Profiel van Tanystropheus

Tanystropheus is een van die mariene reptielen (technisch een archosaurus) die eruitzag alsof hij rechtstreeks uit een cartoon kwam: zijn lichaam was relatief onopvallend en hagedisachtig, maar zijn lange, smalle nek strekte zich uit over een onevenredige lengte van 10 voet, ongeveer zolang de rest van zijn romp en staart. Nog vreemder, vanuit een paleontologisch perspectief, werd de overdreven nek van Tanystropheus ondersteund door slechts een dozijn extreem langwerpige wervels, terwijl de lange nek van de veel langere sauropod-dinosaurussen van de latere Jurassic-periode (waaraan dit reptiel alleen verre verwant was) werden geassembleerd van een overeenkomstig groter aantal wervels. (De nek van Tanystropheus is zo vreemd dat een paleontoloog het meer dan een eeuw geleden interpreteerde als de staart van een nieuw geslacht van pterosaur!)

Naam: Tanystropheus (Grieks voor "lange hals"); uitgesproken TAN-ee-STROH-fee-us

Habitat: Shores of Europe

Historische periode: laat-trias (215 miljoen jaar geleden)

Grootte en gewicht: ongeveer 20 voet lang en 300 pond

Dieet: Waarschijnlijk vis

Onderscheidende kenmerken: Extreem lange nek; zwemvliezen achterpoten; quadrupedale houding

Waarom had Tanystropheus zo'n cartoonachtig lange nek? Dit is nog steeds een kwestie van debat, maar de meeste paleontologen geloven dat dit reptiel langs de kusten en rivierbeddingen van het late Trias Europa zat en zijn smalle nek gebruikte als een soort vislijn, waarbij het hoofd in het water stak wanneer een smakelijke gewervelde of ongewervelde zwom door. Het is echter ook mogelijk, hoewel relatief onwaarschijnlijk, dat Tanystropheus een hoofdzakelijk terrestrische levensstijl leidde en zijn lange nek ophief om zich te voeden met kleinere hagedissen hoog in bomen.

Een recente analyse van een goed bewaard gebleven Tanystropheus-fossiel dat in Zwitserland is ontdekt, ondersteunt de hypothese 'Fisherman Reptile'. In het bijzonder vertoont de staart van dit monster een ophoping van calciumcarbonaatkorrels, wat kan worden geïnterpreteerd als dat Tanystropheus vooral goed gespierde heupen en krachtige achterpoten had. Dit zou een essentieel tegengewicht bieden aan de komisch lange nek van deze archosaurus en voorkomen dat hij in het water zou vallen wanneer hij vasthaakte en probeerde een grote vis te "binnenrollen". Een andere recente studie helpt om deze interpretatie te bevestigen, dat de nek van Tanystropheus slechts een vijfde van zijn lichaamsmassa vertegenwoordigde, de rest geconcentreerd in het achterste deel van het lichaam van deze archosaurus.