Waarom had Stegosaurus platen op zijn rug?

Als de puntige, symmetrische, vaag dreigend uitziende platen er niet waren, zou Stegosaurus een volledig onopvallende dinosaurus zijn - een saaie, kleinbreinige tweederangs planteneter zoals Iguanodon. Gelukkig voor zijn plaats in de populaire verbeelding, bezat de late Jurassic Stegosaurus echter een van de meest onderscheidende "do's" in het dierenrijk, die dubbele rijen van taaie, benige, ruwweg driehoekige platen die langs de rug en nek van deze dinosaurus stonden.

Plaat Hypotheses

Het heeft echter lang geduurd voordat deze platen hun juiste positie en functie hebben gekregen - of in ieder geval aan wat de meeste moderne dinosaurus-experts vandaag de dag als hun juiste positie en functie beschouwen. In 1877 bedacht de beroemde Amerikaanse paleontoloog Othniel C. Marsh de naam Stegosaurus, Grieks voor 'dakhagedis', omdat hij geloofde dat de platen van deze dinosaurus vlak langs de bovenkant van zijn romp lagen, net als het pantser van een krokodil. (In feite had Marsh aanvankelijk de indruk dat hij te maken had met een gigantische prehistorische schildpad!)

Een paar jaar na deze blunder besefte hij dat Stegosaurus in feite een dinosaurus was en geen schildpad-moeras dat speculeerde dat zijn driehoekige platen opeenvolgend, één voor één, over zijn rug stonden. Pas in de jaren zestig en zeventig werd verder fossiel bewijs ontdekt dat de platen van Stegosaurus eigenlijk in twee afwisselende, versprongen rijen waren gerangschikt. Tegenwoordig gebruiken vrijwel alle moderne reconstructies deze opstelling, met enige variatie in hoe ver de platen naar de ene of de andere kant worden gekanteld.

Het doel van de platen

Tenzij verder bewijs aan het licht komt - en Stegosaurus al extreem goed vertegenwoordigd is in het fossielenbestand, zijn alle verrassingen onwaarschijnlijk - paleontologen zijn het erover eens hoe Stegosaurus zijn platen "droeg". De structuur van deze platen is ook niet controversieel; in feite waren het gigantische versies van de "osteodermen" (uitsteeksels van benige huid) die worden gevonden op moderne krokodillen, en kunnen (of niet) zijn bedekt met een laag van gevoelige huid. Cruciaal is dat de platen van Stegosaurus niet rechtstreeks waren bevestigd aan de ruggengraat van deze dinosaurus, maar eerder aan zijn dikke opperhuid, waardoor ze meer flexibiliteit en een breder bewegingsbereik hadden.

Dus wat was de functie van de platen van Stegosaurus? Er zijn een paar huidige theorieën:

1. De platen waren een seksueel gekozen kenmerk - dat wil zeggen, mannen met grotere, puntiger platen waren aantrekkelijker voor vrouwen tijdens de paartijd, of vice versa. Met andere woorden, de platen van een mannelijke Stegosaurus waren ongeveer analoog aan de staart van een mannelijke pauw! (Tot op heden hebben we helaas geen bewijs dat de grootte van Stegosaurus-platen varieerde tussen individuen of tussen geslachten.)
2. De platen waren een temperatuurregelapparaat. Als Stegosaurus in feite koelbloedig was (zoals de meeste plantenetende dinosaurussen van het Mesozoïcum waarschijnlijk waren), zou het zijn platen hebben kunnen gebruiken om overdag licht van de zon op te nemen en 's nachts extra lichaamswarmte af te voeren. Een studie uit 1986 concludeerde dat de buitenste lagen van de platen van Stegosaurus dik waren bekleed met bloedvaten, wat deze theorie helpt ondersteunen.
3. De platen die Stegosaurus maakten, lijken groter voor (vermoedelijk bijziend) vleesetende dinosaurussen zoals de hedendaagse Allosaurus. Stegosaurus-volwassenen met grotere platen zouden bijzonder onaantrekkelijk zijn geweest voor roofdieren, en dus werd deze eigenschap doorgegeven aan opeenvolgende generaties. Dit kan een bijzonder belangrijke overweging zijn geweest voor pasgeborenen en jongeren, omdat een volwassen Stegosaurus nogal een mondvol zou zijn geweest, met of zonder platen!
4. De platen dienden een actieve defensieve functie, vooral omdat ze alleen losjes waren verankerd aan de huid van deze dinosaurus. Toen Stegosaurus naar een kant opsloeg als reactie op een aanval, kantelden de scherpe randen van de platen in de richting van zijn antagonist, die vermoedelijk ergens anders een beter eetbare maaltijd zou zoeken. Niet veel wetenschappers onderschrijven deze theorie, die is ontwikkeld door de non-conformistische paleontoloog Robert Bakker.
5. De platen waren bedekt met een dun membraan van huid en waren in staat om van kleur te veranderen (bijvoorbeeld tot felroze of rood). Deze "blos" van Stegosaurus kan een seksuele functie hebben gehad, of het kan zijn gebruikt om andere leden van de kudde te waarschuwen over het naderen van gevaar of voedselbronnen in de buurt. De hoge mate van vascularisatie van de platen, hierboven genoemd met betrekking tot temperatuurregeling, ondersteunt ook deze theorie.

Het mysterie blijft bestaan

Dus wat is het meest waarschijnlijke antwoord? Het feit is dat evolutie een manier heeft om specifieke anatomische kenmerken aan meerdere functies aan te passen, dus het kan best zijn dat de platen van Stegosaurus letterlijk al het bovenstaande waren: een seksueel gekozen kenmerk, een middel om te intimideren of te verdedigen tegen roofdieren, en een temperatuurregelapparaat. Over het algemeen wijst het grootste deel van het bewijs echter voornamelijk op een seksuele / signaalfunctie, zoals het geval is met veel anders puzzelende dinosauruskenmerken, zoals de lange nek van sauropoden, de enorme franjes van ceratopsians en de uitgebreide toppen van hadrosaurs.