De Pochteca (uitgesproken als pohsh-TAY-kah) waren professionele Azteekse handelaars en handelaren die de Azteekse hoofdstad Tenochtitlan en andere grote Azteekse stadstaten van luxe en exotische voorwerpen uit verre landen voorzagen. De pochteca werkte ook als informatie-agenten voor het Azteekse rijk en hield hun verre cliëntstaten en ongemakkelijke buren zoals Tlaxcallan in de gaten.
De Azteekse pochteca waren niet de enige kooplieden in Meso-Amerika: er waren veel regionale regionale commerciële actoren die vis, maïs, chili en katoen verspreidden; hun activiteiten vormden de ruggengraat van de economische samenleving in de regio's. De pochteca was een speciaal gilde van deze kooplieden, gevestigd in de vallei van Mexico, die in heel Mesoamerica exotische goederen handelden en fungeerden als een sociale en economische verbinding tussen de verschillende regio's. Ze hadden contact met de regionale kooplieden, die op hun beurt optraden als tussenpersonen voor de bredere netwerken van de pochteca.
Pochteca wordt soms gebruikt als een generiek woord voor alle Meso-Amerikaanse langeafstandshandelaren; maar het woord is een Nahua (Azteeks) woord, en we weten veel meer over de Azteken pochteca omdat we verslagen hebben geschreven - de codexen - die hun geschiedenis ondersteunen. De handel op lange afstand begon minstens zo lang geleden in Meso-Amerika als de vormende periode (2500-900 voor Christus), in samenlevingen zoals de Olmec; en de klassieke periode Maya. Langeafstandshandelaren in Maya-gemeenschappen werden ppolom genoemd; vergeleken met de Azteken pochteca, waren de ppolom losjes verbonden en sloten zich niet aan bij gilden.
De pochteca had een speciale status in de Azteekse samenleving. Ze waren geen nobelen, maar hun positie was hoger dan elke andere niet-nobele persoon. Ze werden georganiseerd in gilden en woonden in hun eigen wijken in de hoofdsteden. De gilden waren beperkt, streng gecontroleerd en erfelijk. Ze hielden hun handelsgeheimen over routes, bronnen van exotische goederen en verbindingen in de regio beperkt tot het gilde-lidmaatschap. Slechts enkele steden in het Azteekse rijk konden beweren een leider van een pochteca-gilde in residentie te hebben.
De pochteca had speciale ceremonies, wetten en hun eigen god, Yacatecuhtli (uitgesproken als ya-ka-tay-coo-tli), die de beschermheilige van de handel was. Zelfs als hun positie hen rijkdom en aanzien opleverde, mochten de Pochteca het niet in het openbaar tonen om de edelen niet te beledigen. Ze konden echter hun rijkdom investeren in de ceremonies voor hun beschermgod, het organiseren van rijke feesten en het uitvoeren van verfijnde rituelen.
Bewijs van de effecten van de langeafstandshandel door pochteca is te vinden in Paquime (Casas Grandes) in Noord-Mexico, waar de handel in exotische vogels zoals dieprode ara's en quetzalvogels, zeeschelpen en polychroom aardewerk werd gebaseerd en uitgebreid naar samenlevingen in New Mexico en Arizona. Geleerden zoals Jacob van Etten hebben gesuggereerd dat de pochteca-handelaren verantwoordelijk zijn voor de diversiteit van precolumbiaanse maïs, die zaden door de regio transporteren.
De pochteca had de vrijheid om door het hele rijk te reizen, zelfs in landen die niet onderworpen waren aan de Mexica-keizer. Dat bracht hen in een geweldige positie om te werken als spionnen of informanten voor de Azteekse staat. Dit betekende ook dat politieke elites de pochteca diep wantrouwden, die hun economische bekwaamheid hanteerden om hun handelsroutes en geheimen te vestigen en te bewaken.
Om kostbare en exotische items zoals jaguarvellen, jade, quetzalpluimen, cacao en metalen te verkrijgen, had pochteca speciale toestemming om over vreemde landen te reizen en werden vaak begeleid door legers samen met bedienden en dragers. Ze werden ook opgeleid als krijgers, omdat ze vaak te maken kregen met aanvallen van de bevolking die in de Pochteca een ander aspect van het juk van het Azteekse rijk zag.
Deze woordenlijst maakt deel uit van de About.com-gids voor de Aztec-beschaving en het woordenboek voor archeologie.
Berdan FF. 1980. Azteekse handelaren en markten: economische activiteit op lokaal niveau in een niet-industrieel rijk. Mexicon 2 (3): 37-41.
Drennan RD. 1984. Langeafstandsvervoer van goederen in het Meso-Amerikaanse vormend en klassiek. Amerikaanse oudheid 49 (1): 27-43.
Grimstead DN, Pailes MC, Dungan KA, Dettman DL, Tagüeña NM en Clark AE. 2013. Identificatie van de oorsprong van de zuidwestelijke schaal: een geochemische toepassing op Archaeomolluscs van Mogollon Rim. Amerikaanse oudheid 78 (4): 640-661.
Malville NJ. 2001. Langeafstandsvervoer van bulkgoederen in het pre-Spaanse zuidwesten van Amerika. Journal of Anthropological Archaeology 20 (2): 230-443.
Oka R en Kusimba CM. 2008. De archeologie van handelssystemen, deel 1: Op weg naar een nieuwe handelssynthese. Journal of Archaeological Research 16 (4): 339-395.
Somerville AD, Nelson BA en Knudson KJ. 2010. Isotopisch onderzoek van pre-Spaanse ara fokken in Noordwest Mexico. Journal of Anthropological Archaeology 29 (1): 125-135.
van Etten J. 2006. Vormende maïs: de vormgeving van een landschap met een diversiteit aan gewassen in de westelijke hooglanden van Guatemala. Journal of Historical Geography 32 (4): 689-711.
Whalen M. 2013. Rijkdom, status, ritueel en mariene shell in Casas Grandes, Chihuahua, Mexico. Amerikaanse oudheid 78 (4): 624-639.
Whalen ME en Minnis PE. 2003. Het lokale en het verre in de oorsprong van Casas Grandes, Chichuahua, Mexico. Amerikaanse oudheid 68 (2): 314-332.
White NM en Weinstein RA. 2008. De Mexicaanse verbinding en het verre westen van de Verenigde Staten. Amerikaanse oudheid 73 (2): 227-278.
Bijgewerkt door K. Kris Hirst