Militaire sociologie is de sociologische studie van het leger. Het onderzoekt kwesties zoals militaire rekrutering, ras- en gendervertegenwoordiging in het leger, gevechten, militaire families, militaire sociale organisaties, oorlog en vrede, en het leger als welzijn.
Militaire sociologie is een relatief klein deelveld binnen de sociologie. Er zijn maar weinig universiteiten die cursussen over militaire sociologie aanbieden, en slechts een handvol academische professionals die onderzoek doen en / of schrijven over militaire sociologie. In de afgelopen jaren zijn de meeste studies die kunnen worden geclassificeerd als militaire sociologie uitgevoerd door particuliere onderzoeksinstituten of in militaire agentschappen, zoals de Rand Corporation, het Brookings Institute, de Human Resources Research Organisation, het Army Research Institute en de Kantoor van de minister van Defensie.
Bovendien zijn de onderzoeksteams die deze onderzoeken uitvoeren over het algemeen interdisciplinair, met onderzoekers uit de sociologie, psychologie, politicologie, economie en bedrijfsleven. Dit betekent geenszins dat militaire sociologie een klein veld is. Het leger is de grootste afzonderlijke overheidsinstantie in de VS en de problemen die ermee worden aangepakt, kunnen belangrijke gevolgen hebben voor zowel het militaire beleid als de ontwikkeling van sociologie als discipline.
Een van de belangrijkste problemen in de militaire sociologie in de VS na de Tweede Wereldoorlog is de verschuiving van opstellen naar vrijwilligerswerk. Dit was een enorme verandering waarvan de impact op dat moment onbekend was. Sociologen waren en zijn nog steeds geïnteresseerd in hoe deze verandering de samenleving heeft beïnvloed, wie de individuen waren die vrijwillig in het leger zijn gekomen en waarom, en of deze verandering de representativiteit van het leger heeft beïnvloed (er zijn bijvoorbeeld meer ongeschoolde minderheden die vrijwillig toetreden dan werden geselecteerd in de schets)?
Sociale representatie verwijst naar de mate waarin het leger de bevolking vertegenwoordigt waaruit het is getrokken. Sociologen zijn geïnteresseerd in wie er wordt vertegenwoordigd, waarom de verkeerde voorstelling van zaken bestaat en hoe representativiteit door de geschiedenis heen is veranderd. In het Vietnam-oorlogstijdperk beweerden sommige leiders van de burgerrechten dat Afro-Amerikanen oververtegenwoordigd waren in de strijdkrachten en daarom verantwoordelijk waren voor een oneerlijk aantal slachtoffers. Gendervertegenwoordiging ontwikkelde zich ook als een grote zorg tijdens de vrouwenbeweging, die belangrijke beleidswijzigingen teweegbracht met betrekking tot de deelname van vrouwen aan het leger. In recentere jaren, toen president Bill Clinton het militaire verbod op homo's en lesbiennes teniet deed, werd seksuele oriëntatie voor het eerst het middelpunt van een groot militair debat. Dit onderwerp is opnieuw in de schijnwerpers gekomen nadat president Barack Obama het beleid 'Niet vragen, niet vertellen' heeft ingetrokken, zodat homo's en lesbiennes nu openlijk in het leger kunnen dienen.
De studie van de sociologie van gevechten gaat over de sociale processen die betrokken zijn bij gevechtseenheden. Onderzoekers bestuderen bijvoorbeeld vaak eenheidscohesie en moraal, leider-troeprelaties en motivatie voor gevechten.
Het aandeel militairen dat getrouwd is, is de afgelopen vijftig jaar sterk toegenomen, wat betekent dat er ook meer gezinnen en familiebedrijven vertegenwoordigd zijn in het leger. Sociologen zijn geïnteresseerd in kwesties van het gezinsbeleid, zoals de rol en de rechten van militaire echtgenoten en de kwestie van kinderopvang wanneer militaire eenouderleden worden ingezet. Sociologen zijn ook geïnteresseerd in militaire voordelen voor gezinnen, zoals huisvestingsverbeteringen, ziektekostenverzekeringen, overzeese scholen en kinderopvang, en hoe deze van invloed zijn op zowel de gezinnen als de grotere samenleving.
Sommige mensen beweren dat een van de taken van het leger is om kansarme en educatieve vooruitgang te bieden aan de minder bedeelden in de samenleving. Sociologen zijn geïnteresseerd in het kijken naar deze rol van het leger, die gebruik maakt van de kansen, en of de training en ervaring van het leger voordelen biedt ten opzichte van civiele ervaringen.
De organisatie van het leger is in de afgelopen decennia op veel manieren veranderd - van het ontwerp tot vrijwillige indienstneming, van gevechtsintensieve banen tot technische en ondersteunende banen, en van leiderschap tot rationeel management. Sommige mensen beweren dat het leger verandert van een instelling gelegitimeerd door normatieve waarden naar een bezetting gelegitimeerd door een marktoriëntatie. Sociologen zijn geïnteresseerd in het bestuderen van deze organisatorische veranderingen en hoe ze invloed hebben op zowel het leger als de rest van de samenleving.
Voor sommigen wordt het leger onmiddellijk geassocieerd met oorlog, en sociologen zijn zeker geïnteresseerd in het onderzoeken van verschillende aspecten van oorlog. Wat zijn bijvoorbeeld de gevolgen van oorlog voor maatschappelijke verandering? Wat zijn de sociologische gevolgen van oorlog, zowel in binnen- als buitenland? Hoe leidt oorlog tot beleidsveranderingen en vormt het de vrede van een natie?