Een geschiedenis van de guillotine in Europa

De guillotine is een van de meest bloedige iconen van de Europese geschiedenis. Hoewel ontworpen met de beste bedoelingen, werd deze enorm herkenbare machine al snel geassocieerd met evenementen die zowel zijn erfgoed als zijn ontwikkeling hebben overschaduwd: de Franse Revolutie. Ondanks een dergelijk hoog profiel en een huiveringwekkende reputatie blijven de geschiedenissen van la guillotine echter verward, vaak verschillend met vrij basale details. Lees meer over de gebeurtenissen die de guillotine op de voorgrond plaatsen, en ook de plaats van de machine in een bredere geschiedenis van onthoofding die, wat Frankrijk betreft, pas onlangs is afgelopen.

Pre-Guillotinemachines - de Halifax Gibbet

Hoewel oudere verhalen je kunnen vertellen dat de guillotine werd uitgevonden in de late 18e eeuw, erkennen de meest recente verslagen dat soortgelijke 'onthoofingsmachines' een lange geschiedenis hebben. De meest bekende, en mogelijk een van de vroegste, was de Halifax Gibbet, een monolithische houten structuur die vermoedelijk was gemaakt van twee vijftien voet hoge staanders met een horizontale balk. Het lemmet was een bijlkop, bevestigd aan de onderkant van een houten blok van vier en een halve voet die via groeven in de staanders op en neer gleed. Dit apparaat werd gemonteerd op een groot, vierkant platform dat zelf vier voet hoog was. De Halifax Gibbet was zeker aanzienlijk en dateert al in 1066, hoewel de eerste definitieve referentie uit de jaren 1280 dateert. Op zaterdag vonden op de marktplaats van de stad executies plaats en de machine bleef tot 30 april 1650 in gebruik.

Pre-guillotinemachines in Ierland

Een ander vroeg exemplaar is vereeuwigd in de afbeelding 'De uitvoering van Murcod Ballagh in de buurt van Merton in Ierland 1307'. Zoals de titel suggereert, heette het slachtoffer Murcod Ballagh en werd hij onthoofd door apparatuur die opvallend veel lijkt op de latere Franse guillotines. Een ander, niet-gerelateerd beeld toont de combinatie van een machine in guillotinestijl en een traditionele onthoofding. Het slachtoffer ligt op een bank, met een bijlkop boven zijn nek gehouden door een soort mechanisme. Het verschil ligt in de beul, die wordt getoond met een grote hamer, klaar om het mechanisme te raken en het mes naar beneden te duwen. Als dit apparaat bestond, was het mogelijk een poging om de nauwkeurigheid van de impact te verbeteren.

Gebruik van vroege machines

Er waren veel andere machines, waaronder de Schotse Maiden - een houten constructie rechtstreeks gebaseerd op de Halifax Gibbet, daterend uit het midden van de 16e eeuw - en de Italiaanse Mannaia, die beroemd werd gebruikt om Beatrice Cenci uit te voeren, een vrouw wiens leven wordt verduisterd door wolken van mythe. Onthoofding was meestal voorbehouden aan de rijken of machtigen omdat het als nobeler en zeker minder pijnlijk werd beschouwd dan andere methoden; de machines waren eveneens beperkt. De Halifax Gibbet is echter een belangrijke, en vaak over het hoofd gezien, uitzondering, omdat het werd gebruikt om iedereen uit te voeren die de relevante wetten overtreden, inclusief de armen. Hoewel deze onthoofdingstoestellen zeker bestonden - de Halifax Gibbet zou slechts één van de honderd soortgelijke apparaten in Yorkshire zijn geweest - waren ze over het algemeen gelokaliseerd, met een ontwerp en gebruik dat uniek is voor hun regio; de Franse guillotine zou heel anders zijn.

Pre-revolutionaire methoden van Franse uitvoering

Veel executiemethoden werden in het begin van de 18e eeuw in heel Frankrijk gebruikt, variërend van pijnlijk tot grotesk, bloederig en pijnlijk. Ophangen en branden waren gebruikelijk, evenals fantasierijkere methoden, zoals het slachtoffer aan vier paarden binden en deze dwingen in verschillende richtingen te galopperen, een proces dat het individu uit elkaar scheurde. De rijken of machtigen konden worden onthoofd met bijl of zwaard, terwijl velen leden aan de compilatie van dood en marteling die bestond uit hangen, tekenen en ruzie maken. Deze methoden hadden een tweeledig doel: de crimineel straffen en als een waarschuwing voor anderen fungeren; dienovereenkomstig vond de meerderheid van de executies in het openbaar plaats.

Het verzet tegen deze straffen groeide langzaam, voornamelijk vanwege de ideeën en filosofieën van de denkers van de Verlichting - mensen zoals Voltaire en Locke - die pleitten voor humanitaire executiemethoden. Een van deze was Dr. Joseph-Ignace Guillotin; het is echter onduidelijk of de arts een pleitbezorger van de doodstraf was, of iemand die wilde dat het uiteindelijk werd afgeschaft.

Dr. Guillotin's voorstellen

De Franse revolutie begon in 1789, toen een poging om een ​​financiële crisis te verlichten sterk explodeerde in de gezichten van de monarchie. Een bijeenkomst genaamd een Estates General transformeerde in een Nationale Assemblee die de controle over de morele en praktische macht in het hart van Frankrijk greep, een proces dat het land in verwarring bracht en de sociale, culturele en politieke samenstelling van het land hervormde. Het juridische systeem werd onmiddellijk herzien. Op 10 oktober 1789 - de tweede dag van het debat over het Franse strafwetboek - stelde Dr. Guillotin zes artikelen voor aan de nieuwe wetgevende vergadering, waarvan er één opriep tot onthoofding om de enige executiemethode in Frankrijk te worden. Dit moest met een eenvoudige machine worden uitgevoerd en er was geen sprake van foltering. Guillotin presenteerde een ets die een mogelijk apparaat illustreerde, lijkend op een sierlijke, maar holle, stenen kolom met een vallend mes, bediend door een effete beul die het ophangtouw doorsnijdt. De machine was ook verborgen voor het zicht van grote menigten, volgens Guillotin's opvatting dat de uitvoering privé en waardig moest zijn. Deze suggestie werd verworpen; sommige verslagen beschrijven de dokter die, zij het nerveus, uit de vergadering wordt uitgelachen.

Verhalen negeren vaak de andere vijf hervormingen: de ene vroeg om een ​​nationale standaardisering van de straf, terwijl andere betrekking hadden op de behandeling van de familie van de crimineel, die niet te schaden of in diskrediet te brengen was; eigendom, dat niet in beslag moest worden genomen; en lijken, die moesten worden teruggegeven aan de families. Toen Guillotin zijn artikelen opnieuw op 1 december 1789 voorstelde, werden deze vijf aanbevelingen aanvaard, maar de onthoofder werd opnieuw verworpen.

Groeiende publieke steun

De situatie ontwikkelde zich in 1791, toen de Vergadering - na weken van discussie - overeenkwam de doodstraf te handhaven; ze begonnen toen een meer humane en egalitaire manier van executie te bespreken, omdat veel van de vorige technieken als te barbaars en ongeschikt werden ervaren. Onthoofding was de voorkeursoptie, en de Vergadering aanvaardde een nieuw, zij het repetitief, voorstel van de markies Lepeletier de Saint-Fargeau, waarin werd bepaald dat "iedereen die tot de doodstraf is veroordeeld, zijn hoofd moet afhakken." Guillotins idee van een onthoofdingmachine begon in populariteit te groeien, zelfs als de dokter het zelf had opgegeven. Traditionele methoden zoals het zwaard of de bijl kunnen rommelig en moeilijk zijn, vooral als de beul miste of de gevangene worstelde; een machine zou niet alleen snel en betrouwbaar zijn, maar hij zou nooit moe worden. De belangrijkste beul van Frankrijk, Charles-Henri Sanson, verdedigde deze laatste punten.

De eerste guillotine is gebouwd

De vergadering - werkend via Pierre-Louis Roederer, de Procureur-generaal - zocht advies bij dokter Antoine Louis, de secretaris van de Academie voor Heelkunde in Frankrijk, en zijn ontwerp voor een snelle, pijnloze onthoofdingmachine werd gegeven aan Tobias Schmidt, een Duitse Ingenieur. Het is onduidelijk of Louis zijn inspiratie heeft gehaald uit bestaande apparaten, of dat hij opnieuw heeft ontworpen. Schmidt bouwde de eerste guillotine en testte deze, aanvankelijk op dieren, maar later op menselijke lijken. Het bestond uit twee veertien-voet staanders verbonden door een dwarsbalk, waarvan de binnenranden gegroefd waren en ingevet met talg; het gewogen mes was recht of gebogen als een bijl. Het systeem werd bediend via een touw en katrol, terwijl de hele constructie op een hoog platform werd gemonteerd.

De laatste tests vonden plaats in een ziekenhuis in Bicêtre, waar drie zorgvuldig gekozen lijken - die van sterke, gedrongen mannen - met succes werden onthoofd. De eerste executie vond plaats op 25 april 1792, toen een snelwegman genaamd Nicholas-Jacques Pelletier werd gedood. Verdere verbeteringen werden aangebracht en een onafhankelijk rapport aan Roederer beval een aantal wijzigingen aan, waaronder metalen bakken om bloed te verzamelen; op een bepaald moment werd het beroemde schuine mes geïntroduceerd en het hoge platform verlaten, vervangen door een basissteiger.

De guillotine verspreidt zich door heel Frankrijk

Deze verbeterde machine werd door de Vergadering aanvaard en kopieën werden verzonden naar elk van de nieuwe territoriale regio's, genaamd departementen. Paris's eigen was aanvankelijk gevestigd op de plaats de Carroussel, maar het apparaat werd vaak verplaatst. In de nasleep van Pelletier's executie werd het apparaat bekend als de 'Louisette' of 'Louison', naar Dr. Louis; deze naam was echter snel verloren en er kwamen andere titels op. Op een gegeven moment werd de machine bekend als de Guillotin, na Dr. Guillotin - wiens belangrijkste bijdrage een reeks wettelijke artikelen was geweest - en vervolgens eindelijk 'la guillotine'. Het is ook onduidelijk precies waarom, en wanneer, de laatste 'e' is toegevoegd, maar het is waarschijnlijk ontstaan ​​uit pogingen om Guillotin in gedichten en gezangen te rijmen. Dr. Guillotin zelf was niet erg blij dat hij als de naam werd aangenomen.

De machine staat open voor iedereen

De guillotine was misschien qua vorm en functie vergelijkbaar met andere, oudere apparaten, maar het brak nieuw terrein: een heel land heeft deze onthoofdingmachine officieel en eenzijdig overgenomen voor al zijn executies. Hetzelfde ontwerp werd verzonden naar alle regio's, en elk werd op dezelfde manier bediend, onder dezelfde wetten; er werd verondersteld dat er geen lokale variatie was. Evenzo werd de guillotine ontworpen om een ​​snelle en pijnloze dood toe te dienen aan iedereen, ongeacht leeftijd, geslacht of rijkdom, een belichaming van concepten als gelijkheid en menselijkheid. Vóór het decreet van 1791 van de Franse Vergadering was onthoofding meestal voorbehouden aan de rijken of machtigen, en het bleef in andere delen van Europa; de guillotine van Frankrijk was echter voor iedereen beschikbaar.

De guillotine wordt snel aangenomen

Misschien wel het meest ongewone aspect van de geschiedenis van de guillotine is de enorme snelheid en schaal van goedkeuring en gebruik. Geboren uit een discussie in 1789 die eigenlijk had overwogen om de doodstraf te verbieden, was de machine gebruikt om meer dan 15.000 mensen te doden door de revolutie in 1799, ondanks dat hij niet volledig werd uitgevonden tot het midden van 1792. Inderdaad, tegen 1795, slechts anderhalf jaar na het eerste gebruik had de guillotine alleen al in Parijs meer dan duizend mensen onthoofd. Timing speelde zeker een rol, omdat de machine slechts enkele maanden voor een bloedige nieuwe periode in de revolutie in Frankrijk werd geïntroduceerd: The Terror.

De terreur

In 1793 zorgden politieke gebeurtenissen voor de introductie van een nieuw overheidsorgaan: het Comité voor openbare veiligheid. Dit moest snel en effectief werken, de Republiek beschermen tegen vijanden en problemen oplossen met de nodige kracht; in de praktijk werd het een dictatuur geleid door Robespierre. De commissie eiste de arrestatie en executie van 'iedereen die' door hun gedrag, hun contacten, hun woorden of hun geschriften zich voorstanders van tirannie, van federalisme of van vijanden van vrijheid toonde '' (Doyle, The Oxford Geschiedenis van de Franse revolutie, Oxford, 1989 p.251). Deze losse definitie kon bijna iedereen omvatten, en in de jaren 1793-4 werden duizenden naar de guillotine gestuurd.

Het is belangrijk om te onthouden dat van de velen die tijdens de terreur zijn omgekomen, de meeste niet waren guillotined. Sommigen werden neergeschoten, anderen verdronken, terwijl in Lyon op 4 tot 8 december 1793 mensen in de rij stonden voor open graven en versnipperd door druifschoten uit kanonnen. Desondanks werd de guillotine synoniem met de periode en veranderde hij in een sociaal en politiek symbool van gelijkheid, dood en de revolutie.

De Guillotine gaat over in cultuur

Het is gemakkelijk in te zien waarom de snelle, methodische beweging van de machine zowel Frankrijk als Europa had moeten fixeren. Elke executie betrof een fontein van bloed uit de nek van het slachtoffer, en het grote aantal mensen dat wordt onthoofd, kan rode plassen creëren, zo niet echte stromende stromen. Waar beulen ooit trots waren op hun vaardigheden, werd snelheid nu de focus; 53 mensen werden geëxecuteerd door de Halifax Gibbet tussen 1541 en 1650, maar sommige guillotines overtroffen dat totaal op één dag. De gruwelijke beelden gemakkelijk gekoppeld aan morbide humor, en de machine werd een cultureel pictogram van invloed op mode, literatuur en zelfs kinderspeelgoed. Na de Terreur werd het 'Slachtoffer' in de mode: alleen familieleden van de geëxecuteerden konden deelnemen, en deze gasten kleedden zich met hun haar omhoog en hun nek bloot, en bootsten de veroordeelde na.

Ondanks alle angst en bloedvergieten van de revolutie lijkt de guillotine niet te zijn gehaat of beschimpt, inderdaad, de hedendaagse bijnamen, dingen als 'het nationale scheermes', 'de weduwe' en 'Madame Guillotine' lijken te zijn meer acceptabel dan vijandig. Sommige delen van de samenleving verwees zelfs, hoewel waarschijnlijk grotendeels in de grap, naar een Saint Guillotine die hen zou redden van tirannie. Het is misschien cruciaal dat het apparaat nooit volledig is geassocieerd met een enkele groep, en dat Robespierre zelf was guillotined, waardoor de machine boven de partijpolitiek kon uitstijgen en zichzelf kon positioneren als een scheidsrechter van een hogere rechtvaardigheid. Als de guillotine was gezien als het gereedschap van een groep die werd gehaat, dan zou de guillotine misschien zijn afgewezen, maar door bijna neutraal te blijven duurde het en werd het zijn eigen ding.

Was de schuld van de Guillotine?

Historici hebben gedebatteerd of The Terror mogelijk zou zijn geweest zonder de guillotine, en zijn wijdverbreide reputatie als een humaan, geavanceerd en volledig revolutionair apparaat. Hoewel water en buskruit achter een groot deel van de slachting lagen, was de guillotine een centraal punt: accepteerde de bevolking deze nieuwe, klinische en genadeloze machine als hun eigen, verwelkomend de gemeenschappelijke normen wanneer ze misschien massaal opgehangen en gescheiden waren, wapens gebaseerd, onthoofdingen? Gezien de omvang en het dodental van andere Europese incidenten binnen hetzelfde decennium, kan dit onwaarschijnlijk zijn; maar wat de situatie ook was, la guillotine was binnen een paar jaar na zijn uitvinding in heel Europa bekend geworden.

Post-revolutionair gebruik

De geschiedenis van de guillotine eindigt niet bij de Franse revolutie. Veel andere landen hebben de machine overgenomen, waaronder België, Griekenland, Zwitserland, Zweden en enkele Duitse staten; Frans kolonialisme hielp ook om het apparaat naar het buitenland te exporteren. Inderdaad, Frankrijk bleef de guillotine nog minstens een eeuw gebruiken en verbeteren. Leon Berger, een timmerman en assistent van een beul, maakte een aantal verfijningen in de vroege jaren 1870. Deze omvatten veren om de vallende delen op te vangen (vermoedelijk herhaald gebruik van het eerdere ontwerp zou de infrastructuur kunnen beschadigen), evenals een nieuw vrijgavemechanisme. Het Berger-ontwerp werd de nieuwe standaard voor alle Franse guillotines. Een verdere, maar zeer korte duur, verandering vond plaats onder de beul Nicolas Roch in de late 19e eeuw; hij had bovenaan een plank om het mes te bedekken en het te verbergen voor een naderend slachtoffer. De opvolger van Roch liet het scherm snel verwijderen.

Openbare executies gingen door in Frankrijk tot 1939, toen Eugene Weidmann het laatste slachtoffer in de open lucht werd. Het had dus bijna honderdvijftig jaar geduurd voordat de praktijk aan de oorspronkelijke wensen van Guillotin voldeed en voor het publiek verborgen was. Hoewel het gebruik van de machine na de revolutie geleidelijk was afgenomen, stegen de executies in Hitler's Europa tot een niveau dat dat van The Terror benaderde, zo niet overtrof. Het laatste staatsgebruik van de guillotine in Frankrijk vond plaats op 10 september 1977, toen Hamida Djandoubi werd geëxecuteerd; er had er nog een moeten komen in 1981, maar het beoogde slachtoffer, Philippe Maurice, kreeg genade. De doodstraf werd in datzelfde jaar afgeschaft in Frankrijk.

De schande van de guillotine

Er zijn in Europa veel executiemethoden gebruikt, waaronder de steunpilaar van het ophangen en het recentere vuurpeloton, maar geen enkele heeft een behoorlijk duurzame reputatie of beeldtaal als de guillotine, een machine die fascinatie blijft oproepen. De creatie van de guillotine vervaagt vaak in de, bijna onmiddellijke, periode van zijn meest beroemde gebruik en de machine is het meest karakteristieke element van de Franse revolutie geworden. Hoewel de geschiedenis van onthoofingsmachines zich minstens achthonderd jaar uitstrekt, vaak met constructies die bijna identiek waren aan de guillotine, is het dit latere apparaat dat domineert. De guillotine is zeker suggestief en presenteert een huiveringwekkend beeld dat haaks staat op de oorspronkelijke bedoeling van een pijnloze dood.

Dr. Guillotin

Ten slotte, en in tegenstelling tot de legende, werd dokter Joseph Ignace Guillotin niet geëxecuteerd door zijn eigen machine; hij leefde tot 1814 en stierf aan biologische oorzaken.