Profiel van Tycho Brahe, Deense astronoom

Stel je voor dat je een baas hebt die een bekende astronoom was, al zijn geld van een edelman kreeg, veel dronk en uiteindelijk zijn neus eraf liet in het Renaissance-equivalent van een bargevecht? Dat zou Tycho Brahe beschrijven, een van de meer kleurrijke personages in de geschiedenis van de astronomie. Hij is misschien een pittige en interessante man geweest, maar hij heeft ook goed werk verricht door de lucht te observeren en een koning ertoe te brengen zijn eigen persoonlijke observatorium te betalen.

Tycho Brahe was onder andere een fervent hemelobservator en bouwde verschillende observatoria. Hij heeft ook de grote astronoom Johannes Kepler aangenomen en bevorderd als zijn assistent. In zijn persoonlijke leven was Brahe een excentrieke man, die zichzelf vaak in de problemen bracht. Bij één incident belandde hij in een duel met zijn neef. Brahe raakte gewond en verloor een deel van zijn neus in het gevecht. Hij bracht zijn latere jaren door met het maken van vervangende neuzen van edele metalen, meestal messing. Jarenlang beweerden mensen dat hij stierf aan bloedvergiftiging, maar het blijkt dat twee postume onderzoeken aantonen dat zijn meest waarschijnlijke doodsoorzaak een gebarsten blaas was. Hoe hij ook stierf, zijn erfenis in de astronomie is sterk. 

Brahe's leven

Brahe werd geboren in 1546 in Knudstrup, dat momenteel in Zuid-Zweden ligt, maar destijds een deel van Denemarken was. Tijdens zijn studie aan de universiteiten van Kopenhagen en Leipzig om rechten en filosofie te studeren, raakte hij geïnteresseerd in astronomie en bracht hij de meeste van zijn avonden door met het bestuderen van de sterren.

Bijdragen aan astronomie

Een van Tycho Brahe's eerste bijdragen aan de astronomie was de detectie en correctie van verschillende ernstige fouten in de standaard astronomische tabellen die op dat moment in gebruik waren. Dit waren tabellen met sterposities, evenals planetaire bewegingen en banen. Deze fouten waren grotendeels te wijten aan de langzame verandering van sterposities, maar leden ook aan transcriptiefouten toen mensen ze van de ene naar de andere waarnemer kopieerden.

In 1572 ontdekte Brahe een supernova (de gewelddadige dood van een supermassieve ster) in het sterrenbeeld Cassiopeia. Het werd bekend als "Tycho's Supernova" en is een van de slechts acht van dergelijke gebeurtenissen die zijn vastgelegd in de historische archieven voorafgaand aan de uitvinding van de telescoop. Uiteindelijk leidde zijn bekendheid bij observaties tot een aanbod van koning Frederik II van Denemarken en Noorwegen om de bouw van een astronomisch observatorium te financieren.

Het eiland Hven werd gekozen als locatie voor het nieuwste observatorium van Brahe en in 1576 begon de bouw. Hij noemde het kasteel Uraniborg, wat "vesting van de hemel" betekent. Hij bracht er twintig jaar door, observeerde de lucht en noteerde zorgvuldig wat hij en zijn assistenten zagen.

Na de dood van zijn weldoener in 1588, nam de zoon van de koning Christian de troon. Brahe's steun nam langzaam af vanwege meningsverschillen met de koning. Uiteindelijk werd Brahe uit zijn geliefde observatorium verwijderd. In 1597 kwam keizer Rudolf II van Bohemen tussenbeide en bood Brahe een pensioen van 3.000 dukaten en een landgoed in de buurt van Praag, waar hij van plan was een nieuwe Uraniborg te bouwen. Helaas werd Tycho Brahe ziek en stierf in 1601 voordat de bouw voltooid was.

Tycho's erfenis

Tijdens zijn leven accepteerde Tycho Brahe het model van het universum van Nicolaus Copernicus niet. Hij probeerde het te combineren met het Ptolemeïsche model (ontwikkeld door de oude astronoom Claudius Ptolemy), dat nooit nauwkeurig was gebleken. Hij stelde voor dat de vijf bekende planeten rond de zon draaiden, die, samen met die planeten, elk jaar rond de aarde draaiden. De sterren draaiden toen rond de aarde, die onbeweeglijk was. Zijn ideeën waren natuurlijk verkeerd, maar het duurde vele jaren van werk van Kepler en anderen om eindelijk het zogenaamde "Tychonic" universum te weerleggen. 

Hoewel de theorieën van Tycho Brahe onjuist waren, waren de gegevens die hij tijdens zijn leven verzamelde veel beter dan alle andere die vóór de uitvinding van de telescoop waren gemaakt. Zijn tafels werden jaren na zijn dood gebruikt en blijven een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van de astronomie.

Na de dood van Tycho Brahe gebruikte Johannes Kepler zijn observaties om zijn eigen drie wetten van planetaire beweging te berekenen. Kepler moest tegen de familie vechten om de gegevens te krijgen, maar uiteindelijk heeft hij de overhand gekregen, en astronomie is veel rijker voor zijn werk aan en voortzetting van de waarnemingsgeschiedenis van Brahe. 

Bewerkt en bijgewerkt door Carolyn Collins Petersen.