Chalcolithische periode Het begin van kopermetallurgie

De Chalcolithische periode verwijst naar dat deel van de prehistorie van de Oude Wereld ingeklemd tussen de eerste landbouwverenigingen genaamd Neolithisch, en de stedelijke en geletterde samenlevingen van de Bronstijd. In het Grieks betekent Chalcolithisch "kopertijd" (min of meer), en inderdaad, de Chalcolithische periode wordt over het algemeen - maar niet altijd - geassocieerd met wijd verspreide kopermetallurgie.

Kopermetallurgie werd waarschijnlijk ontwikkeld in Noord-Mesopotamië; de vroegst bekende locaties bevinden zich in Syrië, zoals Tell Halaf, ongeveer 6500 jaar voor Christus. De technologie was aanzienlijk langer geleden bekend - geïsoleerde koperen bijlen en adzes zijn bekend uit Catalhoyuk in Anatolië en Jarmo in Mesopotamia in 7500 cal voor Christus. Maar de intensieve productie van koperen werktuigen is een van de kenmerken van de Chalcolithische periode.

Chronologie

Een specifieke datum op het Chalcolithicum vastzetten is moeilijk. Net als andere brede categorieën zoals Neolithisch of Mesolithisch, in plaats van te verwijzen naar een bepaalde groep mensen die op één plaats en tijd verblijven, wordt "Chalcolithisch" toegepast op een breed mozaïek van culturele entiteiten in verschillende omgevingen, die een handvol gemeenschappelijke kenmerken hebben . De vroegst erkende van de twee meest voorkomende kenmerken - beschilderd aardewerk en koperverwerking - zijn te vinden in de Halafiaanse cultuur van Noordoost-Syrië rond 5500 voor Christus. Zie Dolfini 2010 voor een grondige bespreking van de verspreiding van Chalcolithische kenmerken. 

• Vroeg (5500-3500 kalenderjaren voor Christus [cal BC]): begon in het Nabije Oosten (Anatolië, de Levant en Mesopotamië)
• Ontwikkeld (4500-3500 voor Christus): aangekomen in het Nabije Oosten en Midden- en Oost-Europa in Zuid-Europa, gevolgd door het Karpatenbekken, Oost-Midden-Europa en ZW Duitsland en Oost-Zwitserland
• Laat (3500-3000 cal voor Christus): aangekomen in Midden- en West-Middellandse Zee (Noord- en Midden-Italië, Zuid-Frankrijk, Oost-Frankrijk en West-Zwitserland)
• Terminal (3200-2000 cal BD): aangekomen op het Iberische schiereiland

De verspreiding van de Chalcolithische cultuur lijkt deels migratie en deels acceptatie van nieuwe technologieën en materiële cultuur door de lokale inheemse bevolking te zijn geweest.

Chalcolithische levensstijl

Een belangrijk kenmerk van de Chalcolithische periode is polychroom beschilderd aardewerk. Keramische vormen die op Chalcolithische locaties worden aangetroffen, zijn onder meer "omheind aardewerk", potten met openingen in de muren, die mogelijk zijn gebruikt voor het branden van wierook, evenals grote voorraadpotten en serveerpotten met tuiten. Steengereedschap omvat adzes, beitels, picks en afgestoken steengereedschap met centrale perforaties.

Boeren fokken typisch huisdieren zoals schapen-geiten, runderen en varkens, een dieet aangevuld met jagen en vissen. Melk en melkbijproducten waren belangrijk, net als fruitbomen (zoals vijgen en olijven). Gewassen geteeld door Chalcolithische boeren omvatten gerst, tarwe en peulvruchten. De meeste goederen werden lokaal geproduceerd en gebruikt, maar de Chalcolithische samenlevingen hielden zich bezig met een langeafstandshandel in beeldjes van beladen dieren, koper- en zilverertsen, basaltkommen, hout en harsen.

Huizen en begrafenisstijlen

Huizen gebouwd door Chalcolithische boeren werden gebouwd van steen of moddersteen. Een kenmerkend patroon is een kettinggebouw, een rij rechthoekige huizen die met elkaar zijn verbonden door gedeelde partijmuren aan de korte uiteinden. De meeste ketens zijn niet langer dan zes huizen, waardoor onderzoekers vermoeden dat ze uitgebreide boerenfamilies vertegenwoordigen die dicht bij elkaar wonen. Een ander patroon, gezien in grotere nederzettingen, is een reeks kamers rond een centrale binnenplaats, die mogelijk hetzelfde soort sociale regeling hebben mogelijk gemaakt. Niet alle huizen waren in kettingen, niet alle waren zelfs rechthoekig: sommige trapeziumvormige en cirkelvormige huizen zijn geïdentificeerd.

Begrafenissen varieerden sterk van groep tot groep, van enkele begrafenissen tot potbegrafenissen tot kleine doosvormige bovengrondse ossuaria en zelfs in rots gehouwen graven. In sommige gevallen omvatten secundaire begrafenispraktijken het uiteenvallen en plaatsen van oudere begrafenissen in familie- of clankluizen. Op sommige plaatsen is botstapeling - de zorgvuldige rangschikking van skeletmaterialen - opgemerkt. Sommige begrafenissen lagen buiten de gemeenschappen, anderen waren binnen de huizen zelf.

Teleilat Ghassul

De archeologische vindplaats Teleilat Ghassul (Tulaylât al-Ghassûl) is een Chalcolithische vindplaats in de Jordaanvallei, ongeveer 80 kilometer ten noordoosten van de Dode Zee. Alexis Mallon is in de jaren 1920 eerst opgegraven door Alexis Mallon en bevat een handvol huizen van lemen bakstenen gebouwd rond 5000 voor Christus, die in de komende 1500 jaar zijn gegroeid met een complex met meerdere kamers en heiligdommen. Recente opgravingen werden geleid door Stephen Bourke van de Unversity of Sydney. Teleilat Ghassul is het type site voor de lokale versie van de Chalcolithische periode, Ghassulian genaamd, die overal in de Levant wordt gevonden.

Verschillende polychrome muurschilderingen werden geschilderd op de binnenmuren van gebouwen in Teleilat Ghassul. Een daarvan is een ingewikkelde geometrische opstelling die een architectonisch complex lijkt van bovenaf gezien. Sommige wetenschappers hebben gesuggereerd dat het een tekening is van het heiligdom aan de zuidwestelijke rand van de site. Het schema lijkt een binnenplaats te omvatten, een trapvormig pad dat leidt naar een poortgebouw en een gebouw met een rieten dak met bakstenen muren omgeven door een platform van steen of moddersteen.

Polychrome schilderijen

Het architecturale plan is niet het enige polychrome schilderij in Teleilat Ghassul: er is een "processie" scène van geklede en gemaskerde individuen geleid door een grotere figuur met een opgeheven arm. De gewaden zijn complexe stoffen in rood, wit en zwart met kwastjes. Eén persoon draagt ​​een conisch kopstuk met hoorns, en sommige wetenschappers hebben dit geïnterpreteerd als betekenend dat er een priesterlijke klasse van specialisten was bij Teleilat Ghassul.

De muurschildering "Nobles" toont een rij zittende en staande figuren tegenover een kleinere figuur voor een rode en gele ster. De muurschilderingen werden tot 20 keer opnieuw geschilderd op opeenvolgende lagen kalkpleister, met geometrische, figuratieve en naturalistische ontwerpen met een verscheidenheid aan kleuren op minerale basis, waaronder rood, zwart, wit en geel. De schilderijen hadden oorspronkelijk misschien ook blauw (azuriet) en groen (malachiet), maar die pigmenten reageren slecht met kalkpleister en worden bij gebruik niet langer geconserveerd.

Sommige Chalcolithische sites: Be'er Sheva, Israël; Chirand (India); Los Millares, Spanje; Tel Tsaf (Israël), Krasni Yar (Kazachstan), Teleilat Ghassul (Jordanië), Areni-1 (Armenië)