Ierse mythologie is een verzameling pre-christelijke overtuigingen met details over de geschiedenis en legendes van het oude Ierland. Deze overtuigingen omvatten beschrijvingen en verhalen van goden, helden en koningen gemeten in vier verschillende, chronologische cycli.
Ierse verhalen werden opgenomen door christelijke monniken uit de 11e eeuw, waardoor de Ierse mythologie de best bewaarde tak van de Keltische mythologie was. In sommige delen van Ierland bestaat er nog steeds een geloof in de Creideamh Sí, of feeëngeloof, dat naast het katholicisme bestaat.
Ierse mythologie is een tak van Keltische mythologie die de oorsprongsverhalen en goden, koningen en helden van het oude Ierland beschrijft. Keltische mythologie omvat de collecties van Brittonische, Schotse en Ierse oude overtuigingen en praktijken die door mondelinge traditie zijn doorgegeven. Onder deze is de Ierse mythologie de best bewaarde, dankzij de christelijke monniken die de verhalen in het geschreven historische record zijn ingegaan in de middeleeuwen.
Oude Ierse mythen worden gemeten in vier cycli. Elke cyclus beschrijft een groep pre-christelijke goden, legendarische helden of oude koningen, en de vier cycli samen chronologiseren de legendarische nederzetting van het Emerald Isle.
Eeuwenlang heeft de Ierse folklore generaties doorgegeven volgens de orale traditie, hoewel ze in de 11e eeuw door monniken waren opgeschreven. Dientengevolge zijn er in verhalen verhalen van het christendom die geen idee van christelijk geloof zouden hebben gehad. De Mythologische cyclus verwijst bijvoorbeeld naar de eerste kolonisten van Ierland als bovennatuurlijk, goddelijk of bekwaam in magie, maar nooit als goden, goden of heilige entiteiten, hoewel ze heilig zouden zijn geweest voor oude mensen.
Oude Ierse mythologische personages zijn vereerde koningen, helden en goden. De eerste cyclus van de Ierse mythologie, toepasselijk bekend als de Mythologische Cyclus, bestaat uit verhalen over de legendarische oprichting van Ierland door de Tuatha Dé Dannan en, later, de Aos Sí.
De Tuatha Dé Dannan verdween en leidde tot de Aos Sí, die in een parallel universum naast vereerde voorouders, oude koningen en legendarische helden bestond. Dit universum, genaamd de Tir na nOg of de Otherworld, is bij bepaalde gelegenheden toegankelijk op heilige plaatsen, waaronder grafheuvels, sprookjesachtige heuvels, stenen cirkels en steenhopen.
Volgens de legende waren de Tuatha Dé Dannan, of 'Mensen van de godin Danu', bovennatuurlijke wezens met menselijke vormen die bekwaam waren in magische kunsten. Hun verhaal is vastgelegd in het Book of Invasions, een van de teksten geschreven door de 11e-eeuwse monniken. Het Book of Invasions beschreef hoe de goddelijke mensen naar Ierland afdaalden met een dikke mist die het land omvatte, en toen de mist ophield, bleef de Tuatha Dé Dannan.
Toen de Milesiërs, de oude voorouders van het Ierse volk, in Ierland aankwamen, veroverden ze het land en verdwenen de Tuatha Dé Dannan. Sommige legenden zeggen dat ze Ierland volledig en permanent hebben verlaten, zich terugtrekkend in de Andere Wereld, terwijl anderen zeggen dat ze samengingen met de Milesiërs, en een deel van de magie van de mythische godheden doorbrachten in het leven van het moderne Ierse volk. Enkele van de meest vereerde figuren van de Tuatha Dé Dannan zijn onder meer:
De Aos Sí, ook bekend als de Sidhe (uitgesproken sith), zijn de 'People of the Mounds' of de 'Otherworldly Folk', de hedendaagse afbeeldingen van het feeënvolk. Ze worden algemeen beschouwd als de afstammelingen of manifestaties van de Tuatha Dé Dannan die zich terugtrokken in de Andere Wereld, waar ze tussen mensen wandelen maar over het algemeen de neiging hebben om gescheiden van hen te leven. De gemeenschappelijke en hedendaagse Ierse karakteriseringen zijn geworteld in de Aos Sí. Enkele van de meest herkenbare feeën zijn: