Feministische literaire kritiek

Feministische literaire kritiek (ook bekend als feministische kritiek) is de literaire analyse die ontstaat vanuit het oogpunt van feminisme, feministische theorie en / of feministische politiek.

Kritische methode

Een feministische literaire criticus verzet zich tegen traditionele veronderstellingen tijdens het lezen van een tekst. Naast uitdagende veronderstellingen waarvan men dacht dat ze universeel waren, ondersteunt feministische literaire kritiek actief het opnemen van vrouwenkennis in literatuur en het waarderen van vrouwenervaringen. De basismethoden van feministische literaire kritiek zijn onder meer:

• Identificeren met vrouwelijke personages: Door de manier te onderzoeken waarop vrouwelijke personages worden gedefinieerd, dagen critici de mannelijk georiënteerde kijk van auteurs uit. Feministische literaire kritiek suggereert dat vrouwen in de literatuur historisch zijn gepresenteerd als objecten gezien vanuit een mannelijk perspectief.
• Herevaluatie van literatuur en de wereld waarin literatuur wordt gelezen: Door de klassieke literatuur opnieuw te bezoeken, kan de criticus zich afvragen of de samenleving voornamelijk mannelijke auteurs en hun literaire werken heeft gewaardeerd omdat ze mannen meer waardeert dan vrouwen.

Stereotypen belichamen of onderbieden

Feministische literaire kritiek erkent dat literatuur stereotypen en andere culturele veronderstellingen weerspiegelt en vormgeeft. Zo onderzoekt feministische literaire kritiek hoe literatuurwerken patriarchale houdingen belichamen of ondergraven, soms beide binnen hetzelfde werk.

De feministische theorie en verschillende vormen van feministische kritiek begonnen lang vóór de formele naamgeving van de school voor literaire kritiek. In het zogenaamde first-wave feminisme, de 'vrouwenbijbel'geschreven in de late 19e eeuw door Elizabeth Cady Stanton, is een voorbeeld van een werk van kritiek stevig in deze school, verder kijkend dan de meer voor de hand liggende man-gecentreerde kijk en interpretatie.

PhotoQuest / Getty-afbeeldingen

Tijdens de periode van het feminisme van de tweede golf, daagden academische kringen in toenemende mate de mannelijke literaire canon uit. Feministische literaire kritiek is sindsdien verweven met postmodernisme en steeds complexere vragen over gender en maatschappelijke rollen.

Hulpmiddelen van de feministische literaire criticus

Feministische literaire kritiek kan instrumenten uit andere kritische disciplines opleveren, zoals historische analyse, psychologie, taalkunde, sociologische analyse, economische analyse bijvoorbeeld. Feministische kritiek kan ook kijken naar intersectionaliteit, kijken naar factoren zoals ras, seksualiteit, fysieke vaardigheden en klasse..

Feministische literaire kritiek kan een van de volgende methoden gebruiken:

• Deconstructie van de manier waarop vrouwelijke personages worden beschreven in romans, verhalen, toneelstukken, biografieën en geschiedenissen, vooral als de auteur een man is
• Deconstrueren hoe het eigen geslacht van invloed is op hoe iemand een tekst leest en interpreteert, en welke karakters en hoe de lezer zich identificeert, afhankelijk van het geslacht van de lezer
• Deconstructie van de manier waarop vrouwelijke autobiografen en biografen van vrouwen hun onderwerpen behandelen, en hoe biografen vrouwen behandelen die secundair zijn aan het hoofdonderwerp
• Het beschrijven van relaties tussen de literaire tekst en ideeën over macht en seksualiteit en geslacht
• Kritiek op patriarchale of vrouw-marginaliserende taal, zoals een "universeel" gebruik van de mannelijke voornaamwoorden "hij" en "hem"
• Verschillen opmerken en uitpakken in de manier waarop mannen en vrouwen schrijven: een stijl, bijvoorbeeld, waarin vrouwen meer reflexieve taal gebruiken en mannen meer directe taal gebruiken (bijvoorbeeld: "ze liet zich binnen" versus "hij opende de deur")
• Reclameren van vrouwelijke schrijvers die weinig bekend zijn of die gemarginaliseerd of ondergewaardeerd zijn, soms aangeduid als het uitbreiden of bekritiseren van de canon - de gebruikelijke lijst van "belangrijke" auteurs en werken (voorbeelden zijn het verhogen van de bijdragen van de vroege toneelschrijver Aphra Behn, waaruit blijkt hoe zij werd vanaf haar eigen tijd anders behandeld dan mannelijke schrijvers en het ophalen van Zora Neale Hurston's schrijven door Alice Walker.)
• De 'vrouwelijke stem' terugvorderen als een waardevolle bijdrage aan de literatuur, zelfs als deze voorheen werd gemarginaliseerd of genegeerd
• Meerdere werken in een genre analyseren als een overzicht van een feministische benadering van dat genre: bijvoorbeeld science fiction of detective fiction
• Meerdere werken van één auteur analyseren (vaak vrouwelijk)
• Onderzoek naar de relatie tussen mannen en vrouwen en die welke mannelijke en vrouwelijke rollen aannemen, inclusief machtsverhoudingen
• De tekst onderzoeken om manieren te vinden waarop het patriarchaat wordt weerstaan ​​of had kunnen worden weerstaan

Feministische literaire kritiek onderscheidt zich van gynocriet omdat feministische literaire kritiek ook literaire werken van mannen kan analyseren en deconstrueren.

Gynocriticism

Gynocriet, of gynocriet, verwijst naar de literaire studie van vrouwen als schrijvers. Het is een kritische praktijk om vrouwelijke creativiteit te verkennen en vast te leggen. Het gynocriticisme probeert het schrijven van vrouwen te begrijpen als een fundamenteel onderdeel van de vrouwelijke realiteit. Sommige critici gebruiken nu 'gynocriet' om naar de praktijk te verwijzen en 'gynocriet' om naar de beoefenaars te verwijzen.

De Amerikaanse literaire criticus Elaine Showalter bedacht de term 'gynocriet' in haar essay uit 1979 'Op weg naar een feministische poëtica'. In tegenstelling tot feministische literaire kritiek, die werken van mannelijke auteurs vanuit een feministisch perspectief zou kunnen analyseren, wilde gynocriet een literaire traditie van vrouwen vestigen zonder op te nemen mannelijke auteurs. Showalter was van mening dat feministische kritiek nog steeds werkte binnen mannelijke aannames, terwijl gynocriticisme een nieuwe fase van zelfontdekking van vrouwen zou beginnen.

Bronnen en verder lezen

• Alcott, Louisa May. The Feminist Alcott: Stories of a Woman's Power. Uitgegeven door Madeleine B. Stern, Northeastern University, 1996.
• Barr, Marleen S. Lost in Space: Probing Feminist Science Fiction and Beyond. Universiteit van North Carolina, 1993.
• Bolin, Alice. Dead Girls: Essays on Surviving an American Obsession. William Morrow, 2018.
• Burke, Sally. American Feminist Playwrights: A Critical History. Twayne, 1996.
• Carlin, Deborah. Cather, Canon en de politiek van lezen. Universiteit van Massachusetts, 1992.
• Castillo, Debra A. Talking Back: Op weg naar een Latijns-Amerikaanse feministische literaire kritiek. Cornell University, 1992.
• Chocano, Carina. Jij speelt het meisje. Mariner, 2017.
• Gilbert, Sandra M. en Susan Gubar, redacteuren. Feministische literaire theorie en kritiek: een Norton-lezer. Norton, 2007.
• Gilbert, Sandra M. en Susan Gubar, redacteuren. Shakespeare's Sisters: Feminist Essays on Poets of Women Poets. Universiteit van Indiana, 1993.
• Lauret, Maria. Liberating Literature: Feminist Fiction in Amerika. Routledge, 1994.
• Lavigne, Carlen. Cyberpunk Women, Feminism and Science Fiction: A Critical Study. McFarland, 2013.
• Lorde, Audre. Sister Outsider: essays en toespraken. Penguin, 2020.
• Perreault, Jeanne. Writing Selves: Contemporary Feminist Autography. Universiteit van Minnesota, 1995.
• Plain, Gill en Susan Sellers, redacteuren. Een geschiedenis van feministische literaire kritiek. Cambridge University, 2012.
• Smith, Sidonie en Julia Watson, redacteuren. De / kolonisatie van het onderwerp: de politiek van gender in de autobiografie van vrouwen. Universiteit van Minnesota, 1992.

Dit artikel is bewerkt en met belangrijke toevoegingen door Jone Johnson Lewis