Is antropologie een wetenschap of een van de geesteswetenschappen? Dat is een langlopend debat in antropologische kringen met een complex antwoord. Dat komt gedeeltelijk omdat antropologie een grote overkoepelende term is die vier belangrijke subdisciplines omvat (culturele antropologie, fysieke antropologie, archeologie en taalkunde); en omdat wetenschap een geladen term is die kan worden geïnterpreteerd als uitsluitend. Een studie is geen wetenschap tenzij je een testbare hypothese probeert op te lossen, of zo is het gedefinieerd.
In 2010 vloeide het debat in de antropologie weg in de wereld (gerapporteerd in zowel Gawker als The New York Times) in het algemeen vanwege een woordverandering in de doelverklaring van de langetermijnplannen van de toonaangevende antropologische samenleving in de Verenigde Staten, de American Anthropological Association.
In 2009 luidde de verklaring gedeeltelijk:
"Het doel van de vereniging zal zijn om de antropologie te bevorderen als de wetenschap die de mensheid in al haar aspecten bestudeert." (AAA Long-Range Plan, 13 februari 2009)
In 2010 werd de zin gedeeltelijk gewijzigd in:
"Het doel van de vereniging is om het publieke begrip van de mensheid in al zijn aspecten te bevorderen." (AAA-langetermijnplan, 10 december 2010)
en de functionarissen van de AAA merkten op dat zij de formulering "om de veranderende samenstelling van het beroep en de behoeften van het AAA-lidmaatschap aan te pakken ..." veranderden door het woord wetenschap te vervangen door "een meer specifieke (en inclusieve) lijst van onderzoeksdomeinen."
Mede vanwege de media-aandacht reageerde het lidmaatschap op de veranderingen, en tegen het einde van 2011 had de AAA het woord 'wetenschap' teruggezet en de volgende bewoording toegevoegd die nog steeds in hun huidige langetermijnplannen staat:
De kracht van antropologie ligt in zijn onderscheidende positie in de nexus van de wetenschappen en geesteswetenschappen, zijn mondiale perspectief, zijn aandacht voor het verleden en het heden, en zijn toewijding aan zowel onderzoek als praktijk. (AAA Long-Range Plan, 14 okt. 2011)
In 2010 was het debat in de antropologie gewoon de meest zichtbare van een culturele kloof tussen pedagogische wetenschappers, een schijnbaar scherpe en onbegaanbare kloof die bestond tussen de geesteswetenschappen en de wetenschap.
Traditioneel is het belangrijkste verschil dat geesteswetenschappen, zo zegt het Oxford English Dictionary, zijn gebaseerd op de interpretatie van teksten en artefacten, in plaats van experimentele of kwantitatieve methoden. Daarentegen behandelen wetenschappen aangetoonde waarheden die systematisch worden geclassificeerd en die algemene wetten volgen, gevonden door de wetenschappelijke methode en die falsifieerbare hypotheses bevatten. Moderne onderzoeksmethoden doen tegenwoordig vaak beide, en brengen analytische methoden onder in wat ooit puur menswetenschappen was; en menselijke gedragsaspecten in wat ooit puur wetenschap was.
De Franse filosoof en wetenschapshistoricus Auguste Comte (1798-1857) begon deze weg door te suggereren dat de verschillende wetenschappelijke disciplines systematisch konden worden opgelost in een Hiërarchie van de Wetenschap (HoS) in termen van hun complexiteit en algemeenheid van hun onderwerp van studie.
Comte rangschikte wetenschappen in afnemende volgorde van complexiteit zoals gemeten op verschillende niveaus van empirisme.
Eenentwintigste-eeuwse onderzoekers lijken het erover eens te zijn dat er op zijn minst een begrepen 'hiërarchie van wetenschap' bestaat, dat wetenschappelijk onderzoek in drie brede categorieën valt:
Deze categorieën zijn gebaseerd op de waargenomen "hardheid" van het onderzoek - de mate waarin onderzoeksvragen zijn gebaseerd op gegevens en theorieën in tegenstelling tot niet-cognitieve factoren.
Verschillende wetenschappers hebben geprobeerd te achterhalen hoe die categorieën gescheiden zijn en of er een definitie van 'wetenschap' bestaat die, bijvoorbeeld, de studie van de geschiedenis uitsluit van het zijn van een wetenschap.
Dat is grappig - in zowel de eigenaardige als humoristische zin - want hoe empirisch een onderzoek naar dergelijke categorieën ook is, de resultaten kunnen alleen worden gebaseerd op menselijke meningen. Met andere woorden, er is geen vast verbonden hiërarchie van de wetenschap, geen onderliggende wiskundige regel die wetenschappelijke velden in emmers sorteert die niet cultureel zijn afgeleid.
Statisticus Daniele Fanelli gaf het een kans in 2010, toen hij een grote steekproef van gepubliceerd onderzoek in de drie HoS-categorieën bestudeerde, op zoek naar artikelen die verklaarden dat ze een hypothese hadden getest en een positief resultaat rapporteerden. Zijn theorie was dat de waarschijnlijkheid van een paper om een positief resultaat te melden - dat wil zeggen om te bewijzen dat een hypothese waar was - afhangt van
Wat hij ontdekte, was dat velden die in de gepercipieerde 'sociale wetenschappen'-emmer vallen, statistisch gezien eerder geneigd waren om een positief resultaat te vinden: MAAR het is een kwestie van graad, in plaats van een duidelijk afgebakend grenspunt.
In de wereld van vandaag zijn onderzoeksvelden - zeker antropologie en waarschijnlijk ook andere velden - zo interdisciplinair, zo genuanceerd en zo verweven dat ze bestand zijn tegen het opdelen in nette categorieën. Elke vorm van antropologie kan worden gedefinieerd als een wetenschap of een mensheid: taalwetenschap die van taal en haar structuur; culturele antropologie als die van de menselijke samenleving en cultuur en de ontwikkeling ervan; fysieke antropologie als die van mensen als een biologische soort; en archeologie als overblijfselen en monumenten uit het verleden.
Al deze velden kruisen elkaar en bespreken culturele aspecten die mogelijk onbewijsbare hypothesen zijn: de gestelde vragen omvatten hoe mensen taal en artefacten gebruiken, hoe mensen zich aanpassen aan het klimaat en evolutionaire veranderingen.
De onontkoombare conclusie is dat antropologie als onderzoeksveld, misschien net zo scherp als elk ander veld, op het snijvlak van de geesteswetenschappen en de wetenschap staat. Soms is het de ene, soms de andere, soms, en misschien op het beste moment, het is beide. Als een label u ervan weerhoudt onderzoek te doen, gebruik het dan niet.