Definitie van cultureel relativisme in de sociologie

Cultureel relativisme verwijst naar het idee dat de waarden, kennis en het gedrag van mensen moeten worden begrepen in hun eigen culturele context. Dit is een van de meest fundamentele concepten in de sociologie, omdat het de verbanden herkent en bevestigt tussen de grotere sociale structuur en trends en het dagelijkse leven van individuele mensen.

Oorsprong en overzicht

Het concept van cultureel relativisme zoals we het vandaag kennen en gebruiken, werd in de vroege 20e eeuw door de Duits-Amerikaanse antropoloog Franz Boas als een analytisch hulpmiddel ontwikkeld. In de context van de vroege sociale wetenschappen werd cultureel relativisme een belangrijk instrument om terug te dringen op het etnocentrisme dat in die tijd vaak onderzoek aantastte, dat meestal werd uitgevoerd door blanke, rijke, westerse mannen, en vaak gericht op mensen van kleur, buitenlandse inheemse populaties en personen van lagere economische klasse dan de onderzoeker.

Etnocentrisme is de praktijk van het bekijken en beoordelen van de cultuur van iemand anders op basis van de eigen waarden en overtuigingen. Vanuit dit oogpunt zouden we andere culturen als vreemd, exotisch, intrigerend en zelfs als op te lossen problemen kunnen beschouwen. Wanneer we daarentegen erkennen dat de vele culturen van de wereld hun eigen overtuigingen, waarden en praktijken hebben die zich in het bijzonder in historische, politieke, sociale, materiële en ecologische contexten hebben ontwikkeld en dat het logisch is dat ze zouden verschillen van de onze en dat niemand noodzakelijkerwijs goed of fout of goed of slecht is, dan houden we ons bezig met het concept van cultureel relativisme.

Voorbeelden

Cultureel relativisme verklaart waarom bijvoorbeeld het ontbijt sterk varieert van plaats tot plaats. Wat in Turkije wordt beschouwd als een typisch ontbijt, zoals geïllustreerd in de bovenstaande afbeelding, verschilt nogal van wat in de VS of Japan als een typisch ontbijt wordt beschouwd. Hoewel het misschien vreemd lijkt om vissoep of gestoofde groenten te eten voor het ontbijt in de VS, op andere plaatsen, is dit volkomen normaal. Omgekeerd lijkt onze neiging tot suikerhoudende granen en melk of de voorkeur voor eierbroodjes beladen met spek en kaas nogal bizar voor andere culturen.

Evenzo, maar misschien met meer gevolgen, variëren regels die naaktheid in het openbaar reguleren, over de hele wereld sterk. In de VS hebben we de neiging om naaktheid in het algemeen te beschouwen als een inherent seksueel iets, en dus als mensen naakt in het openbaar zijn, kunnen mensen dit interpreteren als een seksueel signaal. Maar op veel andere plaatsen in de wereld is naakt of gedeeltelijk naakt in het openbaar een normaal onderdeel van het leven, of het nu in zwembaden, stranden, in parken of zelfs in de loop van het dagelijks leven is (zie veel inheemse culturen over de hele wereld ).

In deze gevallen wordt naakt of gedeeltelijk naakt zijn niet aangemerkt als seksueel, maar als de juiste lichamelijke toestand voor het uitvoeren van een bepaalde activiteit. In andere gevallen, zoals in veel culturen waar de islam het overheersende geloof is, wordt een diepere dekking van het lichaam verwacht dan in andere culturen. Voor een groot deel te wijten aan etnocentrisme, is dit in de wereld van vandaag een zeer gepolitiseerde en vluchtige praktijk geworden.

Waarom erkenning van cultureel relativisme ertoe doet

Door cultureel relativisme te erkennen, kunnen we herkennen dat onze cultuur vormt wat we mooi, lelijk, aantrekkelijk, walgelijk, deugdzaam, grappig en weerzinwekkend vinden. Het geeft vorm aan wat we beschouwen als goede en slechte kunst, muziek en film, als wat we beschouwen als smaakvolle of smakeloze consumptiegoederen. In het werk van socioloog Pierre Bourdieu wordt uitgebreid ingegaan op deze fenomenen en de gevolgen daarvan. Dit varieert niet alleen in termen van nationale culturen, maar binnen een grote samenleving zoals de VS en ook door culturen en subculturen georganiseerd door klasse, ras, seksualiteit, regio, religie en etniciteit, onder anderen.