Een geactiveerd complex is een tussenliggende toestand die wordt gevormd tijdens de omzetting van reactanten in producten. Een geactiveerd complex is de structuur die resulteert in het maximale energiepunt langs het reactiepad. De activeringsenergie van een chemische reactie is het verschil tussen de energie van het geactiveerde complex en de energie van de reactanten.
Overweeg een chemische reactie tussen reactanten A en B om producten C en D te vormen. De reactanten moeten met elkaar botsen en op elkaar inwerken om de producten te vormen. Verschillende factoren vergroten de kans dat A en B elkaar zullen tegenkomen, waaronder verhoogde temperatuur, verhoogde concentratie van reactanten of toevoeging van een katalysator. In een reactie met een geactiveerd complex vormen A en B het complex A-B. Het complex wordt alleen gevormd als voldoende energie (de activeringsenergie) aanwezig is. De energie van het geactiveerde complex is hoger dan die van de reactanten of producten, waardoor het geactiveerde complex onstabiel en tijdelijk is. Als er niet genoeg energie is voor het geactiveerde complex om de producten te vormen, valt het uiteindelijk uiteen in de reactanten. Als er voldoende energie beschikbaar is, vormen de producten.
Sommige leerboeken gebruiken de termen overgangstoestand en geactiveerd complex door elkaar, maar ze betekenen verschillende dingen. De overgangstoestand verwijst alleen naar de hoogste potentiële energie van de atomen die deelnemen aan een chemische reactie. Het geactiveerde complex omvat een reeks atoomconfiguraties die atomen vormen op weg van reactant naar producten. Met andere woorden, de overgangstoestand is de enige moleculaire configuratie die optreedt bij de piek van het energiediagram van de reactie. Het geactiveerde complex kan aanwezig zijn op elk punt nabij de overgangstoestand.