De ricinusplant, Ricinus communis, bevat twee gifstoffen die giftig zijn voor mensen, dieren en insecten. Het belangrijkste toxische eiwit, ricine, is zo krachtig dat een enkele milligram voldoende kan zijn om een volwassen mens te doden.
Ricin wordt beschouwd als een chemisch en biologisch wapen en is uitdrukkelijk verboden door het Biological and Toxin Weapons Convention en Schedule 1 van het Chemical Weapons Convention. Ricin werkt zijn schade door kleine delen van cellen, ribosomen genaamd, te vernietigen. Ribosomen produceren alle eiwitten die een cel nodig heeft. Als de eiwitten niet kunnen worden geproduceerd, sterft de cel. Hoewel de effecten van ricine-inname binnen een paar uur kunnen worden gevoeld (buikpijn, diarree, braken), is het een langzaamwerkend gif, waarbij de dood na één tot drie dagen optreedt. Een slachtoffer dat de ernstige uitdroging en verlaagde bloeddruk van geavanceerde ricinevergiftiging overleeft, zal over het algemeen herstellen.
Het andere giftige eiwit in de ricinus, RCA (Ricinus communis agglutinin), agglutineert rode bloedcellen. Met andere woorden, injectie van RCA in de bloedbaan veroorzaakt in wezen het bloed van een persoon om te stollen. Inslikken van een ricinus of zijn producten zal ricine vrijgeven, maar de RCA kan de darmwand niet passeren.
Ricinusolie en producten gemaakt van ricinusolie bevatten zeer weinig ricine of RCA. Castorbonen worden echter ook voor sierdoeleinden gekweekt. De zaden van de tuinplant vormen een vergiftigingsgevaar voor kinderen en huisdieren. Uitdroging en braken zijn gevaarlijker voor kinderen dan volwassenen, dus inname van een enkel ricinuszaad kan fataal zijn voor een kind. Als het zaad echter heel wordt ingenomen, is er een kans dat het door het maagdarmstelsel kan passeren zonder de ricine vrij te geven.
Gezuiverde Ricine en RCA zijn om verschillende redenen van groot belang als wapens. Ten eerste zijn ricinuszaden gemakkelijk verkrijgbaar. Ten tweede zijn verschillende blootstellingsroutes mogelijk; voor ricine die inhalatie, injectie of inname omvat. Zodra de eiwitten zijn gezuiverd, kan het poedertoxine worden gebruikt om voedsel of dranken te besmetten. Ricin is hittestabiel, dus het kan worden aangebracht op granaatscherven in een explosief apparaat. Misschien is de grootste zorg over ricine die als wapen wordt gebruikt, dat vergiftigingsverschijnselen gemakkelijk verkeerd kunnen worden gediagnosticeerd.
Momenteel bestaat de therapie voor ricinevergiftiging uit het vervangen van vloeistoffen en het behandelen van de symptomen van vergiftiging, maar er is onderzoek gaande om een vaccin voor het toxine te ontwikkelen. Er wordt ook getest op een nieuw medicijn, met behulp van een geïnactiveerde vorm van het ricine-eiwit, om individuen te behandelen na blootstelling.