Ella Baker was een onvermoeibare strijder voor de sociale gelijkheid van Afro-Amerikanen. Of Baker nu lokale afdelingen van de NAACP ondersteunde, achter de schermen aan het werk was om de Southern Christian Leadership Conference (SCLC) met Martin Luther King Jr. op te richten, of studenten begeleidde via de Student Nonviolent Coordinating Committee (SNCC), ze was altijd bezig om duw de agenda van de Civil Rights Movement vooruit.
Een van haar beroemdste citaten geeft de betekenis weer van haar werk als professionele organisator van de basis: "Dit is misschien alleen een droom van mij, maar ik denk dat het echt kan worden gemaakt."
Ella Jo Baker werd geboren op 13 december 1903 in Norfolk, Va. Ze groeide op en luisterde naar verhalen over de ervaringen van haar grootmoeder als voormalige slaaf. Baker's grootmoeder beschreef levendig hoe slaven rebelleerden tegen hun eigenaars. Deze verhalen legden de basis voor Baker's wens om een sociale activist te zijn.
Baker ging naar de Shaw University. Tijdens haar studie aan de Shaw University begon ze uitdagende beleidsmaatregelen uit te werken die door het schoolbestuur waren vastgesteld. Dit was Baker's eerste smaak van activisme. Ze studeerde in 1927 af als valedictoriaan.
Na haar afstuderen verhuisde Baker naar New York City. Baker trad toe tot de redactie van de American West Indian News en later de Negro National News. Baker werd lid van de Young Negroes 'Cooperative League (YNCL). Schrijver George Schuyler heeft de YNCL opgericht. Baker zou dienen als de nationale directeur van de organisatie, die Afro-Amerikanen helpt economische en politieke solidariteit op te bouwen.
Gedurende de jaren 1930 werkte Baker voor het Worker's Education Project, een bureau onder de Works Progress Administration (WPA). Baker gaf lessen over arbeidsgeschiedenis, Afrikaanse geschiedenis en consumenteneducatie. Ze wijdde ook haar tijd aan actief protesteren tegen sociale onrechtvaardigheden zoals de invasie van Italië in Ethiopië en de Scottsboro Boys-zaak in Alabama.
In 1940 begon Baker te werken met lokale hoofdstukken van de NAACP. Vijftien jaar lang diende Baker als veldsecretaris en later als directeur van afdelingen.
In 1955 werd Baker sterk beïnvloed door de Montgomery Bus Boycott en richtte In Friendship op, een organisatie die geld inzamelde om Jim Crow Laws te bestrijden. Twee jaar later verhuisde Baker naar Atlanta om Martin Luther King Jr. te helpen bij het organiseren van de SCLC. Baker bleef haar aandacht richten op grassroots organiseren door Crusade for Citizenship te organiseren, een registratiecampagne voor kiezers.
In 1960 hielp Baker jonge Afro-Amerikaanse studenten in hun groei als activisten. Geïnspireerd door studenten uit North Carolina A & T die weigerden op te staan van een Woolworth-lunchbalie, keerde Baker in april 1960 terug naar Shaw University. Eenmaal in Shaw hielp Baker studenten aan de sit-ins deel te nemen. Uit het mentorschap van Baker werd SNCC opgericht. Samen met leden van het Congress of Racial Equality (CORE) hielp SNCC de Freedom Rides in 1961 te organiseren. Tegen 1964 organiseerden SNCC en CORE, met de hulp van Baker, Freedom Summer om Afro-Amerikanen te registreren om in Mississippi te stemmen en ook om het racisme in de staat bloot te leggen.
Baker hielp ook bij de oprichting van de Mississippi Freedom Democratic Party (MFDP). MFDP was een gemengde organisatie die mensen die niet in de Democratische Partij van Mississippi vertegenwoordigd waren, de gelegenheid gaf hun stem te laten horen. Hoewel de MFDP nooit de kans heeft gekregen om op de Democratische Conventie te zitten, heeft het werk van deze organisatie bijgedragen aan de herziening van een regel die vrouwen en mensen in kleur toestaat om als afgevaardigden bij de Democratische Conventie te zitten.
Tot haar dood in 1986 bleef Baker een activist die streed voor sociale en politieke rechtvaardigheid, niet alleen in de Verenigde Staten, maar ook in de wereld.