Malcom X in Mekka

Op 13 april 1964 verliet Malcolm X de Verenigde Staten op een persoonlijke en spirituele reis door het Midden-Oosten en West-Afrika. Tegen de tijd dat hij op 21 mei terugkeerde, had hij Egypte, Libanon, Saoedi-Arabië, Nigeria, Ghana, Marokko en Algerije bezocht.

In Saoedi-Arabië had hij ervaren wat neerkwam op zijn tweede levensveranderende openbaring toen hij de hadj of bedevaart naar Mekka volbracht en een authentieke islam van universeel respect en broederschap ontdekte. De ervaring veranderde het wereldbeeld van Malcolm. Verdwenen was het geloof in blanken als uitsluitend kwaad. De roep om zwart separatisme was verdwenen. Zijn reis naar Mekka hielp hem de verzoenende kracht van de islam te ontdekken als een middel tot eenheid en zelfrespect: 'In mijn negenendertig jaar op deze aarde', zou hij in zijn autobiografie schrijven: 'de heilige stad Mekka had was de eerste keer dat ik ooit voor de Schepper van Alles stond en me een compleet mens voelde. '

Het was een lange reis in een kort leven geweest.

Voor Mekka: The Nation of Islam

Malcolm's eerste openbaring vond 12 jaar eerder plaats toen hij zich bekeerde tot de islam terwijl hij een acht tot tien jaar gevangenisstraf uitzette wegens diefstal. Maar toen was het de islam volgens Elia Muhammad's Nation of Islam - een vreemde cultus wiens principes van rassenhaat en separatisme, en wiens vreemde overtuigingen over blanken een genetisch gemanipuleerd ras van 'duivels' waren, in tegenstelling tot de meer orthodoxe leer van de islam.

Malcolm X kocht zich in en steeg snel in de gelederen van de organisatie, die meer leek op een buurtgilde, zij het een gedisciplineerde en enthousiaste, dan een "natie" toen Malcolm arriveerde. Het charisma en de uiteindelijke beroemdheid van Malcolm bouwden de natie van de islam in de massabeweging en politieke macht die het werd in de vroege jaren 1960.

Desillusie en onafhankelijkheid

De Nation of Islam's Elia Mohammed bleek veel minder te zijn dan het oprechte morele toonbeeld dat hij beweerde te zijn. Hij was een huichelachtige, serieuze vrouwenversierder die tal van kinderen buiten het huwelijk met zijn secretaresses verwekte, een jaloerse man die zich kwalijk nam aan het sterrendom van Malcolm, en een gewelddadige man die nooit aarzelde om zijn critici het zwijgen op te leggen of te intimideren (door thuggish afgezanten). Zijn kennis van de islam was ook relatief gering. "Stel je voor, een moslimminister zijn, een leider in Elia Muhammad's Nation of Islam," schreef Malcolm, "en het gebedsritueel niet kennen." Elia Muhammad had het nooit geleerd.

Het kostte de ontgoocheling van Malcolm met Mohammed en de natie eindelijk om zich los te maken van de organisatie en op eigen houtje, letterlijk en figuurlijk, op weg te gaan naar het authentieke hart van de islam.

Broederschap en gelijkheid herontdekken

Eerst in Caïro, de Egyptische hoofdstad, vervolgens in Jeddah, de Saoedische stad, was Malcolm getuige van wat hij beweert dat hij nooit in de Verenigde Staten heeft gezien: mannen van alle kleuren en nationaliteiten die elkaar gelijk behandelen. "Massa's mensen, duidelijk moslims van overal, op weg naar de bedevaart," begon hij op te merken bij de luchthaventerminal voordat hij aan boord van het vliegtuig naar Cairo in Frankfurt ging, "omhelsden en omhelsden elkaar. Ze waren van alle teint, de hele sfeer was van warmte en vriendelijkheid. Het gevoel raakte me dat er hier echt geen kleurprobleem was. Het effect was alsof ik net uit een gevangenis was gestapt. 'Om de staat van binnen te gaan ihram verplicht van alle pelgrims op weg naar Mekka, verliet Malcolm zijn kenmerkende zwarte pak en donkere das, want de tweedelige witte kleding pelgrims moeten over hun boven- en onderlichaam hangen. "Alle duizenden op het vliegveld, die op het punt stonden naar Jedda te vertrekken, waren op deze manier gekleed," schreef Malcolm. "Je zou een koning of een boer kunnen zijn en niemand zou het weten." Dat is natuurlijk het punt van ihram. Zoals de islam het interpreteert, weerspiegelt het de gelijkheid van de mens tegenover God.

Prediking in Saoedi-Arabië

In Saoedi-Arabië werd de reis van Malcolm een ​​paar dagen uitgesteld totdat de autoriteiten er zeker van konden zijn dat zijn papieren en zijn religie in orde waren (geen niet-moslim mag de Grote Moskee in Mekka betreden). Terwijl hij wachtte, leerde hij verschillende moslimrituelen en sprak hij met mannen met een heel verschillende achtergrond, van wie de meesten net zo goed werden getroffen door Malcolm als Amerikanen thuis waren.

Ze kenden Malcolm X als de 'moslim uit Amerika'. Ze vroegen hem om vragen; hij verplichtte hen met preken om antwoorden. In alles wat hij tegen hen zei, "waren ze zich bewust," in de woorden van Malcolm, "van de maatstaf die ik gebruikte om alles te meten - dat voor mij het meest explosieve en pernicieuze kwaad op aarde racisme is, het onvermogen van Gods schepsels om te leven als Eén, vooral in de westerse wereld. '

Malcolm in Mekka

Eindelijk, de eigenlijke bedevaart: "Mijn vocabulaire kan de nieuwe moskee [in Mekka] die rond de Ka'aba werd gebouwd niet beschrijven", schreef hij en beschreef de heilige plek als "een enorm zwart stenen huis in het midden van de Grote Moskee" . Het werd omcirkeld door duizenden en duizenden biddende pelgrims, beide geslachten, en elke maat, vorm, kleur en ras in de wereld. […] Mijn gevoel hier in het Huis van God was gevoelloosheid. Mijn mutawwif (religieuze gids) leidde me in de menigte van biddende, zingende pelgrims, die zeven keer rond de Ka'aba liepen. Sommigen waren gebogen en vervreemd van leeftijd; het was een gezicht dat zich op de hersenen drukte. "

Het was die aanblik die zijn beroemde 'Letters from Abroad'-drie brieven inspireerde, een uit Saoedi-Arabië, een uit Nigeria en een uit Ghana - die de filosofie van Malcolm X begon te herdefiniëren. "Amerika," schreef hij uit Saoedi-Arabië op 20 april 1964, "moet de islam begrijpen, omdat dit de enige religie is die het rassenprobleem uit de samenleving wist." Hij zou later toegeven dat "de blanke man is niet inherent slecht, maar de racistische maatschappij van Amerika beïnvloedt hem om kwaadaardig te handelen. "

Een werk in uitvoering, bezuinigen

Het is gemakkelijk om Malcolms laatste periode van zijn leven te romantisch te maken, om het te interpreteren als zachter, meer vatbaar voor witte smaken dan (en tot op zekere hoogte nu nog) zo vijandig tegenover Malcolm. In werkelijkheid keerde hij terug naar de Verenigde Staten als altijd. Zijn filosofie ging een nieuwe richting uit. Maar zijn kritiek op het liberalisme ging onverminderd door. Hij was bereid de hulp van 'oprechte blanken' te nemen, maar hij had geen illusie dat de oplossing voor zwarte Amerikanen niet met blanken zou beginnen. Het zou beginnen en eindigen met zwarten. In dat opzicht waren blanken beter af om zichzelf bezig te houden met het confronteren van hun eigen pathologisch racisme. "Laat oprechte blanken gaan en geweldloosheid onderwijzen aan blanken," zei hij.

Malcolm heeft nooit de kans gehad om zijn nieuwe filosofie volledig te ontwikkelen. "Ik heb nooit het gevoel gehad dat ik een oude man zou worden", vertelde hij Alex Haley, zijn biograaf. Op 21 februari 1965, in de Audubon Ballroom in Harlem, werd hij neergeschoten door drie mannen terwijl hij zich voorbereidde op het spreken met een publiek van enkele honderden.

Bron

X, Malcolm. "De autobiografie van Malcolm X: zoals verteld aan Alex Haley." Alex Haley, Attallah Shabazz, Paperback, Reissue-editie, Ballantine Books, november 1992.