fields. 'Alleen als vriendelijkheid faalt,' antwoordde Fields. '
(Geciteerd door Graeme Ritchie in "De taalkundige analyse van grappen") - Donald Ressler: "De derde bewaker, hij ligt in het ziekenhuis. Berlijn heeft zijn hand afgehakt."
Aram Mojtabai: "Nee, nee. Het is een lexicale dubbelzinnigheid. 'Hij sneed zijn hand af.'"
Elizabeth Keen: "Berlijn heeft zijn eigen hand afgesneden?"
("Berlijn: conclusie", "De zwarte lijst", 12 mei 2014) - "Buiten een hond is een boek de beste vriend van een man; van binnen is het te moeilijk om te lezen."
(Groucho Marx) - De rabbijn trouwde met mijn zus.
- Ze is op zoek naar een wedstrijd.
- De visser ging naar de bank.
- "Ik heb echt een leuke trapladder. Helaas heb ik mijn echte ladder nooit gekend."
(Engelse komiek Harry Hill)
Context
"[C] ontext is zeer relevant voor dit deel van de betekenis van uitingen ... Bijvoorbeeld:" Ze passeerden de haven om middernacht "is lexisch dubbelzinnig. Normaal gesproken is het echter in een gegeven context duidelijk welke van de twee homoniemen, 'port' ('harbor') of 'port' ('soort versterkte wijn'), wordt gebruikt en ook welke betekenis van het polysemous werkwoord 'pass' is bedoeld. "(John Lyons," Linguïstische semantiek: een inleiding ")
Kenmerken
"Het volgende voorbeeld, ontleend aan Johnson-Laird (1983), illustreert twee belangrijke kenmerken van lexicale dubbelzinnigheid:
Het vliegtuig landde vlak voor de landing, maar toen verloor de piloot de controle. De strook op het veld loopt slechts een paar meter en het vliegtuig is net uit de bocht gedraaid voordat het de grond in schoot.
Ten eerste, dat deze passage niet bijzonder moeilijk te begrijpen is ondanks het feit dat alle inhoudswoorden dubbelzinnig zijn, suggereert dat ambiguïteit waarschijnlijk geen beroep doet op speciale verwerkingsmechanismen die veel middelen vereisen, maar eerder wordt behandeld als een bijproduct van normaal begrip. Ten tweede zijn er een aantal manieren waarop een woord dubbelzinnig kan zijn. Het woord vlak, heeft bijvoorbeeld verschillende zelfstandig naamwoordbetekenissen en kan ook als werkwoord worden gebruikt. Het woord gedraaid zou een bijvoeglijk naamwoord kunnen zijn en is ook morfologisch dubbelzinnig tussen de verleden tijd en de deelvormen van het werkwoord draaien."(Patrizia Tabossi," Semantische effecten op de resolutie van syntactische ambiguïteit "in Aandacht en prestaties XV, bewerkt door C. Umiltà en M. Moscovitch)
Woorden verwerken
"Afhankelijk van de relatie tussen de alternatieve betekenissen die beschikbaar zijn voor een bepaalde woordvorm, is lexicale ambiguïteit gecategoriseerd als polysemous, wanneer betekenissen verwant zijn, of homoniem, wanneer niet verwant. Hoewel ambiguïteit wordt beoordeeld voor woorden die op de een of de ander staan einde van dit spectrum en dus gemakkelijk te classificeren, is aangetoond dat polysemie en homonymie verschillende effecten hebben op leesgedrag. Terwijl is aangetoond dat verwante betekenissen woordherkenning vergemakkelijken, is gebleken dat niet-verwante betekenissen de verwerkingstijden vertragen ... "(Chia- lin Lee en Kara D. Federmeier, "In één woord: ERP's onthullen belangrijke Lexicale variabelen voor visuele tekstverwerking" in "The Handbook of the Neuropsychology of Language", uitgegeven door Miriam Faust)
