Verlies van habitats, fragmentatie en vernietiging

Habitatverlies verwijst naar het verdwijnen van natuurlijke omgevingen waarin bijzondere planten en dieren leven. Er zijn drie belangrijke soorten habitatverlies: habitatvernietiging, habitatdegradatie en habitatfragmentatie.

Vernietiging van leefomgeving

Habitatvernietiging is het proces waarbij natuurlijke habitat zodanig wordt beschadigd of vernietigd dat het niet langer in staat is om de soorten en ecologische gemeenschappen die daar van nature voorkomen te ondersteunen. Het leidt vaak tot het uitsterven van soorten en, als gevolg, het verlies van biodiversiteit.

Habitat kan direct worden vernietigd door veel menselijke activiteiten, waarvan de meeste betrekking hebben op het kappen van land voor gebruik zoals landbouw, mijnbouw, houtkap, waterkrachtcentrales en verstedelijking. Hoewel veel habitatvernietiging kan worden toegeschreven aan menselijke activiteit, is het geen exclusief door de mens gemaakt fenomeen. Habitatverlies treedt ook op als gevolg van natuurlijke gebeurtenissen zoals overstromingen, vulkaanuitbarstingen, aardbevingen en klimaatschommelingen.

Hoewel habitatvernietiging primair uitsterven van soorten veroorzaakt, kan het ook een nieuwe habitat openen die een omgeving kan bieden waarin nieuwe soorten kunnen evolueren, waarmee de veerkracht van het leven op aarde wordt aangetoond. Helaas vernietigen mensen natuurlijke habitats met een snelheid en op ruimtelijke schaal die groter zijn dan wat de meeste soorten en gemeenschappen aankunnen.

Habitatafbraak

Habitatafbraak is een ander gevolg van menselijke ontwikkeling. Het wordt indirect veroorzaakt door menselijke activiteiten zoals vervuiling, klimaatverandering en de introductie van invasieve soorten, die allemaal de kwaliteit van het milieu verminderen, waardoor het voor inheemse planten en dieren moeilijk wordt om te gedijen.

Habitatafbraak wordt gevoed door een snelgroeiende menselijke bevolking. Naarmate de bevolking toeneemt, gebruiken mensen meer land voor landbouw en voor de ontwikkeling van steden en dorpen verspreid over steeds groter wordende gebieden. De effecten van aantasting van habitats zijn niet alleen van invloed op inheemse soorten en gemeenschappen, maar ook op menselijke populaties. Beschadigde landen gaan vaak verloren door erosie, woestijnvorming en uitputting van voedingsstoffen.

Habitat fragmentatie

Menselijke ontwikkeling leidt ook tot fragmentatie van habitats, omdat wilde gebieden worden uitgehouwen en in kleinere stukken worden opgesplitst. Fragmentatie vermindert reeksen dieren en beperkt beweging, waardoor dieren in deze gebieden een groter risico op uitsterven hebben. Het opsplitsen van leefgebied kan ook dierpopulaties scheiden, waardoor de genetische diversiteit wordt verminderd.

Natuurbeschermers proberen vaak hun leefomgeving te beschermen om individuele diersoorten te redden. Het Biodiversity Hotspot-programma georganiseerd door Conservation International beschermt bijvoorbeeld kwetsbare habitats over de hele wereld. Het doel van de groep is het beschermen van "biodiversiteit hotspots" die hoge concentraties van bedreigde soorten bevatten, zoals Madagascar en de Guinese bossen van West-Afrika. Deze gebieden herbergen een unieke reeks planten en dieren die nergens anders ter wereld te vinden zijn. Conservation International gelooft dat het opslaan van deze "hotspots" de sleutel is tot het beschermen van de biodiversiteit van de planeet.

Habitatvernietiging is niet de enige bedreiging voor dieren in het wild, maar het is waarschijnlijk de grootste. Vandaag vindt het zo snel plaats dat soorten in buitengewone aantallen beginnen te verdwijnen. Wetenschappers waarschuwen dat de planeet een zesde massa-uitsterving ervaart die "ernstige ecologische, economische en sociale gevolgen zal hebben". Als het verlies van natuurlijke habitat over de hele wereld niet vertraagt, zullen er zeker meer uitstervingen volgen.