Suiker is aanwezig in producten die we elke dag consumeren, maar we denken zelden na over hoe en waar het wordt geproduceerd en welke tol het kan hebben voor het milieu.
Volgens het Wereld Natuur Fonds (WWF) wordt jaarlijks in 145 landen ongeveer 145 miljoen ton suikers geproduceerd. En suikerproductie eist inderdaad zijn tol op de omliggende bodem, water en lucht, vooral in bedreigde tropische ecosystemen in de buurt van de evenaar.
Uit een rapport van WWF uit 2004, getiteld 'Sugar and the Environment', blijkt dat suiker mogelijk verantwoordelijk is voor meer biodiversiteitsverlies dan elk ander gewas, vanwege de vernietiging van habitats om plaats te maken voor plantages, het intensieve gebruik van water voor irrigatie, zijn zwaar gebruik van landbouwchemicaliën en het vervuilde afvalwater dat routinematig wordt geloosd in het suikerproductieproces.
Een extreem voorbeeld van milieuvernietiging door de suikerindustrie is het Great Barrier Reef voor de kust van Australië. Water rond het rif lijdt onder grote hoeveelheden afvalwater, pesticiden en sediment van suikerboerderijen, en het rif zelf wordt bedreigd door het kappen van land, dat de wetlands heeft vernietigd die een integraal onderdeel vormen van de ecologie van het rif.
Ondertussen is de vruchtbaarheid van de bodem in Papoea-Nieuw-Guinea de afgelopen drie decennia met ongeveer 40 procent gedaald in regio's waar veel suikerriet wordt geteeld. En sommige van de machtigste rivieren ter wereld - waaronder de Niger in West-Afrika, de Zambezi in Zuid-Afrika, de Indus-rivier in Pakistan en de Mekong-rivier in Zuidoost-Azië - zijn bijna opgedroogd als gevolg van dorstige, waterintensieve suikerproductie.
WWF geeft Europa en, in mindere mate, de Verenigde Staten de schuld van overproductie van suiker vanwege de winstgevendheid en daarmee de grote bijdrage aan de economie. WWF en andere milieugroeperingen werken aan openbaar onderwijs en juridische campagnes om de internationale suikerhandel te hervormen.
"De wereld heeft een groeiende honger naar suiker", zegt Elizabeth Guttenstein van het Wereld Natuur Fonds. "Industrie, consumenten en beleidsmakers moeten samenwerken om ervoor te zorgen dat suiker in de toekomst op een manier wordt geproduceerd die het milieu het minst schaadt."
Hier in de Verenigde Staten wordt de gezondheid van een van de meest unieke ecosystemen van het land, Florida Everglades, ernstig aangetast na tientallen jaren van suikerrietteelt. Tienduizenden hectaren van de Everglades zijn omgebouwd van krioelend subtropisch bos naar levenloos moerasland als gevolg van overmatige mestafvoer en drainage voor irrigatie.
Een ijle overeenkomst tussen milieuactivisten en suikerproducenten in het kader van een “Compleet Everglades-restauratieplan” heeft wat suikerrietland teruggegeven aan de natuur en verminderd waterverbruik en mestafvoer. Alleen de tijd zal het leren of deze en andere restauratie-inspanningen zullen helpen Florida's ooit krioelende 'rivier van gras' terug te brengen.
Uitgegeven door Frederic Beaudry