Heb je je ooit afgevraagd waarom waterstofperoxide borrelt op een snee of wond, maar het borrelt niet op een ongebroken huid? Hier is een blik op de chemie achter wat waterstofperoxide bruist - en wat het betekent als dat niet het geval is.
Waterstofperoxide borrelt wanneer het in contact komt met een enzym genaamd catalase. De meeste cellen in het lichaam bevatten catalase, dus wanneer het weefsel beschadigd is, komt het enzym vrij en komt het beschikbaar om te reageren met het peroxide. Catalase staat waterstofperoxide toe (H2O2) worden afgebroken tot water (H2O) en zuurstof (O2). Net als andere enzymen wordt catalase niet opgebruikt in de reactie, maar wordt het gerecycled om meer reacties te katalyseren. Catalase ondersteunt tot 200.000 reacties per seconde.
De bellen die je ziet wanneer je waterstofperoxide op een snee giet, zijn bellen van zuurstofgas. Bloed, cellen en sommige bacteriën (bijvoorbeeld staphylococcus) bevatten katalase maar worden niet op het huidoppervlak aangetroffen. Daarom zal het gieten van peroxide op een ongebroken huid geen luchtbellen veroorzaken. Houd er rekening mee dat, omdat het zo reactief is, waterstofperoxide een houdbaarheid heeft, vooral nadat de container waarin het zich bevindt is geopend. Als u geen luchtbellen ziet wanneer peroxide wordt aangebracht op een geïnfecteerde wond of bloederige snee, is er een kans dat uw peroxide de houdbaarheid heeft overschreden en niet langer actief is.
Omdat oxidatie een goede manier is om pigmentmoleculen te veranderen of te vernietigen, was het vroegste gebruik van waterstofperoxide als bleekmiddel. Sinds de jaren 1920 wordt peroxide echter als spoel- en desinfectiemiddel gebruikt. Waterstofperoxide werkt op verschillende manieren om wonden te desinfecteren: ten eerste, omdat het een oplossing in water is, helpt het vuil en beschadigde cellen weg te spoelen en gedroogd bloed los te maken, terwijl de bubbels vuil verwijderen. Hoewel de door peroxide vrijgekomen zuurstof niet alle soorten bacteriën doodt, worden sommige vernietigd. Peroxide heeft ook bacteriostatische eigenschappen, wat betekent dat het helpt voorkomen dat bacteriën groeien en delen, en fungeert ook als een sporicide, waardoor mogelijk infectieuze schimmelsporen worden gedood.
Waterstofperoxide is echter geen ideaal ontsmettingsmiddel omdat het ook fibroblasten doodt, een soort bindweefsel dat het lichaam gebruikt om wonden te helpen repareren. Omdat het de genezing remt, mag waterstofperoxide niet voor langere tijd worden gebruikt. Om deze reden raden de meeste artsen en dermatologen het zelfs af om open wonden te desinfecteren.
Uiteindelijk wordt waterstofperoxide afgebroken tot zuurstof en water. Als het eenmaal is, gebruik je het gewoon water als je het op een wond gebruikt. Gelukkig is er een eenvoudige test om te zien of je peroxide nog steeds goed is. Spat eenvoudig een kleine hoeveelheid in een gootsteen. Metalen (zoals die in de buurt van de afvoer) katalyseren de omzetting van zuurstof en water, zodat ze ook bellen vormen zoals je op een wond zou zien. Als er zich bellen vormen, is het peroxide effectief. Als je geen bubbels ziet, is het tijd om een nieuwe fles te kopen. Om ervoor te zorgen dat waterstofperoxide zo lang mogelijk meegaat, bewaar het in de originele donkere container (licht breekt peroxide af) en bewaar het op een koele locatie.
Menselijke cellen zijn niet de enige die katalase afgeven als ze in gevaar zijn. Probeer waterstofperoxide op een hele aardappel te gieten. Vergelijk vervolgens die reactie met die je krijgt wanneer je peroxide op een plakje gesneden aardappel giet. Je kunt ook de reacties van andere stoffen testen, zoals hoe alcohol op de huid of wonden brandt.