Oseberg - Viking Ship Burial in Noorwegen

Oseberg is de naam van een Viking-schipbegrafenis, gelegen nabij het huidige Tønsberg, Noorwegen, ongeveer 60 mijl ten zuiden van Oslo, aan de oevers van de Oslo Fjord in de provincie Vestfold. Oseberg is een van de vele begraafplaatsen in de regio, maar het is de rijkste en best bewaarde van dergelijke elitegraven.

Belangrijkste afhaalrestaurants: Oseberg Ship Burial

• Oseberg is een Viking-bootgraf, het interment van twee elitevrouwen in een werkend schip.
• Gemaakt in 834 CE in het oosten van Noorwegen ten zuiden van Oslo, het schip en zijn inhoud waren opmerkelijk goed bewaard gebleven. 
• Het schip was waarschijnlijk een koninklijk schip gebouwd in 820 CE in het westen van Noorwegen.
• Archeologisch onderzoek is volledig opgegraven in 1904 en was gericht op de analyse en conservering van de teruggewonnen artefacten. 

Viking Ship Description

Het Oseberg-schip was een karvi, een met klinkers gebouwd schip dat bijna volledig uit eik was gebouwd en 21,5 meter lang, 5,1 m breed en 1,58 m diep was, van de reling tot de kiel . De romp was opgebouwd uit 12 planken aan beide zijden horizontaal gestapeld; de planken aan bakboord en stuurboord hebben 15 gaten in de riem, wat betekent dat het schip door in totaal 30 roeispanen zou zijn voortgestuwd - de roeispanen waren inbegrepen in de begrafenis.

Oseberg was een rijkelijk versierd schip, met verschillende sierlijke gravures die de romp bedekten, en het was beslist niet gebouwd voor kracht zoals een oorlogsschip zou kunnen zijn geweest. Analyse van de houten delen van het schip suggereerde voor archeologen dat het schip oorspronkelijk een koninklijk schip was, gebouwd in West-Noorwegen rond 820 CE en gebruikt voor korte reizen langs de kustlijnen. Het was niet vreselijk zeewaardig, maar het werd direct voor de begrafenis gereviseerd. De roeispanen en yardarm waren nieuw en niet van de juiste maat voor het schip, en het anker was te klein.

Gereedschappen aan boord van het schip omvatten twee kleine bijlen, keukenuitrusting inclusief een quern voor het slijpen van graan in de buurt van een geslachte os. De handgrepen op beide waren goed bewaard gebleven, met een karakteristiek visgraatpatroon dat bekend staat als spretteteljing als bewijs. Een kleine houten kist werd ook geïdentificeerd: hoewel deze leeg was, wordt aangenomen dat het een gereedschapskist was. Dieren vertegenwoordigd in de faunale assemblage omvatten twee ossen, vier honden en 13 paarden; er waren ook sleeën, wagens en een verticaal weefgetouw.

Begrafeniskamer

Gabriel Gustafson-opgraving: nieuwsfoto van de Oseberg Viking Ship Burial, 1904. Hulton Archive / Getty Images

In het midden van het schip stond een houten doos met een tentachtig deksel van ruw uitgehouwen eiken planken en palen. De kamer was geplunderd in de 10e eeuw CE - blijkbaar onderdeel van rituele verstoringen van vele terpen tijdens het bewind van Harald Bluetooth (911-986 CE), die de vernietiging van terpen had besteld als onderdeel van zijn kerstening van het Scandinavische volk. Ondanks de inspanningen van Harold bevatte de kamer nog steeds de gefragmenteerde skeletresten van twee vrouwen, een in de jaren 80 en de andere in haar vroege jaren vijftig.

Toen het in 1904 werd opgegraven, bevatte het interieur van de kamer nog de overblijfselen van verschillende stoffen. Sommige stoffen kunnen beddengoed, wandkleden of beide zijn geweest. Daar werden ook de overblijfselen van de dameskleding ontdekt: er werden meer dan 150 stukjes zijde gevonden die in de kleding van de vrouwen waren geweven. Twaalf van de fragmenten waren zijdeborduurwerk, de vroegste die tot nu toe in Scandinavië werd gevonden. Een deel van de zijde was behandeld met meer verf en kermekleurstoffen.

Sommige historici (zoals Anne-Stine Ingstad, geassocieerd met de ontdekking van het kamp L'anse aux Meadows in Leif Ericsson in Canada) hebben gesuggereerd dat de oudere vrouw koningin Asa was, genoemd in het Viking-gedicht Ynglingatal; de jongere vrouw wordt soms aangeduid als een hofgyðja of priesteres. De naam van Oseberg - het graf is vernoemd naar de nabijgelegen stad - kan worden geïnterpreteerd als "Asa's berg;" en het woord ijsberg is gerelateerd aan de Oud-Duitse / Oude Angelsaksische termen voor heuvels of grafheuvels. Er is geen archeologisch bewijs gevonden om deze hypothese te ondersteunen.

Daten met het Oseberg-schip

Detail van de Oseberg-kar van de Oseberg-begrafenis, 9e eeuw. Afdrukken Collector / Hulton Archive / Getty Images

Dendrochronologische analyse van het hout van de grafkamer gaf een exacte datum van de constructie als 834 CE. Radiokoolstofdatering van de skeletten gaf een datum van 1220-1230 BP terug, consistent met de data van de boomring. DNA kon alleen worden teruggehaald bij de jongere vrouw, en het suggereert dat ze misschien uit het Zwarte-Zeegebied afkomstig is. Stabiele isotoopanalyse suggereert dat de twee een voornamelijk terrestrisch dieet hadden, met relatief kleine hoeveelheden vis in vergelijking met het typische Viking-tarief.

Uitgraving

Vóór de opgraving stond de grote heuvel die door de Vikingen was gebouwd bekend als Revehaugen of Fox Hill: nadat het nabijgelegen Gokstad-schip in 1880 was ontdekt, werd aangenomen dat Fox Hill ook een schip had en clandestiene pogingen om delen van de heuvel begon. Veel van de grond werd verwijderd en gebruikt voor het vullen vóór 1902 toen het eerste officiële onderzoek werd uitgevoerd naar wat er van de heuvel was achtergebleven.

Oseberg werd opgegraven door de Zweedse archeoloog Gabriel Gustafson (1853-1915) in 1904 en uiteindelijk geschreven door A.W. Brogger en Haakon Shetelig. Het opmerkelijke behoud van de inhoud was het resultaat van het gewicht van de enorme heuvel erboven gebouwd, die het schip en zijn inhoud onder de waterspiegel duwde. Het schip is gerestaureerd en de inhoud ervan is sinds 1926 te zien in het Viking Ship House aan de Universiteit van Oslo. Maar de afgelopen 20 jaar hebben wetenschappers opgemerkt dat de houten voorwerpen steeds brozer zijn geworden.

Behoud

Toen Oseberg meer dan honderd jaar geleden werd ontdekt, gebruikten wetenschappers typische bewaartechnieken van die tijd: alle houten artefacten werden behandeld met verschillende mengsels van lijnolie, creosoot en / of kaliumaluminiumsulfaat (aluin) en vervolgens gecoat in lak. Destijds fungeerde het aluin als een stabilisator en kristalliseerde het de structuur van het hout: maar infraroodanalyse heeft aangetoond dat het aluin de volledige afbraak van de cellulose en de modificatie van lignine heeft veroorzaakt. Sommige objecten worden alleen bij elkaar gehouden door de dunne laag lak.

De Helmholtz-vereniging van Duitse onderzoekscentra heeft het probleem aangepakt en natuurbeschermers van het Nationaal Museum van Denemarken hebben gewerkt aan de ontwikkeling van een alomvattende aanpak voor het behoud van met water doordrenkte houten objecten. Hoewel de antwoorden vooralsnog onduidelijk zijn, bestaat er een potentieel voor het creëren van een kunstmatig bos om dat verloren te vervangen.

Geselecteerde bronnen

• Bill, Jan. "Ambiguous Mobility in the Viking Age Ship Burial from Oseberg." Materialen van slagen: verkenningen in transformatie, transitie en vergankelijkheid. Eds. Bjerregaard, Peter, Anders Emil Rasmussen en Tim Flohr Sørensen. Vol. 3. Studies in Death, Materiality and the Origin of Time. New York: Routledge, 2016. 207-253. Afdrukken.
• ---. 'Bescherming tegen de doden? Over het mogelijke gebruik van apotropische magie in de begrafenis van Oseberg.' Cambridge Archaeological Journal 26.1 (2016): 141-55. Afdrukken.
• Bill, Jan en Aoife Daly. "De plundering van de scheepsgraven uit Oseberg en Gokstad: een voorbeeld van machtspolitiek?" Oudheid 86.333 (2012): 808-24. Afdrukken.
• Draganits, E., et al. "De Koninklijke Noordelijke IJzertijd en Vikingtijd Koninklijke begraafplaats van Borre in Noorwegen: ALS- en GPR-gebaseerde landschapsreconstructie en havenlocatie in een opbeurend kustgebied." Quaternary International 367 (2015): 96-110. Afdrukken.
• McQueen, Caitlin M. A., et al. "Nieuwe inzichten in de afbraakprocessen en de invloed van de conserveringsbehandeling in met aluminium behandeld hout uit de Oseberg-collectie." Microchemical Journal 132 (2017): 119-29. Afdrukken.
• Nordeide, Sæbjørg Walaker. "Dood snel in overvloed! De duur van de Oseberg-begrafenis." Acta Archaeologica 82.1 (2011): 7-11. Afdrukken.
• Vederler, Marianne. Zijde voor de Vikingen. Ancient Textiles Series 15. Oxford: Oxford Books, 2014.