Mental Lexicon (Psycholinguïstiek)

In de psycholinguïstiek, iemands geïnternaliseerde kennis van de eigenschappen van woorden. Ook bekend als een mentaal woordenboek.

Er zijn verschillende definities van mentale lexicon. In hun boek The Mental Lexicon: Core Perspectives (2008), Gonia Jarema en Gary Libben 'proberen' deze definitie: 'Het mentale lexicon is het cognitieve systeem dat het vermogen vormt voor bewuste en onbewuste lexicale activiteit.'

De voorwaarde mentale lexicon werd geïntroduceerd door R.C. Oldfield in het artikel 'Things, Words and the Brain' (Quarterly Journal of Experimental Psychology, v. 18, 1966).

Voorbeelden en observaties

• "Het feit dat een spreker het woord dat hij / zij wil in minder dan 200 milliseconden mentaal kan vinden en in bepaalde gevallen, zelfs voordat het wordt gehoord, is het bewijs dat de mentale lexicon is geordend op een manier die toegang en ophalen vergemakkelijkt. "
  (Pamela B. Faber en Ricardo Mairal Usón, Een Lexicon van Engelse werkwoorden construeren. Walter de Gruyter, 1999)
• De woordenboek-metafoor
  - "Hoe ziet dit mentale woordenboek, of lexicon, eruit? We kunnen het zien als vergelijkbaar met een gedrukt woordenboek, dat wil zeggen bestaande uit een combinatie van betekenissen met geluidsrepresentaties. Een gedrukt woordenboek heeft bij elke invoer een uitspraak van het woord vermeld en de definitie ervan in andere woorden. Op soortgelijke wijze moet het mentale lexicon ten minste enkele aspecten van de betekenis van het woord vertegenwoordigen, hoewel zeker niet op dezelfde manier als een gedrukt woordenboek; ook moet het informatie bevatten over de uitspraak van het woord, hoewel, waarschijnlijk, niet in dezelfde vorm als een gewoon woordenboek. "
  (D. Fay en A. Cutler, "Malapropisms and the Structure of the Mental Lexicon." Taalkundig onderzoek, 1977)
  - "De menselijke woordwinkel wordt vaak het 'mentale woordenboek' genoemd, of, misschien vaker, de geestelijk lexicon, om het Griekse woord voor 'woordenboek' te gebruiken. Er is echter relatief weinig overeenkomst tussen de woorden in onze geest en de woorden in boekwoordenboeken, hoewel de informatie soms overlapt ...
  "[E] ven als het mentale lexicon gedeeltelijk georganiseerd lijkt te zijn in termen van initiële geluiden, zal de volgorde zeker niet eenvoudig alfabetisch zijn. Andere aspecten van de geluidsstructuur van het woord, zoals het einde, het stresspatroon en de beklemtoonde klinker , spelen waarschijnlijk allemaal een rol bij het ordenen van woorden in de geest.
  "Overweeg bovendien een spraakfout zoals 'De inwoners van de auto waren ongedeerd.' waar de spreker vermoedelijk van wilde zeggen passagiers in plaats van 'inwoners'. Dergelijke fouten tonen aan dat menselijke mentale woordenboeken, anders dan boekwoordenboeken, niet alleen kunnen worden georganiseerd op basis van geluiden of spelling. Er moet ook rekening worden gehouden met de betekenis, omdat mensen vrij vaak woorden verwarren met soortgelijke betekenissen, zoals in 'Geef me alsjeblieft de blikopener' wanneer de spreker een noot wil kraken, dus moet hij 'notenkrakers' hebben bedoeld. "
  (Jean Aitchison, Words in the Mind: an introductie to the Mental Lexicon. Wiley-Blackwell, 2003)
• Mental Lexicon van een Australiër
  "Zelfs met harde yakka heb je Buckley's begrip van deze dinkum Engelse zin, tenzij je een Australiër bent.
  "Een Australiër heeft geen moeite de bovenstaande zin te begrijpen, terwijl andere Engelstaligen het moeilijk kunnen hebben. De woorden 'yakka', 'Buckley's' en 'dinkum' zijn in de vocabulaire van de meeste Australiërs, dat wil zeggen dat ze worden opgeslagen als vermeldingen in de mentale lexicon, en daarom heeft een Australiër toegang tot de betekenis van deze woorden en kan daarom de zin begrijpen. Als iemand geen mentaal lexicon zou hebben, zou communicatie via taal uitgesloten zijn. "
  (Marcus Taft, Lezen en het mentale Lexicon. Psychology Press, 1991)