gezegde

Een gezegde is een oud gezegde of stelregel, kort en soms mysterieus, die is geaccepteerd als conventionele wijsheid. In de klassieke retoriek is een gezegde ook bekend als een retorisch spreekwoord of paroemia.

Een gezegde zoals "De vroege vogel krijgt de worm" - is een gecondenseerde en gedenkwaardige uitdrukking. Vaak is het een soort metafoor.
"Er wordt wel eens beweerd dat de uitdrukking oud gezegde is overbodig ", aldus de redactie van de American Heritage Guide to Contemporary Usage and Style, "voor zover een gezegde een zekere traditie moet hebben om in de eerste plaats als een gezegde te gelden. Maar het woord gezegde [uit het Latijn voor "ik zeg"] wordt eerst opgenomen in de zin oud gezegde, waaruit blijkt dat deze redundantie zelf erg oud is. "

Uitspraak: AD-ij

Voorbeelden 

• "Ken jezelf."
• "Eind goed al goed."
• "Uit het niets kan er niets komen."
• "Kunst ligt in het verbergen van de kunst."
• "Van bloemen maken bijen honing en spinnen vergif."
• "Een steek op tijd bespaart negen."
• "Geen kwantiteit, maar kwaliteit."
• "Haast u langzaam."
• "Arts, genees uzelf."
• "Respecteer uzelf, als u door anderen zou worden gerespecteerd."
• "Het volk regeert, de elite regeert."
• "Kennis is gelijk aan macht."
• "Liefde overwint alles."
• "Als men vrede wil moet men zich op een oorlog voorbereiden."
• "Wie zal de bewakers bewaken?"
• "Wat ons pijn doet, instrueert ons."
• "Wie de goden vernietigen, maken ze eerst boos."
• "Geef je kind aan een slaaf en in plaats van één slaaf heb je er twee."
• "Een geweldige stad is een grote eenzaamheid."
• "Pluk de dag." ("Pluk de dag.")
• "Let op sterven."
• "Beter laat dan nooit."
• "Het piepende wiel krijgt het vet."

Adages en culturele waarden

"[C] Neem de culturele waarden die adagenten, of gemeenschappelijke uitspraken, uitdrukken. Wat wordt bedoeld met het Amerikaanse gezegde: 'Ieder voor zichzelf'? Weerspiegelt het het idee dat mannen, en niet vrouwen, de norm zijn? individualisme weerspiegelen als een waarde? Wat wordt bedoeld met 'De vroege vogel vangt de worm'?
"Verschillende waarden worden uitgedrukt in gezegden uit andere culturen. Welke waarden worden uitgedrukt in het Mexicaanse spreekwoord:" Hij die een gehaast leven leidt, zal spoedig sterven "? Hoe verschilt deze kijk op tijd van de dominante kijk op tijd in de Verenigde Staten? Afrika, twee populaire gezegden zijn 'Het kind heeft geen eigenaar' en 'Er is een heel dorp voor nodig om een ​​kind op te voeden', en in China is een gemeenschappelijk gezegde: 'Het is niet nodig de persoon te kennen, alleen het gezin (Samovar & Porter, 2000 Een Japans adagium zegt dat 'het de nagel is die uitsteekt die wordt neergehamerd' (Gudykunst & Lee, 2002). Welke waarden worden uitgedrukt door deze uitspraken? Hoe verschillen ze van de gangbare westerse waarden en de taal die ze belichaamt? ?"
(Julia T. Wood, Interpersoonlijke communicatie: dagelijkse ontmoetingen, 7e ed. Wadsworth, 2013)

Tools of Persuasion

"Als indirecte middelen om te overtuigen, zijn spreekwoorden begrijpelijkerwijs aantrekkelijk voor mensen die directe confrontatie en kritiek in veel contexten ongepast vinden."
(Ann Fienup-Riordan, Wise Words of the Yup'ik People. Universiteit van Nebraska Press, 2005)

Leeftijd als onderdeel van Adage

"Woordenboeken (met een enkele uitzondering) bevestigen op de een of andere manier dat een gezegde een al lang bestaande uitspraak is; daarom is het 'oude' [in de uitdrukking" oud gezegde "] overbodig. Overigens, een uitdrukking die iemand gisteren heeft bedacht is geen gezegde. Anders gezegd - en dat is duidelijk - maakt 'leeftijd' deel uit van gezegde."(Theodore M. Bernstein, The Careful Writer: A Modern Guide to English Usage. Simon & Schuster, 1965)

Safire op Adages

"Degenen onder ons die ervan houden in synoniemen te leven, weten dat een gezegde niet zo ingewikkeld is als collectieve wijsheid spreekwoord of een Maxim; het is niet zo legalistisch als een dictum of zo wetenschappelijk als een axioma of zo sentimenteel als een zedenpreek of zo oubollig als een zag, noch zo geformaliseerd als een motto, maar het is meer geworteld in traditie dan een observatie."(William Safire, Vertel het verder. Times Books, 1999)

De Adagia (Adages) van Desiderius Erasmus (1500; rev. 1508 en 1536)

"Erasmus was een fervent verzamelaar van spreekwoorden en aforismen. Hij verzamelde alle uitdrukkingen die hij kon vinden in de werken van de klassieke Griekse en Latijnse auteurs van wie hij hield, en gaf een korte geschiedenis en uitleg voor elk ervan." Toen ik de belangrijke bijdragen overwoog gemaakt tot elegantie en rijkdom van stijl door briljante aforismen, toepasselijke metaforen, spreekwoorden en soortgelijke spraakfiguren, besloot ik het grootst mogelijke aanbod van dergelijke dingen te verzamelen. ' schreef hij. Dus naast 'Ken uzelf', lezers van Erasmus Adages worden getrakteerd op pittige verhalen over de oorsprong van uitdrukkingen als 'geen steen ongemoeid laten', krokodillentranen huilen ', zo gezegd zo gedaan', 'kleren maken de man', en 'iedereen denkt dat zijn eigen scheet zoet ruikt'. Erasmus heeft het boek zijn hele leven toegevoegd en herzien, en tegen de tijd dat hij stierf in 1536 had hij 4.151 spreekwoorden verzameld en uitgelegd.

"Erasmus bedoelde het boek als een Bartlett's vertrouwde citaten voor 16e-eeuwse sprekers na het eten: een hulpmiddel voor schrijvers en publieke redenaars die hun toespraken wilden opfleuren met goed geplaatste citaten uit de klassiekers. "(James Geary, De wereld in een zin: een korte geschiedenis van het aforisme. Bloomsbury USA, 2005)

• "Veel handen maken licht werk."
• "Zet de wagen voor het paard"
• "Loop het koord"
• "Het kind bij zijn naam noemen"
• "Tussen vrienden is alles gebruikelijk."
• "Lachend sterven"
• "Zo vader, zo zoon"
• "Het project van de Adages, zoals vele handboeken die in de 16e eeuw werden gepubliceerd, was het oogsten van alle mogelijke overblijfselen uit de oudheid en deze ter beschikking stellen van geleerden. In dit specifieke geval probeerde Erasmus gezegden, aforismen, fantasierijke uitdrukkingen, allerlei min of meer raadselachtige uitspraken te verzamelen en te verklaren ...

"Een gezegde is als een knop die de latente belofte van een bloem bevat, een raadselachtige uitdrukking, een mysterie om te ontrafelen. De Ouden versluierden hun berichten, legden aanwijzingen in hun cultuur in hun taal; ze schreven in code. De moderne lezer breekt de code, opent de schatkist, haalt de geheimen weg en publiceert ze, zelfs met het risico hun kracht te veranderen. Adages [Erasmus] trad op als tussenpersoon, maakte een beroep van weergeven en vermenigvuldigen. Het was dus normaal dat zijn boek, zowel hoorn des overvloeds als distributieorgaan, zou werken met centrifugale dynamiek. "(Michel Jeanneret, Perpetual Motion: Transforming Shapes in the Renaissance from Da Vinci to Montaigne, 1997. Vertaald door Nidra Poller. The Johns Hopkins University Press, 2001)

The Lighter Side of Adages: George Burns en Gracie Allen

Speciaal agent Timothy McGee: Ik denk dat het tijd is om weer op dat paard te stappen.
Speciaal agent Ziva David: Je krijgt een pony?
Speciaal agent Timothy McGee: Het is een gezegde.
Speciaal agent Ziva David: Ik ben niet bekend met dat ras.
(Sean Murray en Cote de Pablo in "Identity Crisis." NCIS, 2007)