Hoe afleiding wordt gebruikt in grammatica

In de morfologie, afleiding is het proces van het maken van een nieuw woord uit een oud woord, meestal door een voorvoegsel of een achtervoegsel toe te voegen. Het woord komt uit het Latijn, 'trekken', en de bijvoeglijke naam is derivationele.

Taalkundige Geert Booij merkt in "De grammatica van woorden" op dat een criterium voor het onderscheiden van afleiding en verbuiging "is dat afleiding verbuiging kan voeden, maar niet omgekeerd. Afleiding is van toepassing op de stamvormen van woorden, zonder hun verbuigingsuiteinden, en creëert nieuwe, meer complexe stengels waarop buigregels kunnen worden toegepast. "

De afleidingsverandering die plaatsvindt zonder toevoeging van een gebonden morfeme (zoals het gebruik van het zelfstandig naamwoord) gevolg als werkwoord) wordt nul-afleiding of conversie genoemd.

Voorbeelden en observaties

"Derivationele morfologie bestudeert de principes voor de constructie van nieuwe woorden, zonder verwijzing naar de specifieke grammaticale rol die een woord in een zin zou kunnen spelen. In de vorming van drinkbaar van drinken, of desinfecteren van infecteren, we zien bijvoorbeeld de vorming van nieuwe woorden, elk met zijn eigen grammaticale eigenschappen. "

- David Crystal, "How Language Works." Overlook Press, 2005

Afleiding versus verbuiging

Morfologie kan worden onderverdeeld in afleidingsregels die een nieuw woord vormen uit oude woorden, zoals duckfeathers en unkissable-en verbuiging-regels die een woord aanpassen aan zijn rol in een zin, wat taaldocenten vervoeging en verbuiging noemen. "

- Steven Pinker, "Words and Rules: The Ingredients of Language." Basic Books, 1999

"Het onderscheid tussen inflectionele morfologie en afgeleide morfologie is van oudsher. Fundamenteel is het een kwestie van de middelen die worden gebruikt om nieuwe lexemen te creëren (afgeleide affixen onder andere processen) en die welke worden gebruikt om de rol van het lexeme in een bepaalde zin te markeren ( ongeval, inflectionele morfologie) ...

"Het lijkt erop dat, hoewel we waarschijnlijk een goed onderscheid kunnen maken tussen inflectionele en afgeleide morfologie in het Engels - zij het met bepaalde problematische gevallen die het fundamentele begrip niet ongeldig maken - het onderscheid ons niet helpt bij het begrijpen van andere aspecten van de morfologie van Engels. De classificatie kan nuttig zijn in termen van typologie, maar werpt niet veel licht op het gedrag van Engelse morfologische processen. "

- Laurie Bauer, Rochelle Lieber en Ingo Plag, The Oxford Reference Guide to English Morphology. Oxford University Press, 2013

Afleiding, samenstelling en productiviteit

"Woordvorming is traditioneel verdeeld in twee soorten: afleiding en samenstellen. Terwijl bij het samenstellen de bestanddelen van een woord zelf lexemen zijn, is dit niet het geval bij afleiding. Bijvoorbeeld, -ity is geen lexeme, en dus belastbaarheid is een geval van afleiding. Het woord inkomstenbelasting, aan de andere kant, is een verbinding sinds beide inkomen en belasting zijn lexemen. De woordklasse van een woord wijzigen, zoals gebeurde bij het maken van het werkwoord belasten van het zelfstandig naamwoord belasting, wordt conversie genoemd en kan worden ondergebracht onder afleiding ...

"Morfologische patronen die systematisch kunnen worden uitgebreid worden genoemd produktief. De afleiding van zelfstandige naamwoorden die eindigen op -er van werkwoorden is productief in het Engels, maar de afleiding van zelfstandige naamwoorden in -th van bijvoeglijke naamwoorden is het niet: het is moeilijk om dit soort woorden zoals diepte, gezondheid, lengte, kracht, en rijkdom. Marchand (1969: 349) heeft af en toe munten geslagen zoals Koelte (na warmte) Maar merkt op dat dergelijke woordmuntingen vaak joculair zijn en dus geen productief patroon vertegenwoordigen. Als we een nieuw Engels zelfstandig naamwoord op basis van een bijvoeglijk naamwoord willen munten, moeten we het gebruiken -ness of -ity in plaats daarvan."

- Geert Booij, "De grammatica van woorden: een inleiding tot taalkundige morfologie." Oxford University Press, 2005

Wijzigingen in betekenis en woordklasse: voorvoegsels en achtervoegsels

"Derivationele voorvoegsels veranderen normaal gesproken de woordklasse van het basiswoord niet; dat wil zeggen dat een voorvoegsel aan een zelfstandig naamwoord wordt toegevoegd om een ​​nieuw zelfstandig naamwoord met een andere betekenis te vormen:

Afgeleide achtervoegsels daarentegen veranderen meestal zowel de betekenis als de woordklasse; dat wil zeggen dat een achtervoegsel vaak wordt toegevoegd aan een werkwoord of bijvoeglijk naamwoord om een ​​nieuw zelfstandig naamwoord te vormen met een andere betekenis:

• geduldig: uitgeduldig
• groep: subgroep
• proef: opnieuwproces
• bijvoeglijk naamwoord - donker: donkerness
• werkwoord - mee eens: mee eensment
• zelfstandig naamwoord - vriend: vriendschip"

- Douglas Biber, Susan Conrad en Geoffrey Leech, "Longman Student Grammatica van gesproken en geschreven Engels." Longman, 2002