Feiten en cijfers over dwergolifanten

Naam:

Dwergolifant; geslachtsnamen zijn Mammuthus, Elephas en Stegodon.

Habitat:

Kleine eilanden van de Middellandse Zee

Historisch tijdperk:

Pleistoceen-Modern (2 miljoen-10.000 jaar geleden)

Grootte en gewicht:

Ongeveer zes voet lang en 500 pond

Eetpatroon:

Planten

Onderscheidende kenmerken:

Kleine maat; lange slagtanden

Over de dwergolifant

Weinig prehistorische zoogdieren waren zo verbijsterend voor paleontologen als de dwergolifant, die niet slechts één geslacht van prehistorische olifanten omvatte, maar verschillende: de verschillende dwergolifanten die tijdens het Pleistoceen op verschillende mediterrane eilanden leefden, bestonden uit achtergebleven populaties van Mammuthus (het geslacht dat de Woolly Mammoth omvat), Elephas (het geslacht dat moderne olifanten omvat) en Stegodon (een obscuur geslacht dat een uitloper van Mammut lijkt te zijn, ook bekend als de Mastodon). Verder complicerende zaken, het is mogelijk dat deze olifanten in staat waren om te kruisen - wat betekent dat de dwergolifanten van Cyprus misschien 50 procent Mammuthus en 50 procent Stegodon waren, terwijl die van Malta een unieke mix waren van alle drie de geslachten.

Hoewel de evolutionaire relaties van dwergolifanten ter discussie staan, wordt het fenomeen van 'insulaire dwerggroei' goed begrepen. Zodra de eerste prehistorische olifanten op ware grootte arriveerden, laten we zeggen, het kleine eiland Sardinië, begonnen hun voorouders naar kleinere afmetingen te evolueren in reactie op beperkte natuurlijke hulpbronnen (een kolonie grote olifanten eet elke dag duizenden ponden voedsel dag, veel minder dus als de individuen slechts een tiende van de grootte zijn). Hetzelfde fenomeen deed zich voor bij de dinosauriërs van het Mesozoïcum; getuige de garnalen Magyarosaurus, die maar een fractie was van de omvang van continentale titanosaurusverwanten.

Als toevoeging aan het mysterie van de dwergolifant, is nog niet bewezen dat het uitsterven van deze 500-pond-beesten iets te maken had met de vroege menselijke nederzetting van de Middellandse Zee. Er is echter een prikkelende theorie dat de skeletten van dwergolifanten door de vroege Grieken als Cyclopses (eenogige monsters) werden geïnterpreteerd, die deze langlevende beesten duizenden jaren geleden in hun mythologie hadden opgenomen! (Trouwens, de dwergolifant moet niet worden verward met de pygmeeolifant, een kleiner familielid van Afrikaanse olifanten dat tegenwoordig in zeer beperkte aantallen bestaat.)