Simone de Beauvoir en Second-Wave feminisme

Was de Franse schrijver Simone de Beauvoir (1908-1986) een feministe? Haar historische boek Het tweede geslacht was een van de eerste inspiratiebronnen voor de activisten van de Women's Liberation Movement, nog voordat Betty Friedan schreef The Feminine Mystique. Simone de Beauvoir definieerde zichzelf echter aanvankelijk niet als een feministe.

Bevrijding door socialistische strijd

In Het tweede geslacht, Simone de Beauvoir, gepubliceerd in 1949, bagatelliseerde haar associatie met feminisme zoals ze het toen kende. Net als veel van haar medewerkers geloofde ze dat socialistische ontwikkeling en klassenstrijd nodig waren om de maatschappelijke problemen op te lossen, niet een vrouwenbeweging. Toen feministen uit de jaren 60 haar benaderden, haastte ze zich niet om enthousiast aan hun doel deel te nemen.

Terwijl de heropleving en heruitvinding van het feminisme zich in de jaren zestig uitbreidde, merkte de Beauvoir op dat socialistische ontwikkeling vrouwen niet beter af had gelaten in de USSR of in China dan in kapitalistische landen. Sovjetvrouwen hadden banen en overheidsposities, maar waren nog steeds onfeilbaar degene die aan het einde van de werkdag voor het huishouden en de kinderen zorgden. Dit, zo erkende ze, weerspiegelde de problemen die feministen in de Verenigde Staten bespreken over huisvrouwen en de 'rollen' van vrouwen.

De behoefte aan een vrouwenbeweging

In een interview in 1972 met de Duitse journaliste en feministe Alice Schwarzer verklaarde de Beauvoir dat ze echt een feministe was. Ze noemde haar eerdere afwijzing van een vrouwenbeweging een tekortkoming van Het tweede geslacht. Ze zei ook dat het belangrijkste dat vrouwen in hun leven kunnen doen, werk is, zodat ze onafhankelijk kunnen zijn. Werk was niet perfect, noch was het een oplossing voor alle problemen, maar het was de "eerste voorwaarde voor de onafhankelijkheid van vrouwen", aldus De Beauvoir.

Ondanks het feit dat hij in Frankrijk woonde, bleef de Beauvoir de geschriften lezen en bestuderen van prominente Amerikaanse feministische theoretici zoals Shulamith Firestone en Kate Millett. Simone de Beauvoir theoretiseerde ook dat vrouwen pas echt konden worden bevrijd als het systeem van de patriarchale samenleving zelf ten val werd gebracht. Ja, vrouwen moesten individueel worden bevrijd, maar ze moesten ook vechten in solidariteit met de politieke linkerzijde en de arbeidersklasse. Haar ideeën waren verenigbaar met de overtuiging dat 'het persoonlijke politiek is'.

Geen aparte vrouwenaard

Later in de jaren zeventig was de feministe De Beauvoir ontzet over het idee van een afzonderlijke, mystieke 'vrouwelijke natuur', een New Age-concept dat aan populariteit leek te winnen.

"Net zoals ik niet geloof dat vrouwen van nature inferieur zijn aan mannen, noch geloof ik dat zij ook hun natuurlijke superieuren zijn."
- Simone de Beauvoir, in 1976

In Het tweede geslacht, de Beauvoir had beroemd gezegd: "Men wordt niet geboren, maar wordt eerder een vrouw." Vrouwen verschillen van mannen vanwege wat ze hebben geleerd en gesocialiseerd om te doen en te zijn. Het was gevaarlijk, zei ze, zich een eeuwige vrouwelijke aard voor te stellen, waarin vrouwen meer in contact stonden met de aarde en de cycli van de maan. Volgens de Beauvoir was dit gewoon een andere manier voor mannen om vrouwen te beheersen, door vrouwen te vertellen dat ze beter af zijn in hun kosmische, spirituele 'eeuwige vrouwelijke', weggehouden van de kennis van mannen en achtergelaten zonder alle zorgen van mannen zoals werk, carrière, en kracht.

"Een terugkeer naar slavernij"

De notie van de "natuur van een vrouw" trof de Beauvoir als verdere onderdrukking. Ze noemde moederschap een manier om van vrouwen slaven te maken. Het hoefde niet zo te zijn, maar het eindigde meestal zo in de samenleving, juist omdat vrouwen werd verteld zich met hun goddelijke aard bezig te houden. Ze werden gedwongen zich te concentreren op moederschap en vrouwelijkheid in plaats van op politiek, technologie of iets anders buiten huis en gezin.

"Aangezien men vrouwen nauwelijks kan vertellen dat het wassen van pannen hun goddelijke missie is, wordt hen verteld dat het opvoeden van kinderen hun goddelijke missie is."
- Simone de Beauvoir, in 1982

Dit was een manier om vrouwen tweederangsburgers te maken: het tweede geslacht.

Transformatie van de samenleving

De Women's Liberation Movement hielp de Beauvoir meer afgestemd te zijn op het dagelijkse seksisme dat vrouwen ervaren. Toch vond ze het niet gunstig voor vrouwen om te weigeren iets te doen op de manier van de man of weigeren eigenschappen aan te nemen die als mannelijk worden beschouwd.

Sommige radicale feministische organisaties verwierpen leiderschapshiërarchie als een weerspiegeling van mannelijk gezag en zeiden dat geen enkele persoon de leiding zou moeten hebben. Sommige feministische kunstenaars verklaarden dat ze nooit echt konden creëren tenzij ze volledig gescheiden waren van door mannen gedomineerde kunst. Simone de Beauvoir erkende dat Women's Liberation iets goeds had gedaan, maar ze zei dat feministen niet volledig moeten afwijzen dat ze deel uitmaken van de wereld van de man, hetzij in organisatorische kracht of met hun creatieve werk.

Vanuit het oogpunt van de Beauvoir was het feministische werk om de samenleving en de plaats van vrouwen daarin te transformeren.