Alles over Onzichtbare steden van Italo Calvino

De "Invisible Cities" van Italo Calvino werd in 1972 in het Italiaans gepubliceerd en bestaat uit een reeks denkbeeldige dialogen tussen de Venetiaanse reiziger Marco Polo en de Tartaarse keizer Kublai Khan. In de loop van deze discussies beschrijft de jonge Polo een reeks metropolen, die elk de naam van een vrouw dragen en die allemaal radicaal verschillen van alle andere (en van elke stad in de echte wereld). De beschrijvingen van deze steden zijn gerangschikt in elf groepen in de tekst van Calvino: Cities and Memory, Cities and Desire, Cities and Signs, Thin Cities, Trading Cities, Cities and Eyes, Cities and the Dead, Cities and the Sky, Continue steden en verborgen steden.

Hoewel Calvino historische personages gebruikt voor zijn hoofdpersonages, behoort deze dromerige roman niet echt tot het historische fictiegenre. En hoewel sommige van de steden die Polo voor de verouderende Kublai oproept, futuristische gemeenschappen of fysieke onmogelijkheden zijn, is het even moeilijk om te beweren dat "Onzichtbare steden" een typisch werk van fantasie, sciencefiction of zelfs magisch realisme is. Calvino-wetenschapper Peter Washington beweert dat "Onzichtbare steden" "onmogelijk formeel te classificeren zijn". Maar de roman kan losjes worden omschreven als een verkenning - soms speels, soms melancholie - van de krachten van de verbeelding, van het lot van de menselijke cultuur en van de ongrijpbare aard van het vertellen van verhalen zelf. Zoals Kublai speculeert, "vindt deze dialoog van ons misschien plaats tussen twee bedelaars genaamd Kublai Khan en Marco Polo; terwijl ze door een vuilnisbelt scharrelen, opgestapeld flotsam, stukjes stof, oud papier, terwijl ze dronken zijn op de paar slokjes slecht wijn, ze zien alle schatten van het Oosten om hen heen schijnen "(104).

Italo Calvino's leven en werk

De Italiaanse auteur Italo Calvino (1923-1985) begon zijn carrière als schrijver van realistische verhalen, en ontwikkelde vervolgens een uitgebreide en opzettelijk desoriënterende manier van schrijven die leent van canonieke westerse literatuur, van folklore en van populaire moderne vormen zoals mystery romans en strips strips. Zijn smaak voor verwarrende variëteit komt duidelijk naar voren in 'Invisible Cities', waar de 13e-eeuwse ontdekkingsreiziger Marco Polo wolkenkrabbers, luchthavens en andere technologische ontwikkelingen uit de moderne tijd beschrijft. Maar het is ook mogelijk dat Calvino historische details mengt om indirect te reageren op sociale en economische kwesties in de 20e eeuw. Polo herinnert op een gegeven moment aan een stad waar huishoudelijke artikelen dagelijks worden vervangen door nieuwere modellen, waar straatvegers 'als engelen worden verwelkomd' en waar bergen afval aan de horizon te zien zijn (114-116). In een ander verhaal vertelt Polo Kublai over een stad die ooit vredig, ruim en rustiek was, maar binnen enkele jaren nachtmerrieachtig overbevolkt werd (146-147).

Marco Polo en Kublai Khan

De echte, historische Marco Polo (1254-1324) was een Italiaanse ontdekkingsreiziger die 17 jaar in China verbleef en vriendschappelijke betrekkingen tot stand bracht met het hof van Kublai Khan. Polo documenteerde zijn reizen in zijn boek "Il milione " (letterlijk vertaald "The Million", maar meestal aangeduid als "The Travels of Marco Polo"), en zijn rekeningen werden enorm populair in het Italiaanse Renaissance-tijdperk. Kublai Khan (1215-1294) was een Mongoolse generaal die China onder zijn heerschappij bracht, en ook gebieden van Rusland en het Midden-Oosten controleerde. Lezers van het Engels zijn misschien ook bekend met het veelgehologiseerde gedicht "Kubla Khan" van Samuel Taylor Coleridge (1772-1834). Net als 'Invisible Cities' heeft Coleridge's stuk weinig te zeggen over Kublai als een historisch personage en is het meer geïnteresseerd in het presenteren van Kublai als een personage dat een enorme invloed, enorme rijkdom en onderliggende kwetsbaarheid vertegenwoordigt.

Zelfreflexieve fictie 

'Invisible Cities' is niet het enige verhaal uit het midden van de 20e eeuw dat dient als een onderzoek naar het vertellen van verhalen. Jorge Luis Borges (1899-1986) creëerde korte ficties met denkbeeldige boeken, denkbeeldige bibliotheken en denkbeeldige literaire critici. Samuel Beckett (1906-1989) componeerde een reeks romans ("Molloy", "Malone Dies", "The Unnamable") over personages die zich zorgen maken over de beste manieren om hun levensverhalen te schrijven. En John Barth (geboren 1930) combineerde parodieën van standaard schrijftechnieken met reflecties op artistieke inspiratie in zijn carrièrebepalende korte verhaal 'Lost in the Funhouse'. 'Invisible Cities" verwijst niet rechtstreeks naar deze werken zoals het rechtstreeks verwijst naar de "Utopia" van Thomas More of de "Brave New World" van Aldous Huxley. Maar het werk lijkt niet meer bizar ongebruikelijk of totaal verbijsterend wanneer het wordt beschouwd in deze bredere, internationale context van zelfbewust schrijven.

Vorm en organisatie 

Hoewel elk van de steden die Marco Polo beschrijft lijkt te verschillen van alle andere, doet Polo halverwege "Onzichtbare steden" een verrassende verklaring (pagina 86 van de 167 pagina's in totaal). "Elke keer als ik een stad beschrijf," merkt Polo op tegen de nieuwsgierige Kublai, "zeg ik iets over Venetië." De plaatsing van deze informatie geeft aan hoe ver Calvino afwijkt van de standaardmethoden voor het schrijven van een roman. Veel klassiekers uit de westerse literatuur, van de romans van Jane Austen tot de korte verhalen van James Joyce, werken van detective-fictie, tot dramatische ontdekkingen of confrontaties die alleen in de laatste hoofdstukken plaatsvinden. Calvino daarentegen heeft een verbluffende verklaring in het dode midden van zijn roman gesitueerd. Hij heeft de traditionele literaire conventies van conflict en verrassing niet verlaten, maar hij heeft er niet-traditionele gebruiken voor gevonden.

Hoewel het moeilijk is om een ​​algeheel patroon van escalerende conflicten, climax en oplossing te vinden in "Onzichtbare steden", heeft het boek een duidelijk organisatorisch schema. En ook hier is er een gevoel van een centrale scheidslijn. Polo's accounts van verschillende steden zijn in negen afzonderlijke secties gerangschikt op de volgende, ongeveer symmetrische manier:

Sectie 1 (10 accounts)

Secties 2, 3, 4, 5, 6, 7 en 8 (5 accounts)

Sectie 9 (10 rekeningen)

Vaak is een principe van symmetrie of duplicatie verantwoordelijk voor de lay-outs van de steden waarover Polo Kublai vertelt. Op een gegeven moment beschrijft Polo een stad gebouwd over een reflecterend meer, zodat elke actie van de bewoners "meteen die actie en haar spiegelbeeld is" (53). Elders spreekt hij over een stad "zo kunstig gebouwd dat elke straat de baan van een planeet volgt, en de gebouwen en de plaatsen van het gemeenschapsleven de volgorde van de sterrenbeelden en de positie van de meest lichtgevende sterren herhalen" (150).

Vormen van communicatie

Calvino biedt een aantal zeer specifieke informatie over de strategieën die Marco Polo en Kublai gebruiken om met elkaar te communiceren. Voordat hij de taal van Kublai leerde, kon Marco Polo 'zich alleen uitdrukken door objecten uit zijn bagagetrommels, zoutvis, kettingen van wratvarkentanden te trekken - en ernaar te wijzen met gebaren, sprongen, kreten van verwondering of van afgrijzen, de baai van de jakhals, de gil van de uil ”(38). Zelfs nadat ze vloeiend in elkaars talen zijn geworden, vinden Marco en Kublai communicatie op basis van gebaren en objecten enorm bevredigend. Maar de verschillende achtergronden, verschillende ervaringen en verschillende gewoonten van de wereld om de wereld te interpreteren, maken natuurlijk een perfect begrip onmogelijk. Volgens Marco Polo: “het is niet de stem die het verhaal beheerst; het is het oor ”(135).

Cultuur, beschaving, geschiedenis

"Onzichtbare steden" vraagt ​​vaak aandacht voor de destructieve effecten van tijd en de onzekerheid van de toekomst van de mensheid. Kublai heeft een leeftijd van bedachtzaamheid en desillusie bereikt, die Calvino aldus beschrijft:

“Het is het wanhopige moment waarop we ontdekken dat dit rijk, dat ons de som van alle wonderen leek te zijn, een eindeloze, vormloze ruïne is, dat het gangreen van corruptie zich te ver heeft verspreid om te worden genezen door onze scepter, dat de triomf over vijand soevereinen heeft ons de erfgenamen gemaakt van hun lange ondergang ”(5).

Verschillende van Polo's steden zijn vervreemdende, eenzame plekken, en sommige van hen hebben catacomben, enorme begraafplaatsen en andere locaties gewijd aan de doden. Maar "Invisible Cities" is geen volledig somber werk. Zoals Polo opmerkt over een van de meest ellendige van zijn steden:

“Er loopt een onzichtbare draad die het ene levende wezen een moment aan het andere bindt, zich vervolgens ontrafelt en dan weer wordt uitgerekt tussen bewegende punten terwijl het nieuwe en snelle patronen trekt, zodat op elke seconde de ongelukkige stad een gelukkige stad bevat die zich niet bewust is van zijn eigen bestaan ​​”(149).

Enkele discussievragen:

1. Waarin verschillen Kublai Khan en Marco Polo van de personages die je in andere romans bent tegengekomen? Welke nieuwe informatie over hun leven, hun motieven en hun verlangens zou Calvino moeten geven als hij een meer traditioneel verhaal zou schrijven?
2. Wat zijn enkele delen van de tekst die u veel beter kunt begrijpen als u rekening houdt met het achtergrondmateriaal over Calvino, Marco Polo en Kublai Khan? Is er iets dat historische en artistieke contexten niet kunnen verhelderen?
3. Ondanks de bewering van Peter Washington, kunt u een beknopte manier bedenken om de vorm of het genre van 'Onzichtbare steden' te classificeren?
4. Wat voor soort visie op de menselijke natuur lijkt het boek "Invisible Cities" te onderschrijven? Optimistisch? Pessimistisch? Verdeeld? Of helemaal onduidelijk? Misschien wilt u terugkeren naar enkele passages over het lot van de beschaving als u aan deze vraag denkt.

Bron

Calvino, Italo. Onzichtbare steden. Vertaald door William Weaver, Harcourt, Inc., 1974.