Zijn Georgië, Armenië en Azerbeidzjan in Azië of Europa?

Geografisch gezien liggen de landen Georgië, Armenië en Azerbeidzjan tussen de Zwarte Zee in het westen en de Kaspische Zee in het oosten. Maar is dit deel van de wereld in Europa of in Azië? Het antwoord op die vraag hangt af van wie je het vraagt.

Waarom zijn Europa en Azië verschillende continenten?

Hoewel de meeste mensen wordt geleerd dat Europa en Azië afzonderlijke continenten zijn, is deze definitie niet helemaal correct. Een continent wordt over het algemeen gedefinieerd als een grote massa land die het grootste deel of alle van een enkele tektonische plaat beslaat, omringd door water. Volgens die definitie zijn Europa en Azië helemaal geen afzonderlijke continenten. In plaats daarvan delen ze dezelfde grote landmassa die zich uitstrekt van de Atlantische Oceaan in het oosten tot de Stille Oceaan in het westen. Geografen noemen dit supercontinent Eurazië.

De grens tussen wat als Europa wordt beschouwd en wat als Azië wordt beschouwd, is grotendeels arbitrair, bepaald door een toevallige mix van geografie, politiek en menselijke ambitie. Hoewel er verdeeldheid bestaat tussen Europa en Azië die teruggaat tot het oude Griekenland, werd de moderne grens tussen Europa en Azië voor het eerst opgericht in 1725 door een Duitse ontdekkingsreiziger genaamd Philip Johan von Strahlenberg. Von Strahlenberg koos het Oeralgebergte in West-Rusland als de hypothetische scheidslijn tussen de continenten. Deze bergketen strekt zich uit van de Noordelijke IJszee in het noorden tot de Kaspische Zee in het zuiden.

Politiek versus geografie

De precieze definitie van waar Europa en Azië zich bevonden, werd tot ver in de 19e eeuw besproken, aangezien de Russische en Iraanse rijken herhaaldelijk vochten voor politieke suprematie van de zuidelijke Kaukasus, waar Georgië, Azerbeidzjan en Armenië liggen. Maar tegen de tijd van de Russische revolutie, toen de U.S.S.R. zijn grenzen consolideerde, was de kwestie nog een punt van discussie. De Oeral lag ver binnen de grenzen van de Sovjet-Unie, net als gebieden aan de periferie, zoals Georgië, Azerbeidzjan en Armenië. 

Met de val van de U.S.S.R. in 1991 bereikten deze en andere voormalige Sovjetrepublieken onafhankelijkheid, zo niet politieke stabiliteit. Geografisch gezien is hun hernieuwde opkomst op het internationale toneel een nieuw debat over de vraag of Georgië, Azerbeidzjan en Armenië binnen Europa of Azië liggen.

Als u de onzichtbare lijn van het Oeralgebergte gebruikt en deze in zuidelijke richting voortzet naar de Kaspische Zee, liggen de landen van de zuidelijke Kaukasus in Europa. Het is misschien beter om te beweren dat Georgië, Azerbeidzjan en Armenië in plaats daarvan de toegangspoort tot Zuidwest-Azië zijn. Door de eeuwen heen werd deze regio geregeerd door de Russen, de Iraniërs, de Ottomaanse en Mongoolse mogendheden.

Georgië, Azerbeidzjan en Armenië vandaag

Politiek gezien zijn alle drie de landen sinds de jaren negentig in de richting van Europa gekanteld. Georgië is het meest agressief geweest in het aangaan van betrekkingen met de Europese Unie en de NAVO. Azerbeidzjan daarentegen is een invloed geworden onder politiek niet-gebonden landen. Historische etnische spanningen tussen Armenië en Turkije hebben ook de eerste ertoe aangezet pro-Europese politiek na te streven. 

bronnen

• Lineback, Neil. "Geografie in het nieuws: de grenzen van Eurasia." National Geographic Voices, 9 juli 2013.
• Misachi, John. "Hoe wordt de grens tussen Europa en Azië bepaald?" WorldAtlas.com.
• Poulsen, Thomas en Yastrebov, Yevgeny. "Oeralgebergte." Brittanica.com. Nov 2017.