Mevrouw Dalloway is een complexe en meeslepende modernistische roman van Virginia Woolf. Het is een prachtige studie van zijn hoofdpersonen. De roman komt in het bewustzijn van de mensen die het neemt als het zich onderwerpt, en creëert een krachtig, psychologisch authentiek effect. Hoewel terecht terecht gerekend tot de meest beroemde modernistische schrijvers - zoals Proust, Joyce en Lawrence - wordt Woolf vaak beschouwd als een veel zachtere kunstenaar, zonder de duisternis van het mannelijke contingent van de beweging. Met Mevrouw Dalloway, Woolf creëerde echter een viscerale en onverzettelijke visie van waanzin en een spookachtige afdaling in de diepte.
Mevrouw Dalloway volgt een reeks personages terwijl ze op een normale dag hun leven leiden. Het gelijknamige personage, Clarissa Dalloway, doet eenvoudige dingen: ze koopt wat bloemen, loopt in een park, wordt bezocht door een oude vriendin en geeft een feestje. Ze spreekt met een man die ooit verliefd op haar was en die nog steeds gelooft dat ze zich heeft gevestigd door met haar politicus-echtgenoot te trouwen. Ze praat met een vriendin met wie ze ooit verliefd was. Dan hoort ze op de laatste pagina's van het boek over een arme verloren ziel die zich vanuit een doktersraam op een lijn van leuningen wierp.
Deze man is het tweede personage dat centraal staat Mevrouw Dalloway. Zijn naam is Septimus Smith. Shell is geschokt na zijn ervaringen in de Eerste Wereldoorlog, hij is een zogenaamde gek die stemmen hoort. Hij was ooit verliefd op een collega-soldaat genaamd Evans - een geest die hem de hele roman achtervolgt. Zijn zwakheid is geworteld in zijn angst en zijn onderdrukking van deze verboden liefde. Uiteindelijk pleegt hij zelfmoord, moe van een wereld waarvan hij denkt dat die vals en onwerkelijk is.
De twee personages wiens ervaringen de kern van de roman vormen - Clarissa en Septimus - hebben een aantal overeenkomsten. Woolf zag Clarissa en Septimus zelfs meer als twee verschillende aspecten van dezelfde persoon, en het verband tussen de twee wordt benadrukt door een reeks stilistische herhalingen en spiegelingen. Zonder medeweten van Clarissa en Septimus kruisen hun paden een aantal keren gedurende de dag - net zoals sommige situaties in hun leven soortgelijke paden volgden.
Clarissa en Septimus waren verliefd op een persoon van hun eigen geslacht, en beiden onderdrukten hun liefdes vanwege hun sociale situaties. Zelfs als hun levens spiegelen, parallel zijn en elkaar kruisen - nemen Clarissa en Septimus verschillende paden in de laatste momenten van de roman. Beide zijn existentieel onzeker in de werelden die ze bewonen - de een kiest voor het leven, terwijl de ander zelfmoord pleegt.
Woolf's stijl - ze is een van de belangrijkste voorstanders van wat bekend staat als "stroom van bewustzijn" - laat lezers in de hoofden en harten van haar personages. Ze bevat ook een niveau van psychologisch realisme dat Victoriaanse romans nooit hebben kunnen bereiken. De elke dag wordt in een nieuw licht gezien: interne processen worden geopend in haar proza, herinneringen strijden om aandacht, gedachten ontstaan ongefundeerd en de diepgaande en uiterst triviale worden even belangrijk behandeld. Woolf's proza is ook enorm poëtisch. Ze heeft een heel speciaal vermogen om de gewone eb en vloed van de geest te laten zingen.
Mevrouw Dalloway is taalkundig inventief, maar de roman heeft ook een enorme hoeveelheid te zeggen over zijn karakters. Woolf behandelt hun situaties met waardigheid en respect. Terwijl ze Septimus en zijn achteruitgang in waanzin bestudeert, zien we een portret dat aanzienlijk put uit de eigen ervaringen van Woolf. Woolf's stroom van bewustzijnstijl leidt ons om de waanzin te ervaren. We horen de concurrerende stemmen van gezond verstand en krankzinnigheid.
Woolf's visie op waanzin ontslaat Septimus niet als een persoon met een biologisch defect. Ze behandelt het bewustzijn van de gek als iets apart, waardevol op zichzelf, en iets waaruit het prachtige tapijt van haar roman kan worden geweven.