Hoe eindigde Gladiatorgevechten?

De gevechten tussen gladiatoren in het oude Rome waren wreed. Het was niet zoals een voetbalspel (Amerikaans of anderszins) waarbij verondersteld werd dat beide partijen met een paar blauwe plekken naar huis zouden gaan. Dood was een vrij veel voorkomende gebeurtenis bij een gladiatorspel, maar dat betekent niet dat het onvermijdelijk was. De ene gladiator ligt misschien gevoelig in het bloedabsorberende zand van de arena, terwijl de andere gladiator een zwaard (of welk wapen dan ook) aan zijn keel vasthoudt. In plaats van gewoon in het wapen te duiken en zijn tegenstander te doden, zou de winnende gladiator een signaal zoeken om hem te vertellen wat hij moest doen.

De redacteur was verantwoordelijk voor het Gladiatorgevecht

De winnende gladiator zou zijn signaal krijgen - niet van de menigte zoals geïllustreerd in het beroemde 19e-eeuwse schilderij van Jean-Léon Gérôme (1824-1904) - maar eerder van de scheidsrechter van het spel, de editor (of editor muneris), die ook een senator, keizer of een andere politiek kan zijn. Hij was degene die de definitieve beslissingen nam over het lot van de gladiatoren in de arena. Omdat de spellen echter bedoeld waren om de gunst van het publiek te wekken, moest de redacteur aandacht besteden aan de wensen van het publiek. Veel van het publiek woonde dergelijke brute evenementen bij met als enig doel getuige te zijn van de moed van een gladiator in het aangezicht van de dood.

Trouwens, gladiatoren hebben nooit gezegd "Morituri te salutant " ("Degenen die op het punt staan ​​te sterven, groeten u"). Dat werd ooit gezegd tegen keizer Claudius (10 vC-54 CE) ter gelegenheid van een geënsceneerde zeeslag, geen gladiatorengevecht.

Manieren om een ​​gevecht tussen gladiatoren te beëindigen

Gladiatorenwedstrijden waren gevaarlijk en mogelijk fataal, maar niet zo vaak fataal als Hollywood ons zou doen geloven: gladiatoren werden gehuurd van hun trainingsschool (ludus) en een goede gladiator was duur om te vervangen, dus de meeste veldslagen eindigden niet in de dood. Er waren maar twee manieren waarop een gladiatorengevecht kon worden beëindigd - een gladiator won of het was een gelijkspel - maar het was de editor die het laatste woord had over de vraag of de verliezer op het veld stierf of een andere dag ging vechten. 

De redacteur had drie vaste manieren om zijn beslissing te nemen. 

1. Hij heeft misschien regels opgesteld (lex) voorafgaand aan het spel. Als de sponsors van het gevecht een gevecht tot de dood wilden, moesten ze bereid zijn om het te compenseren lanista (trainer)die de dode gladiator had verhuurd. 
2. Hij kon de overgave van een van de gladiatoren aanvaarden. Nadat hij zijn wapens had verloren of opzij had geworpen, viel de verliezende gladiator op zijn knieën en hief zijn wijsvinger op (ad digitatum).  
3. Hij kon naar het publiek luisteren. Toen een gladiator ten onder ging, roept het uit Habet, Hoc habet! (Hij heeft het gehad!), En schreeuwt van Mitte! (Laat hem gaan!) Of Lugula! (Dood hem!) Was te horen.

Een spel dat eindigde in de dood stond bekend als een sine remissione (zonder ontslag).  

Duimen omhoog, Duimen omlaag, Duimen zijwaarts

Maar de redacteur luisterde niet noodzakelijk naar een van hen. Uiteindelijk was het altijd de redacteur die besliste of een gladiator die dag zou sterven. Traditioneel communiceerde de redacteur zijn beslissing door zijn duim omhoog, omlaag of zijwaarts te draaien (pollice verso) - hoewel de modi veranderden net als de regels van de gladiatorenarena over de lengte van het Romeinse rijk. Het probleem is: de verwarring over precies wat duimrichting betekende wat een van een al lang bestaand debat is onder moderne klassieke en filologische wetenschappers.

Duimen omhoog, Duimen omlaag, Duimen zijwaarts voor Romeinen
Latijnse zin	Betekenis
Signalen van de Editor
Pollices premere of presso pollice	De "ingedrukte duim." De duim en vingers worden samengedrukt, wat "genade" betekent voor een neergeschoten gladiator.
Pollex infestus	De 'vijandige duim'. Het hoofd van de signaalgever neigt naar de rechterschouder, hun arm gestrekt uit het oor en hun hand uitgestrekt met de vijandige duim. Geleerden suggereren dat de duim omhoog wijst, maar er is enige discussie; het betekende de dood voor de verliezer.
Pollicem vertere of pollicem convertere	"Om de duim te draaien." De signaalgever draaide zijn duim in de richting van zijn eigen keel of borst: geleerden debatteren over de vraag of deze naar boven of naar beneden was gericht, waarbij de meesten 'oppakken'. Dood aan de verliezer.
Signalen van de menigte	Het publiek zou degenen kunnen gebruiken die traditioneel door de redacteur worden gebruikt, of een van deze.
Digitis medius	Opgestoken middelvinger "van minachting" voor de verliezende gladiator.
mappae	Zakdoek of servet, zwaaide om genade te vragen.

Het is ingewikkeld. Maar wees niet bang, opvoeders, de culturele iconen in je basisschoolklassen van duimen omhoog, duimen omlaag en zijwaarts duimen zijn volkomen duidelijk voor je studenten, ongeacht wat de Romeinen deden. Een golf van de mappae zou een acceptabel antwoord zijn.  

Toen een gladiator stierf

Eer was cruciaal voor de gladiatorenwedstrijden en het publiek verwachtte dat de verliezer zelfs in de dood dapper zou zijn. De eervolle manier om te sterven was voor de verliezende gladiator om de dij van de overwinnaar te grijpen, die dan het hoofd of de helm van de verliezer zou vasthouden en een zwaard in zijn nek zou stoten.

Gladiatorenwedstrijden, zoals veel anders in het Romeinse leven, waren verbonden met de Romeinse religie. De gladiatorcomponent van Romeinse spellen (ludi) lijkt te zijn begonnen bij de start van de Punische oorlogen als onderdeel van een begrafenisviering voor een ex-consul. Om ervoor te zorgen dat de verliezer niet deed alsof hij dood was, zou een bediende verkleed als Mercurius, de Romeinse god die de pas overleden naar hun hiernamaals leidde, de schijnbaar dode gladiator met zijn hete ijzeren toverstok raken. Een andere bediende, verkleed als Charon, een andere Romeinse god geassocieerd met de Onderwereld, zou hem met een hamer slaan.

Bronnen en verder lezen

• Briggs, Thomas H. "Duimen omlaag-Duimen omhoog." Het klassieke vooruitzicht 16.4 (1939): 33-34.
• Carter, M. J. "Gladiatorial Combat: The Rules of Engagement." Het klassieke tijdschrift 102.2 (2006): 97-114.
• Corbeill, Anthony. "Duimen in het oude Rome: 'Pollex' als Index." Memoires van de Amerikaanse Academie in Rome 42 (1997): 1-21.
• Post, Edwin. "Pollice Verso." The American Journal of Philology 13.2 (1892): 213-25.
• Reid, Heather L. "Was de Romeinse gladiator een atleet?" Journal of the Philosophy of Sport 33.1 (2006): 37-49.