"Proof" van David Auburn ging in oktober 2000 in première op Broadway. Het kreeg nationale aandacht door de Drama Desk Award, de Pulitzer Prize en de Tony Award voor Best Play te verdienen..
Het stuk is een intrigerend verhaal over familie, waarheid, geslacht en geestelijke gezondheid, dat zich afspeelt in de context van academische wiskunde. De dialoog is snel van geest en heeft twee hoofdpersonen die meeslepend en goed ontwikkeld zijn. Het stuk heeft echter een paar opvallende tekortkomingen.
Catherine, de twintiger dochter van een gewaardeerde wiskundige, heeft haar vader net laten rusten. Hij stierf na een langdurige psychische aandoening. Robert, haar vader, was ooit een begaafd, baanbrekend professor geweest. Maar toen hij zijn verstand verloor, verloor hij zijn vermogen om coherent met cijfers te werken.
Het publiek maakt snel kennis met de hoofdpersonen van het stuk en hun rol in de verhaallijn. Het hoofdpersonage, Catherine, is op zichzelf briljant, maar ze vreest dat ze misschien dezelfde psychische aandoening heeft, die uiteindelijk haar vader heeft uitgeschakeld. Haar oudere zus, Claire, wil haar meenemen naar New York waar ze kan worden verzorgd, in een instelling indien nodig. Hal (een toegewijde student van Robert's) doorzoekt de dossiers van de professor in de hoop iets bruikbaars te vinden zodat de laatste jaren van zijn mentor geen complete verspilling zullen zijn.
In de loop van zijn onderzoek ontdekt Hal een stuk papier vol met diepgaande, geavanceerde berekeningen. Hij neemt ten onrechte aan dat het werk van Robert was. In feite schreef Catherine het wiskundige bewijs. Niemand gelooft haar. Dus nu moet ze het bewijs leveren dat het bewijs van haar is. (Let op de dubbele invoer in de titel.)
"Bewijs" werkt heel goed tijdens de scènes van vader en dochter. Helaas zijn er slechts enkele van deze flashbacks. Wanneer Catherine wel met haar vader praat, onthullen deze scènes haar vaak tegenstrijdige verlangens.
We leren dat de academische doelen van Catherine werden gedwarsboomd door haar verantwoordelijkheden tegenover haar zieke vader. Haar creatieve driften werden gecompenseerd door haar neiging tot lethargie. En ze maakt zich zorgen dat haar tot nu toe onontdekte genie een veelbetekenend symptoom kan zijn van dezelfde aandoening waaraan haar vader is bezweken.
Het schrijven van David Auburn is het meest oprecht wanneer vader en dochter hun liefde voor - en soms wanhoop over wiskunde uiten. Er is een poëzie in hun stellingen. Zelfs als Robert's logica hem in de steek heeft gelaten, ruilen zijn vergelijkingen rationaliteit in voor een unieke vorm van poëzie:
Catherine: (Lezen uit het dagboek van haar vader.)
"Laat X gelijk zijn aan de hoeveelheden van alle hoeveelheden X.
Laat X de kou evenaren.
Het is koud in december.
De koude maanden zijn gelijk aan november tot februari. "
Een andere kracht van het stuk is het personage Catherine. Ze is een sterk vrouwelijk personage: ongelooflijk slim, maar zeker niet gevoelig voor pronken met haar intellect. Ze is veruit de meest goed afgeronde van de personages (in feite, met uitzondering van Robert, lijken de andere personages flauw en plat in vergelijking).
"Bewijs" is omarmd door hogescholen en drama-afdelingen op de middelbare school. En met een hoofdrolspeler als Catherine, is het gemakkelijk te begrijpen waarom.
Een van de belangrijkste conflicten van het stuk is het onvermogen van Catherine om Hal en haar zus ervan te overtuigen dat ze het bewijs eigenlijk in het notitieboek van haar vader heeft uitgevonden. Even is het publiek ook onzeker.
Het gaat tenslotte om de geestelijke gezondheid van Catherine. Ook moet ze nog afstuderen aan de universiteit. En om nog een extra laagje argwaan toe te voegen, staat het bewijs in het handschrift van haar vader.
Maar Catherine heeft nog veel andere zorgen. Ze heeft te maken met verdriet, rivaliteit tussen broers en zussen, romantische spanning en het langzaam zinkende gevoel dat ze gek wordt. Ze maakt zich niet erg druk om te bewijzen dat het bewijs van haar is. Maar ze is diep overstuur dat de mensen die het dichtst bij haar staan haar niet geloven.
Voor het grootste deel besteedt ze niet veel tijd aan het proberen haar zaak te bewijzen. Ze gooit zelfs het notitieblok weg en zegt dat Hal het onder zijn naam kan publiceren. Uiteindelijk, omdat ze niet echt om het bewijs geeft, geven wij, het publiek, er ook niet te veel om, waardoor de impact van het conflict op het drama vermindert.