Biografie van Francesco Clemente, Italiaanse neo-expressionistische schilder

Francesco Clemente (geboren op 23 maart 1952) is een Italiaanse kunstenaar die het nauwst verbonden is met de neo-expressionistische beweging. Zijn werk reageert tegen conceptuele en minimalistische kunst door terug te keren naar figuratieve ideeën en technieken uit het verleden. Zijn werk wordt beïnvloed door andere culturen, vooral die van India, en hij werkt vaak samen met kunstenaars en filmmakers.

Snelle feiten: Francesco Clemente

• Bezetting: Kunstenaar
• Bekend om: Sleutelfiguur in de neo-expressionistische artistieke beweging
• Geboren: 23 maart 1952 in Napels, Italië
• Onderwijs: Universiteit van Rome
• Geselecteerde werken: "Name" (1983), "Alba" (1997), De Sopranos (2008)
• Opmerkelijk citaat: "Als ik naar een tekening van een persoon kijk, zie ik die persoon als levend."

Vroege leven en carrière

Francesco Clemente is geboren in een aristocratisch gezin en groeide op in Napels, Italië. Hij studeerde architectuur aan de Universiteit van Rome. Hij heeft gesproken over een filosofische crisis die hij als student heeft doorgemaakt. Hij voelde diep het feit dat alle mensen, inclusief hijzelf, uiteindelijk zouden sterven, en hij geloofde dat hij geen specifieke afzonderlijke identiteit of bewustzijn van anderen had. Hij zei: "Ik geloof dat er zoiets bestaat als een verbeelding die gedeeld wordt door de verschillende contemplatieve tradities."

Zelfportret (1991). Sally Larson (CC BY-SA 3.0)

Clemente's eerste solo-tentoonstelling vond plaats in 1971 in Rome. Zijn werken verkenden het concept van identiteit. Hij studeerde bij de Italiaanse conceptuele kunstenaar Alighiero Boetti en ontmoette de Amerikaanse kunstenaar Cy Twombly, die in Italië woonde. Boetti en Clemente reisden in 1973 naar India. Daar ontmoette Clemente het Indiase boeddhistische concept van anatman, of gebrek aan zelf, dat een centraal thematisch element in zijn werk werd. Hij opende een studio in Madras, India, en creëerde zijn 1981 gouache-schilderijen met een adellijke titel Francesco Clemente Pinxit tijdens het werken met schilders in de Indiase deelstaten Orissa en Jaipur.

In 1982 verhuisde Clemente naar New York City, waar hij al snel een vaste waarde werd in de kunstscene. Sindsdien heeft hij voornamelijk in drie verschillende steden gewoond: Napels, Italië; Varanasi, India; en New York City.

Neo-expressionisme

Francesco Clemente werd onderdeel van wat bekend stond als de Transavanguardi of Transavantgarde-beweging onder kunstenaars in Italië. In de VS wordt de beweging beschouwd als onderdeel van de bredere neo-expressionistische beweging. Het is een scherpe reactie op conceptuele en minimalistische kunst. De neo-expressionisten keerden terug naar figuratieve kunst, symboliek en een verkenning van emoties in hun werken.

Neo-expressionisme ontstond in de late jaren 1970 en begon de kunstmarkt te domineren gedurende de eerste helft van de jaren 1980. De beweging kreeg scherpe kritiek op het weglaten of marginaliseren van vrouwelijke artiesten ten gunste van shows voor alle mannen.

Clemente stond centraal in soms verhitte discussies over het neo-expressionisme en de authenticiteit ervan. Met zijn relatieve gebrek aan politieke inhoud, bekritiseerden sommige waarnemers de beweging omdat ze inherent conservatief en marktgericht was in plaats van zich bezig te houden met de creatie van kunst zelf. Clemente antwoordde dat hij het niet nodig vond om in zijn werk te 'knoeien met de realiteit' en zei dat hij er de voorkeur aan gaf de wereld te presenteren zoals die echt bestaat.

Een van Clemente's bekendste neo-expressionistische werken is zijn stuk uit 1983 getiteld 'Naam'. Het levendig gekleurde schilderij toont een man, die lijkt op Clemente, starend naar de kijker. Er zijn kleine versies van de man in zijn oor, oogkassen en zijn mond.

Een ander belangrijk portret in de carrière van Clemente is zijn schilderij uit 1997 getiteld "Alba" met de vrouw van de kunstenaar. Ze is een frequent onderwerp voor zijn schilderijen. In het portret ligt ze achterover in een ietwat oncomfortabele houding. Het beeld voelt alsof het in het beeld wordt gedrukt, waardoor de kijker een claustrofobisch gevoel krijgt. Veel portretten van Clemente hebben een vergelijkbare vervormde, bijna ongemakkelijke stijl.

samenwerkingen

In de jaren tachtig begon Francesco Clemente een reeks samenwerkingen met andere kunstenaars, dichters en filmmakers. Een van de eerste daarvan was een project uit 1983 met Andy Warhol en Jean-Michel Basquiat. De kunstenaars begonnen elk hun eigen individuele schilderijen en wisselden vervolgens zodat de volgende kunstenaar hun eigen inhoud kon toevoegen. Het resultaat was een serie doeken vol dramatische bloei die onmiddellijk herkenbaar zijn als behorend tot een individuele kunstenaar; deze bloeit botsen en overlappen elkaar.

In 1983 begon Clemente zijn eerste project met dichter Allen Ginsberg. Een van hun drie samenwerkende werken is het boek Witte lijkwade, met illustraties van Francesco Clemente. In de jaren negentig werkte Clemente met de dichter Robert Creeley aan een reeks boeken.

Een ander gezamenlijk project was het werk van Clemente uit 2008 met de Metropolitan Opera in New York. Hij werkte eerst met het gerenommeerde operagezelschap toen hij een groot spandoek maakte voor de opera van Philip Glass Satyagraha. Later in het jaar maakte Clemente een reeks schilderijen genaamd De Sopranos: portretten van de diva's uit het seizoen 2008-2009 van de Metropolitan Opera. Ze werden gecreëerd over een periode van vier maanden en speelden de zangers in hun toneelrollen.

Film- en tv-optredens

Francesco Clemente begon zijn associatie met de filmindustrie in 1997, toen hij als hypnotherapeut verscheen als hypnotherapeut Good Will Hunting. In 1998 maakte Clemente ongeveer tweehonderd schilderijen voor de aanpassing van regisseur Alfonso Cuaron aan de klassieker van Charles Dickens Grote verwachtingen.

In 2016 verscheen Clemente in een film van de onafhankelijke schrijver, regisseur en acteur Adam Green Aladdin van Adam Green. Bij het herwerken van de Arabische nachten verhaal, Aladdin's disfunctionele familie woont in een gemiddelde Amerikaanse stad geregeerd door een corrupte sultan. Francesco Clemente verschijnt als de geest, Mustafa.

Clemente is een frequent onderwerp van tv-interviews. Een van de bekendste is een uitgebreid interview met Charlie Rose in 2008 uit zijn titelloze PBS-show.

Legacy en invloed

Clemente's werk tart vaak specifieke karakterisering. Hoewel hij figuratieve technieken gebruikt die verband houden met het neo-expressionisme, zijn zijn stukken niet altijd intens emotioneel van inhoud. Hij omarmt gretig inspiratie uit andere artistieke tradities dan die van hemzelf. Hij moedigt andere kunstenaars aan om moedig te experimenteren met media en technieken die nieuw voor hen zijn.

Reizen, het dagelijks leven en studeren in India hebben grote invloed op het werk van Francesco Clemente. Hij heeft gretig Indiase spirituele teksten bestudeerd en begon in 1981 de Sanskriettaal in New York te bestuderen. In 1995 maakte hij een reis naar Mount Abu in de Himalaya en schilderde hij een dag lang eenenvijftig dagen lang een aquarel.

Het Solomon R. Guggenheim Museum in New York City organiseerde in 2000 een grote overzichtstentoonstelling van Clemente's werk. In 2004 volgde nog een overzichtstentoonstelling in het Irish Museum of Modern Art in Dublin..

Bron

• Dennison, Lisa. Clemente. Guggenheim Museum Publications, 2000.