De Plaza in Maya-festivals

Zoals vele premoderne samenlevingen, gebruikte de klassieke periode Maya (AD 250-900 AD) ritueel en ceremonie uitgevoerd door de heersers of elites om goden te sussen, historische gebeurtenissen te herhalen en zich voor te bereiden op de toekomst. Maar niet alle ceremonies waren geheime rituelen; in feite waren velen openbare rituelen, theatervoorstellingen en dansen die in openbare arena's werden gespeeld om gemeenschappen te verenigen en politieke machtsverhoudingen tot uitdrukking te brengen. Recent onderzoek naar de openbare ceremoniën door de archeoloog van de Universiteit van Arizona, Takeshi Inomata, onthult het belang van deze openbare rituelen, zowel in de architecturale veranderingen die in de Maya-steden zijn aangebracht om de uitvoeringen te accommoderen als in de politieke structuur die zich naast de festivalkalender ontwikkelde.

Maya-beschaving

De 'Maya' is een naam gegeven aan een groep losjes geassocieerde maar over het algemeen autonome stadstaten, elk geleid door een goddelijke heerser. Deze kleine staten waren verspreid over het schiereiland Yucatán, langs de golfkust, en in de hooglanden van Guatemala, Belize en Honduras. Zoals overal in kleine stadscentra, werden de Maya-centra ondersteund door een netwerk van boeren die buiten de steden woonden, maar werden vastgehouden door loyaliteit aan de centra. Op locaties zoals Calakmul, Copán, Bonampak, Uaxactun, Chichen Itza, Uxmal, Caracol, Tikal en Aguateca vonden festivals plaats in de publieke opinie, die de inwoners van de stad en de boeren samenbracht en die loyaliteit versterkte.

Festivals van de Maya's

Veel van de Maya-festivals werden nog steeds in de Spaanse koloniale periode gehouden, en sommige Spaanse chroniqueurs zoals bisschop Landa beschreven festivals tot ver in de 16e eeuw. Drie soorten uitvoeringen worden aangehaald in de Maya-taal: dans (okot), theatrale presentaties (baldzamil) en illusionisme (ezyah). Dansen volgden een kalender en varieerden van uitvoeringen met humor en trucs tot dansen ter voorbereiding op oorlog en dansen die (en soms inclusief) opofferingsevenementen nabootsen. Tijdens de koloniale periode kwamen duizenden mensen uit heel Noord-Yucatán om de dansen te zien en eraan deel te nemen.

Muziek werd verzorgd door rammelaars; kleine klokken van koper, goud en klei; tinklers van shell of kleine stenen. Een verticale trommel genaamd de pax of zacatan was gemaakt van een uitgeholde boomstam en bedekt met een dierenhuid; een andere u- of h-vormige trommel werd de tunkul genoemd. Trompetten van hout, kalebas of schelp en kleifluiten, rietpijpen en fluitjes werden ook gebruikt.

Uitgebreide kostuums maakten ook deel uit van de dansen. Shell, veren, ruggen, hoofdtooien, body-platen transformeerden de dansers in historische figuren, dieren en goden of andere wereldse wezens. Sommige dansen duurden de hele dag, met eten en drinken gebracht aan de deelnemers die bleven dansen. Historisch gezien waren de voorbereidingen voor dergelijke dansen aanzienlijk, sommige repetitieperioden duurden twee of drie maanden, georganiseerd door een officier die bekend staat als een holpop. De holpop was een gemeenschapsleider, die de sleutel tot de muziek zette, anderen onderwees en het hele jaar door een belangrijke rol speelde op festivals.

Publiek bij Mayan Festivals

Naast rapporten uit de koloniale periode, hebben muurschilderingen, codices en vazen ​​ter illustratie van koninklijke bezoeken, hofbanketten en voorbereidingen voor dansen de aandacht van archeologen bij het begrijpen van het openbare ritueel dat de klassieke periode Maya domineerde. Maar in de afgelopen jaren heeft Takeshi Inomata de studie van het ceremonieel in Maya-centra op zijn kop gezet - niet rekening houdend met de artiesten of de uitvoering, maar eerder met het publiek voor de theatrale producties. Waar vonden deze uitvoeringen plaats, welke architecturale eigenschappen werden gebouwd om het publiek te huisvesten, wat was de betekenis van de voorstelling voor het publiek?

De studie van Inomata omvat een wat minder beschouwd stuk monumentale architectuur op klassieke Maya-locaties: het plein. Pleinen zijn grote open ruimtes, omgeven door tempels of andere belangrijke gebouwen, omlijst door trappen, betreden via toegangswegen en uitgebreide deuropeningen. Pleinen op Maya-locaties hebben tronen en speciale platforms waar artiesten optraden, en stelae --- rechthoekige stenen beelden zoals die in Copán --- die de ceremoniële activiteiten in het verleden vertegenwoordigen, zijn daar ook te vinden.

Pleinen en brillen

Pleinen op Uxmal en Chichén Itzá omvatten lage vierkante platforms; er is bewijs gevonden in de Great Plaza in Tikal voor de bouw van tijdelijke steigers. Lintels op Tikal illustreren heersers en andere elites die op een palanquin worden gedragen - een platform waarop een liniaal op een troon zat en werd gedragen door dragers. Brede trappen op pleinen werden gebruikt als podia voor de presentaties en dansen.

De pleinen hielden duizenden mensen; Inomata denkt dat voor de kleinere gemeenschappen bijna de hele bevolking in één keer op het centrale plein aanwezig zou kunnen zijn. Maar op locaties zoals Tikal en Caracol, waar meer dan 50.000 mensen woonden, konden de centrale pleinen niet zoveel mensen herbergen. De geschiedenis van deze steden, zoals opgespoord door Inomata, suggereert dat naarmate de steden groeiden, hun heersers onderdak boden aan de groeiende bevolking, gebouwen neerhalen, nieuwe structuren in bedrijf stellen, dijken toevoegen en pleinen bouwen buiten de centrale stad. Deze verfraaiingen geven aan wat een cruciaal onderdeel voor het publiek was voor de losjes gestructureerde Maya-gemeenschappen.

Hoewel carnavals en festivals tegenwoordig over de hele wereld bekend zijn, wordt hun belang bij het definiëren van het karakter en de gemeenschap van overheidscentra minder in overweging genomen. Als het middelpunt voor het bijeenbrengen van mensen, om te vieren, zich voor te bereiden op oorlog of offers te zien, creëerde het Maya-spektakel een samenhang die noodzakelijk was voor zowel de heerser als het gewone volk.

bronnen

Om een ​​idee te krijgen waar Inomata het over heeft, heb ik een foto-essay samengesteld genaamd Spectacles and Spectators: Maya Festivals en Maya Plazas, dat enkele van de openbare ruimtes illustreert die door de Maya voor dit doel zijn gecreëerd..

Dilberos, Sophia Pincemin. 2001. Muziek, dans, theater en poëzie. pp 504-508 in Archeologie van het oude Mexico en Midden-Amerika, S.T. Evans en D.L. Webster, eds. Garland Publishing, Inc., New York.

Inomata, Takeshi. 2006. Politiek en theatraliteit in de Maya-samenleving. Pp 187-221 in Archeology of Performance: Theaters of Power, Community and Politics, T. Inomata en L.S. Coben, eds. Altamira Press, Walnut Creek, Californië.

Inomata, Takeshi. 2006. Pleinen, artiesten en toeschouwers: politieke theaters van de klassieke Maya. Huidige antropologie 47 (5): 805-842