Het reuksysteem is verantwoordelijk voor ons reukvermogen. Dit zintuig, ook bekend als olfactie, is een van onze vijf hoofdzintuigen en omvat de detectie en identificatie van moleculen in de lucht.
Eenmaal gedetecteerd door sensorische organen, worden zenuwsignalen naar de hersenen gestuurd waar de signalen worden verwerkt. Ons reukvermogen is nauw verbonden met ons reukvermogen omdat beide afhankelijk zijn van de perceptie van moleculen. Het is ons reukvermogen waarmee we de smaken kunnen detecteren in het voedsel dat we eten. Olfaction is een van onze meest krachtige zintuigen. Ons reukvermogen kan herinneringen oproepen en ons humeur en gedrag beïnvloeden.
Ons reukvermogen is een complex proces dat afhankelijk is van sensorische organen, zenuwen en de hersenen. Structuren van het reuksysteem omvatten:
Ons reukvermogen werkt door de detectie van geuren. Olfactorisch epitheel in de neus bevat miljoenen chemische receptoren die geuren detecteren. Wanneer we snuiven, worden chemicaliën in de lucht opgelost in slijm. Geurreceptorneuronen in reukepitheel detecteren deze geuren en sturen de signalen door naar de reukbollen. Deze signalen worden vervolgens via sensorische transductie via reukwegen naar de reukcortex van de hersenen gestuurd.
De olfactorische cortexis van vitaal belang voor de verwerking en perceptie van geur. Het bevindt zich in de temporale kwab van de hersenen, die betrokken is bij het organiseren van sensorische input. De olfactorische cortex is ook een onderdeel van het limbisch systeem. Dit systeem is betrokken bij de verwerking van onze emoties, overlevingsinstincten en geheugenvorming.
De olfactorische cortex heeft verbindingen met andere limbische systeemstructuren zoals de amygdala, hippocampus en hypothalamus. De amygdala is betrokken bij het vormen van emotionele reacties (met name angstreacties) en herinneringen, de hippocampus indexeert en bewaart herinneringen, en de hypothalamus regelt emotionele reacties. Het is het limbisch systeem dat zintuigen, zoals geuren, verbindt met onze herinneringen en emoties.
Het verband tussen ons reukvermogen en onze emoties is anders dan dat van de andere zintuigen, omdat reukzenuwen direct aansluiten op hersenstructuren van het limbisch systeem. Geuren kunnen zowel positieve als negatieve emoties veroorzaken, omdat aroma's worden geassocieerd met specifieke herinneringen.
Bovendien hebben studies aangetoond dat de emotionele uitingen van anderen ons reukvermogen kunnen beïnvloeden. Dit komt door de activiteit van een deel van de hersenen dat bekend staat als de piriforme cortex, die wordt geactiveerd voorafgaand aan geursensatie.
De piriform cortex verwerkt visuele informatie en creëert de verwachting dat een bepaalde geur aangenaam of onaangenaam zal ruiken. Daarom, wanneer we een persoon met een walgelijke gelaatsuitdrukking zien voordat hij een geur waarneemt, is er een verwachting dat de geur onaangenaam is. Deze verwachting beïnvloedt hoe we de geur waarnemen.
Geuren worden gedetecteerd via twee paden. De eerste is de orthonasale weg die geuren omvat die door de neus worden ingesnoven. De tweede is de retronasale weg, een weg die de bovenkant van de keel verbindt met de neusholte. In het orthonasale pad worden geuren die de neusholtes binnenkomen en gedetecteerd door chemische receptoren in de neus.
Het retronasale pad omvat aroma's die zijn opgenomen in het voedsel dat we eten. Terwijl we voedsel kauwen, komen er geuren vrij die door het retronasale pad reizen dat de keel verbindt met de neusholte. Eenmaal in de neusholte worden deze chemicaliën gedetecteerd door reukcellen in de neus.
Als het retronasale pad wordt geblokkeerd, kunnen de aroma's in voedsel dat we eten, geurcellen in de neus niet bereiken. Als zodanig kunnen de smaken in het voedsel niet worden gedetecteerd. Dit gebeurt vaak wanneer een persoon een verkoudheid of een bijholteontsteking heeft.
Personen met geurstoornissen hebben moeite met het detecteren of waarnemen van geuren. Deze problemen kunnen het gevolg zijn van factoren zoals roken, veroudering, infectie van de bovenste luchtwegen, hoofdletsel en blootstelling aan chemicaliën of straling.
Anosmie is een aandoening die wordt gedefinieerd door het onvermogen om geuren te detecteren. Andere soorten geurdefecten zijn parosmie (een verstoorde perceptie van geuren) en phantosmia (geuren zijn hallucineerd.) Hyposmie, het verminderde reukvermogen, is ook gekoppeld aan de ontwikkeling van neurodegeneratieve ziekten zoals de ziekte van Parkinson en de ziekte van Alzheimer.