Een inleiding tot Iambische pentameter

Als we het hebben over de meter van een gedicht, verwijzen we naar het algehele ritme, of, meer specifiek, de lettergrepen en woorden die worden gebruikt om dat ritme te creëren. Een van de meest interessante in de literatuur is jambische pentameter, die Shakespeare bijna altijd gebruikte bij het schrijven in vers. De meeste van zijn stukken zijn ook in jambische pentameter geschreven, behalve de lagere karakters, die proza ​​spreken.

Iamb Wat Iamb

Om jambische pentameter te begrijpen, moeten we eerst begrijpen wat een jamb is. Simpel gezegd, een iamb (of iambus) is een eenheid van gestresste en ongestresste lettergrepen die in een lijn van poëzie worden gebruikt. Soms een jambische voet genoemd, kan deze eenheid een enkel woord zijn van twee lettergrepen of twee woorden van elk één lettergreep. Het woord "vliegtuig" is bijvoorbeeld één eenheid, met "lucht" als de beklemtoonde lettergreep en "vliegtuig" als de onderdrukte. Evenzo is de uitdrukking "de hond" één eenheid, met "de" als de onuitgesproken lettergreep en "hond" als de gestresste. 

De voeten in elkaar zetten

Jambische pentameter verwijst naar het aantal totale lettergrepen in een lijn van poëzie - in dit geval 10, bestaande uit vijf paren afwisselend ongespannen en beklemtoonde lettergrepen. Dus het ritme klinkt als volgt:

• ba-KONT / ba-KONT / ba-KONT / ba-KONT / ba-KONT

De meeste beroemde lijnen van Shakespeare passen in dit ritme. Bijvoorbeeld:

Als mu- / -sic worden / de voedsel / van liefde, / Speel Aan
("Twaalfde nacht")

Maar, zacht! / Wat licht / door ginder- / -der winnen- / -dow breaks?
("Romeo en Julia")

Ritmische variaties

In zijn toneelstukken hield Shakespeare niet altijd vast aan tien lettergrepen. Hij speelde vaak met een jambische meter om de toespraken van zijn personage kleur en gevoel te geven. Dit is de sleutel tot het begrijpen van de taal van Shakespeare. Hij voegde bijvoorbeeld soms een extra ongespannen beat toe aan het einde van een regel om de stemming van een personage te benadrukken. Deze variatie wordt een vrouwelijk einde genoemd, en deze beroemde vraag is het perfecte voorbeeld:

Naar worden, / of niet / naar worden: / dat is de wachtrijen- / -tion
("Gehucht")

Inversie

Shakespeare keert ook de volgorde van de spanningen in sommige iambi om om bepaalde woorden of ideeën te helpen benadrukken. Als je goed naar de vierde iambus kijkt in het citaat uit "Hamlet" hierboven, kun je zien hoe hij de nadruk op het woord "dat" heeft gelegd door de spanningen om te keren.

Af en toe zal Shakespeare de regels volledig overtreden en twee beklemtoonde lettergrepen in dezelfde iambus plaatsen, zoals het volgende citaat aantoont:

Nu is de winnen- / -ter van / onze dis- / content
("Richard III")

In dit voorbeeld benadrukt de vierde iambus dat het 'onze onvrede' is, en de eerste iambus benadrukt dat we dit 'nu' voelen.

Waarom is Iambic Pentameter belangrijk??

Shakespeare zal altijd prominent aanwezig zijn in elke discussie over jambische pentameter omdat hij de vorm met grote handigheid gebruikte, vooral in zijn sonnetten, maar hij heeft het niet uitgevonden. Het is eerder een standaard literaire conventie die door veel schrijvers voor en na Shakespeare is gebruikt.