De definitie van verhaal is een stuk dat een verhaal vertelt, en het is een van de vier klassieke retorische modi of manieren die schrijvers gebruiken om informatie te presenteren. De anderen omvatten een expositie, die een idee of een reeks ideeën verklaart en analyseert; een argument, die probeert de lezer tot een bepaald standpunt te overtuigen; en een Beschrijving, een schriftelijke vorm van een visuele ervaring.
Het vertellen van verhalen is een oude kunst die al lang voordat mensen het schrijven uitvonden, begon. Mensen vertellen verhalen als ze roddelen, grappen vertellen of herinneringen ophalen over het verleden. Geschreven vormen van vertelling omvatten de meeste vormen van schrijven: persoonlijke essays, sprookjes, korte verhalen, romans, toneelstukken, scenario's, autobiografieën, geschiedenis, zelfs nieuwsverhalen hebben een verhaal. Verhalen kunnen een reeks gebeurtenissen in chronologische volgorde zijn of een ingebeeld verhaal met flashbacks of meerdere tijdlijnen.
Elk verhaal heeft vijf elementen die het verhaal definiëren en vormgeven: plot, setting, karakter, conflict en thema. Deze elementen worden zelden vermeld in een verhaal; ze worden onthuld aan de lezers in het verhaal op subtiele of niet-zo-subtiele manieren, maar de schrijver moet de elementen begrijpen om haar verhaal samen te stellen. Hier is een voorbeeld uit "The Martian", een roman van Andy Weir die is verfilmd:
Naast structurele elementen hebben verhalen verschillende stijlen die helpen bij het verplaatsen van de plot of die de lezer betrekken. Schrijvers definiëren ruimte en tijd in een beschrijvend verhaal, en hoe ze ervoor kiezen om die kenmerken te definiëren, kunnen een specifieke stemming of toon overbrengen.
Chronologische keuzes kunnen bijvoorbeeld de indrukken van de lezer beïnvloeden. Gebeurtenissen uit het verleden vinden altijd plaats in strikte chronologische volgorde, maar schrijvers kunnen ervoor kiezen om dat te mixen, gebeurtenissen uit volgorde weer te geven, of dezelfde gebeurtenis meerdere keren ervaren door verschillende karakters of beschreven door verschillende vertellers. In de roman 'Chronicle of a Death Foretold' van Gabriel García Márquez worden dezelfde paar uren achtereenvolgens ervaren vanuit het oogpunt van verschillende personages. García Márquez gebruikt dat om het merkwaardige, bijna magische onvermogen van de stedelingen te illustreren om een moord te stoppen waarvan ze weten dat het gaat gebeuren.
De keuze voor een verteller is een andere manier waarop schrijvers de toon van een stuk zetten. Is de verteller iemand die de gebeurtenissen als deelnemer heeft ervaren, of iemand die getuige is geweest van de gebeurtenissen maar geen actieve deelnemer was? Is die verteller een alwetende ongedefinieerde persoon die alles weet over de plot, inclusief het einde ervan, of is hij verward en onzeker over de gebeurtenissen die aan de gang zijn? Is de verteller een betrouwbare getuige of liegt hij tegen zichzelf of de lezer? In de roman 'Gone Girl' van Gillian Flynn wordt de lezer gedwongen haar mening over de eerlijkheid en schuld van de man Nick en zijn vermiste vrouw voortdurend te herzien. In "Lolita" van Vladimir Nabokov is de verteller Humbert Humbert, een pedofiel die voortdurend zijn acties rechtvaardigt ondanks de schade die Nabokov aantoont dat hij aan het doen is.
Door een gezichtspunt voor een verteller vast te stellen, kan de schrijver de gebeurtenissen filteren op een bepaald personage. Het meest voorkomende gezichtspunt in fictie is de alwetende (alwetende) verteller die toegang heeft tot alle gedachten en ervaringen van elk van haar personages. Alwetende vertellers worden bijna altijd in de derde persoon geschreven en spelen meestal geen rol in de verhaallijn. De Harry Potter-romans zijn bijvoorbeeld allemaal in derde persoon geschreven; die verteller weet alles over iedereen maar is ons onbekend.
Het andere uiterste is een verhaal met een gezichtspunt vanuit de eerste persoon waarin de verteller een personage is in dat verhaal, waarbij gebeurtenissen worden gerelateerd zoals ze ze zien en zonder zicht op andere karaktermotivaties. 'Jane Eyre' van Charlotte Bronte is hier een voorbeeld van: Jane vertelt haar ervaringen over de mysterieuze Mr. Rochester direct aan ons, en onthult niet de volledige verklaring tot 'Lezer, ik trouwde met hem'.
De gezichtspunten kunnen ook effectief worden verplaatst tijdens een stuk in haar roman 'Keys to the Street', Ruth Rendell gebruikte beperkte verhalen van derden vanuit het gezichtspunt van vijf verschillende personages, waardoor de lezer een coherent geheel van wat eerst ongerelateerde verhalen lijken te zijn.
Schrijvers gebruiken ook de grammaticale strategieën van tijd (verleden, heden, toekomst), persoon (eerste persoon, tweede persoon, derde persoon), nummer (enkelvoud, meervoud) en stem (actief, passief). Schrijven in de tegenwoordige tijd is verontrustend - de vertellers hebben geen idee wat er zal gebeuren - terwijl de verleden tijd enige voorafschaduwing kan inbouwen. Veel recente romans gebruiken de tegenwoordige tijd, waaronder 'The Martian'. Een schrijver personaliseert soms de verteller van een verhaal als een specifieke persoon voor een specifiek doel: de verteller kan alleen zien en rapporteren wat er met hem of haar gebeurt. In 'Moby Dick' wordt het hele verhaal verteld door de verteller Ishmael, die de tragedie van de gekke kapitein Ahab vertelt en zich bevindt als het morele centrum.
E.B. White, die columns schrijft in het tijdschrift 'New Yorker' uit 1935, gebruikte vaak het meervoud of 'redactioneel wij' om zijn schrijven humoristisch en traag toe te voegen.
"De kapper was ons haar aan het knippen en onze ogen waren gesloten, omdat ze zo waarschijnlijk zijn ... Diep in een eigen wereld hoorden we van ver een stem die afscheid nam. Het was een klant van de winkel, vertrek. 'Tot ziens,' zei hij tegen de kappers. 'Tot ziens,' echode de kappers. En zonder ooit terug te keren naar bewustzijn, of onze ogen te openen of na te denken, deden we mee. 'Tot ziens,' zeiden we, voordat we konden vangen onszelf. "- EB Wit "Verdriet van afscheid."
Sportswriter Roger Angell (de stiefzoon van White) belichaamt daarentegen het schrijven van sporten, met een snelle, actieve stem en een rechte chronologische snap: