Zoutvlakten

Zoutvlakten, ook wel zoutpannen genoemd, zijn grote en vlakke stukken land die ooit meerbodems waren. Zoutvlakten zijn bedekt met zout en andere mineralen en ze zien er vaak wit uit vanwege de aanwezigheid van zout. Deze gebieden worden meestal gevormd in woestijnen en andere droge plaatsen waar grote waterlichamen in de loop van duizenden jaren zijn opgedroogd en het zout en andere mineralen de overblijfselen zijn. Over de hele wereld zijn er zoutvlakten, maar enkele van de grootste voorbeelden zijn de Salar de Uyuni in Bolivia, de zoutvlakten van Bonneville in de staat Utah en die in het Death Valley National Park in Californië. 

Vorming van zoutvlakten 

Volgens de National Park Service van de Verenigde Staten zijn er drie basisdingen die nodig zijn om zoutvlakten te vormen. Dit zijn een bron van zouten, een afgesloten afvoerbassin zodat de zouten niet wegspoelen en een droog klimaat waar de verdamping groter is dan neerslag, zodat de zouten achter kunnen blijven wanneer het water opdroogt (National Park Service). 

Een droog klimaat is het belangrijkste bestanddeel van zoutvlakte. Op droge plaatsen zijn rivieren met grote, meanderende stroomnetten zeldzaam vanwege een gebrek aan water. Als gevolg daarvan hebben veel meren, als ze al bestaan, geen natuurlijke afvoeren zoals beekjes. Afgesloten afwateringsbekkens zijn belangrijk omdat ze de vorming van waterafvoeren belemmeren. In de westelijke Verenigde Staten is er bijvoorbeeld het bekken- en verspreidingsgebied in de staten Nevada en Utah. De topografie van deze bassins bestaat uit diepe, platte schalen waar de afwatering is ingesloten omdat water dat uit de regio stroomt niet in de bergketens rond de bassins kan klimmen (Alden). Ten slotte komt het droge klimaat in het spel omdat verdamping de neerslag in het water in de bassins moet overstijgen om de zoutvlakten uiteindelijk te vormen.

Naast ingesloten afwateringsbekkens en droge klimaten, moet er ook een daadwerkelijke aanwezigheid van zout en andere mineralen in de meren zijn om zoutvlakten te vormen. Alle waterlichamen bevatten een verscheidenheid aan opgeloste mineralen en naarmate meren opdrogen door duizenden jaren verdamping, worden de mineralen vaste stoffen en laten ze vallen waar de meren ooit waren. Calciet en gips behoren tot enkele van de mineralen in water, maar zouten, meestal haliet, worden in grote concentraties in sommige waterlichamen aangetroffen (Alden). Het is op plaatsen waar halite en andere zouten in overvloed worden gevonden die zoutvlakten uiteindelijk vormen. 

Zoutvlak voorbeelden 

Salar de Uyuni

Grote zoutvlakten worden over de hele wereld gevonden op plaatsen zoals de Verenigde Staten, Zuid-Amerika en Afrika. De grootste zoutvlakte ter wereld is de Salar de Uyuni, gelegen in de Potosi en Oruro, Bolivia. Het beslaat 10.862 vierkante mijl (10.852 km²) en bevindt zich op een hoogte van 11.995 voet (3.656 m).

De Salar de Uyuni is een deel van het Altiplano-plateau dat ontstond toen het Andesgebergte werd opgetild. Het plateau is de thuisbasis van vele meren en de zoutvlakten die zijn gevormd nadat verschillende prehistorische meren gedurende duizenden jaren zijn verdampt. Wetenschappers geloven dat het gebied zo'n 30.000 tot 42.000 jaar geleden een extreem groot meer was dat Lake Minchin heette (Wikipedia.org). Toen Lake Minchin begon op te drogen door een gebrek aan neerslag en geen uitlaat (de regio is omgeven door het Andesgebergte) werd het een reeks kleinere meren en droge gebieden. Uiteindelijk bleven de meren Poopó en Uru Uru en de zoutvlakten Salar de Uyuni en Salar de Coipasa over.

De Salar de Uyuni is niet alleen belangrijk vanwege zijn zeer grote omvang, maar ook omdat het een grote broedplaats is voor roze flamingo's, het dient als een transportroute over de Altiplano en het is een rijk gebied voor de mijnbouw van waardevolle mineralen zoals natrium, kalium, lithium en magnesium.

 Bonneville Salt Flats 

De Bonneville Salt Flats bevinden zich in de Amerikaanse staat Utah tussen de grens met Nevada en het Great Salt Lake. Ze beslaan ongeveer 45 vierkante mijl (116,5 km²) en worden beheerd door het Amerikaanse Bureau of Land Management als een gebied met kritieke milieuproblemen en een speciaal gebied voor recreatiebeheer (Bureau of Land Management). Ze maken deel uit van het Basin and Range-systeem van de Verenigde Staten. 

De zoutvlakten van Bonneville zijn een overblijfsel van het zeer grote meer van Bonneville dat ongeveer 17.000 jaar geleden in het gebied bestond. Op zijn hoogtepunt was het meer 304 voet diep. Volgens het Bureau of Land Management is bewijs voor de diepte van het meer te zien op de omliggende Silver Island Mountains. De zoutvlakten begonnen zich te vormen toen de neerslag afnam met een veranderend klimaat en het water in Lake Bonneville begon te verdampen en achteruit te gaan. Terwijl het water verdampte, werden mineralen zoals potas en haliet op de resterende grond afgezet. Uiteindelijk bouwden deze mineralen zich op en werden verdicht om een ​​hard, vlak en zout oppervlak te vormen.

Tegenwoordig zijn de zoutvlakten van Bonneville ongeveer 1,5 m dik in het midden en slechts enkele centimeters dik aan de randen. De Bonneville Salt Flats bevatten ongeveer 90% zout en bestaan ​​uit ongeveer 147 miljoen ton zout (Bureau of Land Management). 

Death Valley

De zoutvlakten van het Badwaterbassin in het Death Valley National Park in Californië beslaan ongeveer 518 vierkante kilometer. Er wordt aangenomen dat de zoutvlakten de overblijfselen zijn van het oude Lake Manly dat Death Valley ongeveer 10.000 tot 11.000 jaar geleden vulde, evenals actievere weerprocessen vandaag.

De belangrijkste bronnen van het zoutwaterbad van Badwater zijn wat uit dat meer is verdampt, maar ook uit het afvoersysteem van Death Valley dat bijna 23.000 vierkante kilometer groot is en zich uitstrekt tot de toppen rond het bassin (National Park Service). Tijdens het natte seizoen valt de neerslag op deze bergen en stroomt dan weg in de zeer lage hoogte Death Valley (Badwater Basin is in feite het laagste punt in Noord-Amerika op -282 voet (-86 m)). In natte jaren vormen zich tijdelijke meren en tijdens de zeer hete, droge zomers verdampt dit water en blijven mineralen zoals natriumchloride achter. Na duizenden jaren heeft zich een zoutkorst gevormd, waardoor zoutvlakten zijn ontstaan. 

Activiteiten op zoutvlaktes 

Vanwege de grote aanwezigheid van zouten en andere mineralen, zijn zoutvlakten vaak plaatsen die worden gedolven vanwege hun rijkdommen. Bovendien zijn er vele andere menselijke activiteiten en ontwikkeling die op hen hebben plaatsgevonden vanwege hun zeer grote, platte aard. De zoutvlakten van Bonneville zijn bijvoorbeeld de thuisbasis voor snelheidsrecords op land, terwijl de Salar de Uyuni een ideale plek is voor het kalibreren van satellieten. Hun vlakke karakter maakt hen ook tot goede reisroutes en Interstate 80 loopt door een deel van de Bonneville Salt Flats.