Prosopopee - definitie en voorbeelden

Een spraakfiguur waarin een afwezige of ingebeelde persoon wordt voorgesteld als spreken, wordt prosopopee genoemd. In de klassieke retoriek is het een soort personificatie of nabootsing. Prosopopee was een van de oefeningen die werden gebruikt bij de opleiding van toekomstige redenaars. In The Arte of English Poesie (1589), George Puttenham noemde prosopopee 'de vervalste nabootsing'.

Etymologie

Uit het Grieks, prosopon "gezicht, persoon" en poiein "maken, doen".

Uitspraak

pro-zo-po-po-EE-a

Voorbeelden en observaties

• "prosopopoeia stelt zijn gebruikers in staat om de stemmen van anderen over te nemen; maar het heeft ook het potentieel om hen te laten zien dat wanneer ze denken dat ze in hun eigen persoon spreken, ze zelf prosopopeieën zijn. "
  (Gavin Alexander, "Prosopopeia: The Speaking Figure." Renaissancefiguren van spraak, ed. door Sylvia Adamson, Gavin Alexander en Katrin Ettenhuber. Cambridge University Press, 2007)
• "De ijzeren tong van middernacht heeft twaalf gezegd:
  Liefhebbers, naar bed; het is bijna sprookjestijd. "
  (Theseus in William Shakespeare's Een Midzomernachtdroom, Act 5, Scene 1)

Prosopopeia en Catachresis

"Dat een catechese een kan zijn prosopopoeia, in de etymologische betekenis van 'gezicht geven', blijkt uit gewone voorbeelden als de gezicht van een berg of de oog van een orkaan. Het is mogelijk dat, in plaats van dat prosopopeia een ondersoort is van het generieke type catachresis (of omgekeerd), de relatie tussen hen meer verstorend is dan die tussen geslacht en soort. "
(Paul De Man en Wlad Godzich, Het verzet tegen de theorie. University of Minnesota Press, 1986)

Apostrofe en personificatie in Keats

Die u niet vaak gezien heeft in uw voorraad?
Soms kan iemand die in het buitenland zoekt, vinden
Thee zat onzorgvuldig op een graanschuur,
Uw haar wordt zacht opgeheven door de winderige wind;
Of op een half geoogst groefgeluid in slaap,
Slaperig met de rook van papavers, terwijl uw haak
Spaart het volgende zwad en al zijn dubbele bloemen:
En soms als een gleaner houd je
Zet uw beladen hoofd stil over een beek;
Of door een cyderpers, met geduldige uitstraling,
U let op de laatste oozings, uren per uren.
(John Keats, "Ode to Autumn")

Prosopopeia in klassieke retoriek

"Onder de term prosopopeia, zoals etymologisch kan worden afgeleid uit de Griekse en Latijnse benamingen, gebruiken auteurs het apparaat om in het discours een veinspresentatie van personages of verpersoonlijkte dingen te introduceren, d.w.z. sub specie personae. De gebruikelijke vorm van deze presentatie is door de toekenning van menselijke eigenschappen of kwaliteiten, vooral die van spreken of luisteren (de termen dialogismos en sermonocinatio verwijzen naar deze eigenschap). Het apparaat moet goed worden gereguleerd door de literaire normen van stilistisch decorum.
"De meerderheid van de auteurs maakt meestal onderscheid tussen twee modaliteiten bij het toekennen van het apparaat aan personages of gepersonifieerde dingen: (1) 'direct discours' (prosopopoeia recta) of (2) 'indirect discours' (prosopopoeia obliqua). De meest uitgebreide doctrine betreffende deze spraakfiguur, zoals in het geval met ethopoeia, verscheen in oude Griekse handboeken voor retorische oefeningen (progymnasmata), waarin beide nauw verbonden lijken. "
(Jose Antonio Mayoral, "Prosopopoeia." Encyclopedia of Rhetoric, ed. door Thomas O. Sloane, Oxford University Press, 2001)

Prosopopee in films
"Het gemakkelijkste middel om prosopopoeia gebruikt in 'bewegende beelden' animatie om levenloze dingen menselijke vorm en beweging te geven.
"Een trein op de top van een heuvel snuift een bloem voordat hij de andere helling afdaalt. Holsters spreiden zich zelfs uit om Panchito's revolvers te ontvangen (De drie caballeros, Norma Ferguson). Een stoommachine krijgt ogen, zuigerkamers die als voeten stuwen als hij trekt, en een mond en stem die roepen 'Allemaal aan boord' (Dumbo, Walt Disney en Ben Sharpsteen). Een bouwlift die op razendsnelle snelheid valt, glijdt beleefd over naar de volgende schacht bij het ontmoeten van iemand en glijdt weer terug nadat deze hem is gepasseerd (Rhapsody in klinknagels, Leon Schlesinger en Isadore Freleng). "
(N. Roy Clifton, De figuur in film. Associated University Presses, 1983)

Ook gekend als: oproeping