Déjà Vu De wetenschap achter het angstaanjagende familiegevoel

Als je ooit het gevoel hebt gehad dat een situatie erg vertrouwd aanvoelt, ook al weet je dat deze helemaal niet vertrouwd zou moeten voelen, alsof je voor het eerst in een stad reist, dan heb je waarschijnlijk ervaren déjà vu. Déjà vu, wat "al gezien" betekent in het Frans, combineert doelstelling onbekendheid - dat je op basis van voldoende bewijs weet dat iets niet bekend moet zijn - subjectief vertrouwdheid - dat gevoel dat het hoe dan ook vertrouwd is.

Déjà vu komt veel voor. Volgens een paper gepubliceerd in 2004, suggereerden meer dan 50 enquêtes over déjà vu dat ongeveer tweederde van de mensen het minstens één keer in hun leven hebben meegemaakt, met veel meldingen over meerdere ervaringen. Dit gerapporteerde aantal lijkt ook te groeien naarmate mensen zich meer bewust worden van wat déjà vu is.

Meestal wordt déjà vu beschreven in termen van wat je ziet, maar het is niet specifiek voor visie en zelfs mensen die blind zijn geboren, kunnen het ervaren.

Déjà Vu meten

Déjà vu is moeilijk te bestuderen in het laboratorium omdat het een vluchtige ervaring is, en ook omdat er geen duidelijk identificeerbare trigger voor is. Desalniettemin hebben onderzoekers verschillende hulpmiddelen gebruikt om het fenomeen te bestuderen, op basis van de hypothesen die zij hebben aangevoerd. Onderzoekers kunnen deelnemers onderzoeken; bestudeer mogelijk gerelateerde processen, vooral die betrokken zijn bij geheugen; of ontwerp andere experimenten om de déjà vu te onderzoeken.

Omdat déjà vu moeilijk meetbaar is, hebben onderzoekers veel verklaringen gepostuleerd over hoe het werkt. Hieronder staan ​​enkele van de meer prominente hypothesen.

Geheugen verklaringen

Geheugenverklaringen van déjà vu zijn gebaseerd op het idee dat je eerder een situatie hebt meegemaakt, of iets dat er erg op lijkt, maar je niet bewust onthoud dat je hebt. In plaats daarvan herinner je het onbewust, daarom voelt het vertrouwd aan, ook al weet je niet waarom.

Bekendheid met één element

De vertrouwdheidshypothese van één element suggereert dat je déjà vu ervaart als een element van de scène je bekend voorkomt, maar je herkent het niet bewust omdat het zich in een andere omgeving bevindt, alsof je je kapper op straat ziet.

Je hersenen vinden je kapper nog steeds bekend, zelfs als je ze niet herkent, en generaliseert dat gevoel van vertrouwdheid met de hele scène. Andere onderzoekers hebben deze hypothese ook tot meerdere elementen uitgebreid.

Vertrouwdheid met Gestalt

De gestalt-vertrouwdheidshypothese richt zich op hoe items in een scène zijn georganiseerd en hoe déjà vu optreedt wanneer u iets ervaart met een vergelijkbare lay-out. Je hebt bijvoorbeeld misschien het schilderij van je vriend niet eerder in hun woonkamer gezien, maar misschien heb je wel een kamer gezien die is ingedeeld als de woonkamer van je vriend - een schilderij dat over de bank hangt, tegenover een boekenkast. Omdat je je de andere kamer niet kunt herinneren, ervaar je déjà vu.

Een voordeel van de hypothese van gestalt-overeenkomst is dat deze directer kan worden getest. In één onderzoek keken de deelnemers naar kamers in virtual reality en werd vervolgens gevraagd hoe vertrouwd een nieuwe kamer was en of ze het gevoel hadden dat ze déjà vu ervoeren.

De onderzoekers ontdekten dat deelnemers aan de studie die zich de oude kamers niet konden herinneren, dachten dat een nieuwe kamer bekend was en dat ze déjà vu ervoeren, als de nieuwe kamer op oude leek. Bovendien, hoe meer vergelijkbaar de nieuwe kamer was met een oude kamer, hoe hoger deze beoordelingen waren.

Neurologische verklaringen

Spontane hersenactiviteit