Aandeel en schaal zijn kunstbeginselen die de grootte, locatie of hoeveelheid van het ene element ten opzichte van het andere beschrijven. Ze hebben veel te maken met de algehele harmonie van een individueel stuk en onze perceptie van de kunst.
Als een fundamenteel element in artistiek werk, zijn verhoudingen en schaal behoorlijk complex. Er zijn ook veel verschillende manieren waarop ze door kunstenaars worden gebruikt.
Schaal wordt in de kunst gebruikt om de grootte van een object ten opzichte van een ander te beschrijven, naar elk object wordt vaak verwezen als een geheel. Proportie heeft een zeer vergelijkbare definitie, maar heeft de neiging te verwijzen naar de relatieve grootte van onderdelen binnen een geheel. In dit geval is de geheel kan een enkel object zijn, zoals het gezicht van een persoon of het hele kunstwerk zoals in een landschap.
Als u bijvoorbeeld een portret van een hond en een persoon schildert, moet de hond op de juiste schaal zijn ten opzichte van de persoon. Het lichaam van de persoon (en die van de hond) moet in verhouding staan tot wat we als mens kunnen herkennen.
In wezen helpen schaal en verhoudingen de kijker bij het begrijpen van het kunstwerk. Als er iets niet klopt, kan het verontrustend zijn omdat het onbekend is. Maar kunstenaars kunnen dit ook in hun voordeel gebruiken.
Sommige kunstenaars verdraaien met opzet de verhoudingen om het werk een bepaald gevoel te geven of om een boodschap over te brengen. Het fotomontage-werk van Hannah Höch is een goed voorbeeld. Veel van haar werk is een commentaar op kwesties en ze speelt schaamteloos met schaal en proportie om haar punt te benadrukken.
Dat gezegd hebbende, is er een dunne lijn tussen een slechte uitvoering in verhouding en de doelbewuste vervorming van de verhouding.
Aandeel en schaal helpen een kunstwerk te geven balans. We hebben instinctief een gevoel van evenwicht (zo kunnen we rechtop staan) en dat heeft ook betrekking op onze visuele ervaring.
Evenwicht kan symmetrisch (formeel evenwicht) of asymmetrisch (informeel evenwicht) zijn en verhoudingen en schaal zijn de sleutel tot onze perceptie van evenwicht.
Symmetrische balans rangschikt objecten of elementen zodat ze gelijkmatig worden gewogen, zoals uw neus in het midden van uw ogen. Asymmetrische balans betekent dat objecten aan de ene of de andere kant worden geplaatst. In een portret kunt u bijvoorbeeld een persoon iets uit het midden tekenen en naar het midden laten kijken. Dit weegt de tekening opzij en biedt visueel belang.
De "Vitruvian Man" van Leonardo da Vinci (ca. 1490) is een perfect voorbeeld van proportie in het menselijk lichaam. Dit is die bekende tekening van de naakte man in een rechthoek die zich in een cirkel bevindt. Zijn armen zijn uitgestrekt en zijn benen worden samen getoond en gespreid.
Da Vinci gebruikte deze figuur als een onderzoek naar de verhoudingen van het lichaam. Zijn precieze weergave onderzocht wat mensen destijds het perfecte mannelijke lichaam vonden. We zien deze perfectie ook in het "David" -beeld van Michelangelo. In dit geval gebruikte de kunstenaar klassieke Griekse wiskunde om een perfect geproportioneerd lichaam te vormen.
De perceptie van mooie proporties is door de eeuwen heen veranderd. In de Renaissance zijn menselijke figuren vaak mollig en gezond (niet zwaarlijvig), vooral de vrouwen omdat het vruchtbaarheid impliceerde. In de loop van de tijd veranderde de vorm van het "perfecte" menselijk lichaam tot het punt waarop we vandaag de dag zijn wanneer mode-modellen erg mager zijn. In vroegere tijden zou dit een teken van ziekte zijn geweest.
Het aandeel van het gezicht is een andere zorg voor kunstenaars. Mensen voelen zich van nature aangetrokken tot symmetrie in gelaatstrekken, dus kunstenaars neigen naar perfect uit elkaar geplaatste ogen ten opzichte van de neus en een mond van de juiste maat. Zelfs als die kenmerken in werkelijkheid niet symmetrisch zijn, kan een kunstenaar dat tot op zekere hoogte corrigeren met behoud van een gelijkenis van de persoon.
Kunstenaars leren dit vanaf het begin met tutorials in een goed geproportioneerd gezicht. Concepten zoals de gulden snede geven ook richting aan onze perceptie van schoonheid en in hoe de verhouding, schaal en balans van elementen een onderwerp of het hele stuk aantrekkelijker maken.